E-Księgarnia
Uroczystości rozpoczęły się od odsłonięcia pamiątkowej tablicy na bloku przy ul. Słowiańskiej 5 w Gryfinie, która przypomina o 40. rocznicy podpisania Deklaracji Założycielskiej Wolnych Związków Zawodowych Pomorza Zachodniego. W uroczystości uczestniczyli działacze opozycji demokratycznej w PRL, parlamentarzyści, przedstawiciele samorządu, służb mundurowych, organizacji związkowych i społecznych oraz mieszkańcy Gryfina. Instytut Pamięci Narodowej reprezentował prezes dr Jarosław Szarek wraz z dyrektorem Oddziału IPN w Szczecinie dr. Pawłem Skubiszem oraz dyrektorem Oddziału IPN w Katowicach dr. Andrzejem Sznajderem.
Prezes IPN dr Jarosław Szarek o założycielach WZZ Pomorza Zachodniego: Ci ludzie byli od pierwszego dnia poddani represjom, ale ta idea okazała się silniejsza – idea związków zawodowych uderzała w jądro systemu komunistycznego, uderzała w to kłamstwo PRL-owskie, że Polska Zjednoczona Partia Robotnicza służy robotnikom. (…) To była walka o godność robotników i o elementarne prawa [PAP, 11 października 2019]
Następnym punktem programu była debata poświęcona historii Wolnych Związków Zawodowych, w której udział wzięli: dr Jarosław Neja, dr Arkadiusz Kazański, dr Marcin Stefaniak, dr Michał Paziewski, dr Marta Marcinkiewicz – moderator dyskusji.
Relacja video z panelu historycznego
Rozważania historyków z pierwszego panelu dopełniła dyskusja z działaczami opozycji w PRL, w której udział wzięli: Zbigniew Jakubcewicz, Stefan K. Kozłowski, Jan Witkowski, Mirosław Witkowski, Ludwika Wujec i Henryk Wujec. Moderatorem dyskusji był Michał Ruczyński.
Relacja video z dyskusji świadków historii
Wolne Związki Zawodowe Pomorza Zachodniego były trzecią, po Śląsku i Gdańsku, udaną inicjatywą utworzenia niezależnych od władz związków zawodowych. 11 października 1979 r. Deklarację Założycielską podpisało 10 osób ze środowiska gryfińsko-szczecińskiego. Narażając się na represje aparatu bezpieczeństwa odważyli się podać swoje imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania. Wśród nich byli m.in. Danuta Grajek, Stefan K. Kozłowski, Zdzisław Podolski, Jan Witkowski, Mirosław Witkowski. Ich celem była walka o prawa pracownicze w PRL. W tym celu w wielu zakładach pracy kolportowali prasę drugoobiegową i ulotki, wydawali własne pismo „Robotnik Szczeciński”, przypominali o ofiarach Grudnia 1970 r., rozwieszali plakaty z okazji różnych świąt patriotycznych, m.in. uchwalenia Konstytucji 3 Maja czy też 11 Listopada, współtworzyli projekt Karty Praw Robotniczych. Wszystkie te działania służyły przywracaniu pamięci historycznej oraz propagowaniu wśród pracowników wiedzy na temat ich praw.
Do pobrania najnowsza broszura popularnonaukowa poświęcona Wolnym Związkom Zawodowym Pomorza Zachodniego
Portal edukacyjny Wolne Związki Zawodowe
„Biuletyn IPN” nr 4/2018 – do pobrania
