Instytut Pamięci Narodowej Oskar Halecki. Historyk – Szermierz Wolności - Książki -

Janusz Cisek, Oskar Halecki. Historyk – Szermierz Wolności, Warszawa 2009, 312 s.

Profesor Oskar Halecki (1891–1973) należy do najbardziej cenionych i najczęściej cytowanych historyków polskich poza granicami kraju. Ze względu na postawę antykomunistyczną, obronę idei federacji o antyrosyjskim nastawieniu czy podnoszenie roli Kościoła znalazł się na indeksie władz PRL, jego powojenne prace nie były przed 1989 rokiem publikowane, a wcześniejszych nie wznawiano.

Imponujący dorobek Haleckiego obejmuje wszechstronny i do dziś niezastąpiony opis dziejów unii jagiellońskiej, próbę określenia miejsca i granic Europy Środkowo-Wschodniej w historii kontynentu. Zaproponował nową chronologię dziejów powszechnych, wprowadzając pojęcia epoki śródziemnomorskiej, europejskiej – tożsamej z dominacją chrześcijaństwa – oraz atlantyckiej. Zawdzięczamy mu także liczne studia poświęcone historii Kościoła.

Nie stronił od służby publicznej. Bronił sprawy polskiej podczas II wojny światowej i długo po jej zakończeniu. W uznaniu dorobku i zasług Profesora Instytut Pamięci Narodowej ustanowił w 2008 roku nagrodę jego imienia, przyznawaną w konkursie „Książka Historyczna Roku”. Niniejszy tom, opracowany przez profesora UJ Janusza Ciska, zawiera zarys biografii Haleckiego, wybór jego mniej znanych oraz nieznanych tekstów, a także najpełniejszą bibliografię.