Instytut Pamięci Narodowej Zbrodnia katyńska w świetle prac Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki (1951–1952) - Książki -

Mateusz Zemla,  Zbrodnia katyńska w świetle prac Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki (1951–1952), Warszawa 2020, 456 s., ISBN 978-83-8098-951-1                       

W pierwszych latach zimnej wojny miał miejsce ciąg wydarzeń, które doprowadziły do bezprecedensowego przedsięwzięcia – powołania w 1951 r. przez Kongres Stanów Zjednoczonych oficjalnego komitetu do zbadania największej zbrodni wojennej z okresu II wojny światowej – zbrodni katyńskiej. Prace Komitetu Katyńskiego Kongresu USA przyniosły nieocenione rezultaty, gdyż przyczyniły się do wyjaśnienia wielu wątków (ważnych także ze współczesnej perspektywy), związanych z dokonanym przez Sowietów mordem na polskich jeńcach wojennych. Przesłuchania i ich konkluzje pomogły również w ujawnieniu istotnych szczegółów polityki prowadzonej przez władze amerykańskie wobec sojuszników w czasie II wojny światowej. Praca nie jest jednak wyłącznie pochwałą zasiadających w Komitecie kongresmenów.

W wielu miejscach ukazano, że zapatrzeni w swoją wizję polityki członkowie Komitetu dążyli do zdeprecjonowania działań administracji prezydenta Franklina Delano Roosevelta, często rezygnując z obiektywizmu i realizując partykularne cele. Nie przesłania to jednak pozytywnego rezultatu ich pracy. Była ona ważna, a okoliczności śmierci polskich jeńców wyjaśniano profesjonalnie i z dużym osobistym zaangażowaniem. Istotne jest również, że Komitet Katyński Kongresu USA stał się – jedynym jak dotąd oficjalnym „trybunałem” dla jednej spośród niezliczonych zbrodni komunistycznych, a wina władz sowieckich została jednoznacznie dowiedziona.