Projekt notacyjny „Wielka Solidarność”

W związku z przypadającą w tym roku okrągłą, 40. rocznicą powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” IPN wraz z Radiem Gdańsk postanowili w wyjątkowy sposób upamiętnić to wydarzenie, oddając głos bohaterom tamtych dni, pozwalając im samym opowiedzieć historię tej niespotykanej w dziejach świata, samoorganizującej się siły społecznej jaką była „S”.

– Istotą projektu jest zwrócenie uwagi na solidaryzm społeczny, który w rekordowo krótkim czasie (do 10 listopada 1980 r. – rejestracja NSZZ „Solidarność”), przeobraził komitety strajkowe w założycielskie i zdecydował o strukturze Solidarności jako jednego ogólnokrajowego związku o strukturze regionalnej. Organizacje związkowe powstały wówczas we wszystkich przedsiębiorstwach i instytucjach, licząc niemal 10 mln członków. Do powołania ogniw związku nie dopuszczono jedynie w Ludowym Wojsku Polskim i Milicji Obywatelskiej – mówi jeden z inicjatorów akcji, Prezes Zarządu Radia Gdańsk Adam Chmielecki.

Do udziału w nagraniach zostali zaproszeni twórcy Solidarności z Komisji Krajowej, z regionów, licznych komisji zakładowych, oraz ówcześni uczniowie, studenci, uczestnicy Duszpasterstw Akademickich, i innych struktur opozycyjnych, w tym wydawcy, drukarze i czytelnicy „drugiego” obiegu. Do tej pory swoimi wspomnieniami podzielili się m.in. Andrzej Kołodziej, sygnatariusz Porozumień Sierpniowych i wiceprzewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, Stanisław Fudakowski, w 1981 roku przewodniczący komitetu strajkowego w Stoczni Gdańskiej, Karol Krementowski przewodniczący Komitetu Założycielskiego w Unimorze, czy Tomasz Moszczak, który w 1981 r. był wiceprzewodniczącym komitetu strajkowego w stoczni Gdańskiej.

– IPN od początku swojej działalności zajmuje się notacjami, czyli zapisywaniem tego, co świadkowie historii pamiętają. To jest bardzo ważne. II wojna światowa, powstanie warszawskie, Żołnierze Wyklęci, możemy wymieniać kolejne wydarzenia, których świadkowie wciąż żyją. To są niezwykłe postacie, ale jednocześnie takie zwykłe osoby, których nazwisk nie kojarzymy z tą wielką historią. Jednak tak wiele ciekawego mają do powiedzenia, że to jest absolutnie bezcenne. Zresztą w ten sposób zachowujemy pamięć tych ludzi dla potomnych, badaczy, także dla tych, którzy będą się zajmować tą tematyką w przyszłości. Ale też chodzi o to, żeby odtworzyć tamtą rzeczywistość – komentował na antenie Radia Gdańsk dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Adam Hlebowicz.

Efektem końcowym projektu „Wielka Solidarność” będzie co najmniej 50 notacji, na bazie których Radio Gdańsk przygotuje okolicznościowe audycje historyczne. Zostaną one wyemitowane w lipcu i sierpniu br., ponadto ukaże się również płyta DVD pt. „#Pamięć. Sierpień 1980”, zawierająca niektóre z nagrań. Notacje zostaną również wykorzystane przez Instytut Pamięci Narodowej do celów edukacyjnych, naukowych i popularyzatorskich.