Instytut Pamięci Narodowej Kryptonim „Pątnicy”. Służba Bezpieczeństwa wobec pieszych pielgrzymek na Jasną Górę w latach 1976–1988 - Książki -

Ks. Lech Gralak, ks. Piotr Tylec, Kryptonim „Pątnicy”. Służba Bezpieczeństwa wobec pieszych pielgrzymek na Jasną Górę w latach 1976–1988, Warszawa 2020, 472 s., ISBN 978-83-8229-042-4 

Seria wydawnicza: „Monografie”, tom 155            

Ruch pielgrzymkowy był od wieków jedną z form religijności polskich katolików. W okresie powojennym stał się dla wierzących Polaków przestrzenią wolności. Władze komunistyczne upatrywały w ruchu pątniczym zagrożenie dla narzuconego przez ZSRR systemu politycznego i próbowały go zwalczać, wykorzystując do tego struktury aparatu bezpieczeństwa. W latach 1976–1988 w ramach spraw obiektowych – od 1977 r. opatrzonych kryptonimem „Pątnicy” – Służba Bezpieczeństwa wraz z jej agenturą oraz Milicja Obywatelska prowadziły działania skierowane przeciwko osobom zaangażowanym w ten ruch, takie jak inwigilacja czy dezintegracja. Stosowano wyrafinowane sposoby ograniczania liczebności pielgrzymek, utrudniania ich organizacji oraz eliminowania najaktywniejszych pątników, np. kompromitowanie lub zastraszanie organizatorów pielgrzymek i duszpasterzy, kradzieże, zatruwanie żywności, pobicia, aresztowania czy restrykcje administracyjne. Publikacja ukazuje przestępcze działania organów bezpieczeństwa i nieugiętą postawę przytłaczającej większości uczestników pielgrzymek na Jasną Górę, zarówno duchownych, jak i świeckich. 

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”