Przed projekcją filmu głos zabrał zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski:
Ten film to z jednej strony historia obozu, ale także stawianie pytań o rozliczenie zbrodniarzy, o ukaranie tych, którzy winni byli śmierci dziesiątek tysięcy niewinnych ludzi. To także pytanie o upamiętnianie ofiar, o tym, że naszym obowiązkiem dzisiaj jest badać, opisywać, przygotowywać filmy takie jak ten, ale też dbać o miejsca pamięci, gdzie z rąk niemieckich narodowych socjalistów ginęli ci, których niemieccy rasiści uznawali za przedstawicieli ras niższych.
Zaznaczył też, że KL Plaszow jest obozem mniej znanym, jeśli chodzi o miejsca zbrodni dokonywanych na obywatelach II Rzeczpospolitej.
KL Plaszow ciągle jest takim obozem trochę nieznanym. Nawet ci, którzy oglądali film „Lista Schindlera” nie zawsze wiedzą, że chodziło o KL Plaszow – dodał reżyser Krzysztof Brożek.
W filmie wykorzystano wspomnienia, zdjęcia, dokumenty z czasów niemieckiej okupacji, grypsy, rysunki i inne pamiątki, przekazane m.in. przez byłych więźniów obozu.
Po pokazie odbyła się dyskusja ekspercka, podczas której paneliści próbowali odpowiedzieć na pytania dotyczące trudności z ustaleniem liczby ofiar obozu czy dalszych losów więźniów KL Plaszow. W panelu dyskusyjnym udział wzięli Marta Śmietana z Muzeum KL Plaszow, Ryszard Kotarba – emerytowany pracownik IPN, dr Martyna Grądzka-Rejak z Biura Badań Historycznych IPN, a moderatorem był dr Marcin Przegiętka z Biura Badań Historycznych IPN.
Obejrzyj dyskusję na IPNtv
***
KL Plaszow
Niemcy utworzyli KL Plaszow w październiku 1942 r. na terenie dwóch dawnych cmentarzy żydowskich w dzielnicy Wola Duchacka. Na początku był obozem pracy dla Żydów ze zlikwidowanego w marcu 1943 r. krakowskiego getta. W 1944 r. stał się obozem koncentracyjnym.
Przez cały okres funkcjonowania obozu więziono w nim co najmniej 30 tys. osób, a liczbę zamordowanych tam ludzi ocenia się na co najmniej 5 tys. Największą grupę ofiar stanowią Żydzi, ofiary likwidacji krakowskiego getta oraz złapani na tzw. aryjskich papierach, przeznaczeni na śmierć podczas selekcji dokonywanych w obozie. W KL Plaszow Niemcy rozstrzeliwali także więźniów z Montelupich, Polaków i osoby innych narodowości.
W sierpniu 1944 r. zaczęła się likwidacja obozu. 14 stycznia 1945 r. ostatnia grupa około 600 więźniów wyruszyła pieszo w kierunku KL Auschwitz.
Dowiedz się więcej:
- Plaszow. „Z cmentarza się nie wraca” – pierwsza część rozmowy z Ryszardem Kotarbą, autorem książki „Żydzi Krakowa w dobie zagłady (ZAL/KL Plaszow)”
- Jeszcze bardzo wiele przed nami – druga część rozmowy z Ryszardem Kotarbą, autorem książki „Żydzi Krakowa w dobie zagłady (ZAL/KL Plaszow)”
- Żydzi Krakowa w dobie zagłady (ZAL/KL Plaszow)
- „Żydzi Krakowa w dobie zagłady (ZAL/KL Plaszow)” – spotkanie w synagodze Kupa w Krakowie promujące książkę Ryszarda Kotarby
- O Schindlerze nie dam złego słowa powiedzieć – rozmowa z Niusią Horowitz-Karakulską, dziewczynką z listy Schindlera.
- Ewa Wójcicka: Proces katów z Płaszowa