Instytut Pamięci Narodowej Bunt w bydgoskim Areszcie Śledczym w 1981 roku - Książki -

Tomasz Kozłowski, Bunt w bydgoskim Areszcie Śledczym w 1981 roku. Przejaw choroby więziennictwa w schyłkowym okresie PRL, Warszawa 2010, 260 s. + wkł. zdj. (Seria: „Monografie”, tom 60)

5 września 1981 r. w Areszcie Śledczym w Bydgoszczy doszło do największej ucieczki więźniów w historii PRL. Książka opisuje nie tylko jej kulisy i przebieg, ale także genezę fali protestów, która przetoczyła się przez zakłady karne w 1981 r. Przybliża funkcjonowanie zarówno wymiaru sprawiedliwości, jak i systemu penitencjarnego w latach siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych. W efekcie ich nieprawidłowego działania w polskich więzieniach i aresztach panowały fatalne warunki bytowe, nie było też skutecznego mechanizmu wykrywania i eliminowania patologii życia więziennego. Dopiero „Solidarność” uświadomiła społeczeństwu, że więźniowie są także ofiarami panującego systemu i słusznie upominają się o swoje prawa.

SPIS TREŚCI

Wstęp

1. Bunt w Areszcie Śledczym w Bydgoszczy

• Zagadnienia i definicje
• Protest oraz bunt – próba definicji i opisu zjawiska
• Organizacja i funkcjonowanie więziennictwa w PRL
• Lokalizacja Aresztu Śledczego w Bydgoszczy
• Ucieczka Jacka Cieślewicza
• Bunt
• Ucieczka
• Negocjacje
• Zakończenie buntu
• Bilans i konsekwencje buntu

2. Wewnętrzne przyczyny buntu

• Patologie życia codziennego w zakładach penitencjarnych
• Fala protestów więziennych
• Negatywne zjawiska w funkcjonowaniu Służby Więziennej
• Warunki życia więźniów
• Problemy związane z „drugim życiem” więzienia i grypserą
• Praca operacyjna i rozpoznawcza

3. Zewnętrzne przyczyny buntu

• Więzienie jako przedsiębiorstwo – finansowanie zakładów i zatrudnienie skazanych
• System nadzoru nad wykonywaniem kary
• Błędy w administrowaniu oraz zarządzaniu CZZK i OZZK
• Kryzys roku 1981 – gaszenie pożaru
• Polityka karna PRL
• Postulat reformy wymiaru sprawiedliwości
• W obronie więźniów

Zakończenie
Aneks

• Nr 1. 1981 sierpień 4, Warszawa – Notatka służbowa szefa CZZKgen. Stanisława Jabłonowskiego dla ministra sprawiedliwości Sylwestra Zawadzkiego w sprawie sytuacji w jednostkach więziennych
• Nr 2. 1981 wrzesień 8, Bydgoszcz – Postulaty Komitetu Protestacyjnego w Areszcie Śledczym w Bydgoszczy. Załącznik do sprawozdania komisji powołanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości na okoliczność ucieczki i buntu osadzonych w dniu 5 września 1981 r.
• Nr 3. 1982 luty 9, Warszawa – Informacja dotycząca ingerencji NSZZ „Solidarność” w wewnętrzne sprawy zakładów karnych, opracowana na podstawie materiałów CZZK

Summary
Wykaz skrótów
Bibliografia
Indeks osób