Nawigacja

Aktualności

Upamiętniliśmy polskie i żydowskie ofiary II wojny światowej

18 kwietnia 2024 roku, w przeddzień 81. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, przy Pomniku Wspólnego Męczeństwa Żydów i Polaków w Warszawie odbyła się uroczystość upamiętniająca Polaków i Żydów – ofiary II wojny światowej. W ceremonii wziął udział dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Upamiętniliśmy polskie i żydowskie ofiary II wojny światowej – Warszawa, 18 kwietnia 2024. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Upamiętniliśmy polskie i żydowskie ofiary II wojny światowej – Warszawa, 18 kwietnia 2024. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Upamiętniliśmy polskie i żydowskie ofiary II wojny światowej – Warszawa, 18 kwietnia 2024. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Upamiętniliśmy polskie i żydowskie ofiary II wojny światowej – Warszawa, 18 kwietnia 2024. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Upamiętniliśmy polskie i żydowskie ofiary II wojny światowej – Warszawa, 18 kwietnia 2024. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Upamiętniliśmy polskie i żydowskie ofiary II wojny światowej – Warszawa, 18 kwietnia 2024. Na zdj. dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Upamiętniliśmy polskie i żydowskie ofiary II wojny światowej – Warszawa, 18 kwietnia 2024. Na zdj. dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN. Fot. Sławek Kasper (IPN)

Uroczystość zorganizowało Ministerstwo Obrony Narodowej wspólnie z Fundacją Rodziny Nissenbaumów. 

Pomnik Wspólnego Męczeństwa Żydów i Polaków przy ul. Gibalskiego 21 powstał w 1989 roku z inicjatywy Fundacji i upamiętnia ofiary nazizmu pomordowane i pogrzebane na tym terenie w czasie II wojny światowej.

Po uroczystości zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma oddał hołd Pawłowi Frenkelowi – jednemu z przywódców powstania w getcie warszawskim, dowodzącemu Żydowskim Związkiem Wojskowym, składając wieniec na jego symbolicznym grobie na Cmentarzu Żydowskim na warszawskiej Woli.

* * *

19 kwietnia 1943 r. bojownicy z Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW) stawili zbrojny opór oddziałom niemieckim, które likwidowały getto. Był to ostatni akt tragedii warszawskich Żydów, masowo wywożonych na śmierć do Treblinki. Powstanie trwało niespełna miesiąc, a jego tragicznym epilogiem było wysadzenie 16 maja 1943 r. przez Niemców Wielkiej Synagogi na Tłomackiem. To właśnie wtedy dowodzący akcją tłumienia powstania generał SS Jürgen Stroop – autor raportu dokumentującego przebieg walk w getcie, który jest w zasobach IPN – mógł obwieścić, że „żydowska dzielnica w Warszawie już nie istnieje”.

Zachęcamy do zapoznania się z historią zrywu poprzez wydawnictwa, artykuły i materiały edukacyjne, które są dostępne online na stronach Instytutu, w tym na portalu Przystanek Historia.

IPN od wielu lat zajmuje się badaniami historii Zagłady i stosunków polsko-żydowskich – zobacz katalog publikacji IPN z lat 2000–2023 „Terror, Holokaust, Represje. Społeczność żydowska pod władzą niemieckiego i sowieckiego totalitaryzmu na ziemiach polskich 1939–1945.

Archiwalne nagranie z getta warszawskiego

Fotografie z zasobu IPN obrazujące dramat likwidacji getta.

do góry