E-Księgarnia-
Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym
Kapituła Nagrody Pileckiego nagrodziła dr Joannę Lubecką z Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie za książkę Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym. Nagroda została wręczona 22 listopada 2022 roku podczas uroczystej gali w Zamku Ujazdowskim w Warszawie z udziałem prof. Piotra Glińskiego, wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
Międzynarodową Nagrodę im. Witolda Pileckiego zainaugurował w 2021 roku Instytut Pileckiego we współpracy z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu dla uczczenia 120. rocznicy urodzin rotmistrza. Nagrodę otrzymują autorzy najlepszych książek naukowych i reporterskich, które ukazały się w danym roku w języku polskim lub angielskim i dotykają polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów. W tegorocznej edycji spośród blisko osiemdziesięciu zgłoszonych książek przyznano trzy nagrody: oprócz dr Joanny Lubeckiej otrzymali je także Andrzej Brzeziecki i Tomáš Forró, sześciu autorów otrzymało wyróżnienia.
W międzynarodowej kapitule Nagrody zasiadają: dr Łukasz Adamski, prof. Richard Butterwick-Pawlikowski, prof. Marek Cichocki, dr Piotr Cywiński (przewodniczący), prof. Magdalena Gawin, prof. Patrycja Grzebyk, prof. Marek Kornat, dr Wojciech Stanisławski i prof. Claudia Weber, Jack Fairweather, Krzysztof Kosior oraz Tomasz Stefanek (sekretarz).
O książce
Publikacja autorstwa dr Joanny Lubeckiej przedstawia krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, w których sądzono niemieckich zbrodniarzy wojennych. Stara się odpowiedzieć na pytanie, czy w kraju, w którym trwała ostra walka o przejęcie władzy przez komunistów, mogły odbywać się sprawiedliwe, względnie niezależne od nacisków nowej władzy procesy?
Ukazana została ówczesna atmosfera wokół procesów, sylwetki uczestników i codzienne warunki ich funkcjonowania w trudnych powojennych realiach oraz dylematy prawne, z którymi konfrontowani byli polscy prawnicy. Przybliżono również sylwetki niemieckich oskarżonych, warunki w jakich byli więzieni oraz sposób ich traktowania podczas procesów.
W książce zwrócono uwagę, że niekwestionowaną zasługą polskich prawników było przedstawienie niemieckiej okupacji jako konsekwentnie realizowanego planu eksterminacji narodu polskiego, a nie pojedynczych, choć licznych zbrodni. Wobec współczesnych dyskusji wokół ludobójstw, stanowisko takie jest nadal aktualne i pożądane w polskiej narracji historycznej.