Instytut Pamięci Narodowej Uroczystość pogrzebowa szer. Antoniego Steciuka – Warszawa, 17 listopada 2022 - Bieżąca działalność Biura -

17 listopada 2022 r. odbył się państwowy pogrzeb szer. Antoniego Steciuka, żołnierza Armii Krajowej oraz 1 Armii Wojska Polskiego zamordowanego w 1945 r. przez NKWD w Międzylesiu, którego szczątki zostały ekshumowane przez Instytut Pamięci Narodowej w 2021 r.,

Żołnierz 14. pp Wojska Polskiego spoczął w kwaterze wojennej B, rząd 12, w grobie VIII na cmentarzu parafialnym w Aleksandrowie-Falenicy, przy ul. Złotej Jesieni.

Antoni Steciuk zginął 16 stycznia 1945 r. w Międzylesiu (wg zachowanych dokumentów w Centralnym Archiwum Wojskowym). Powodem zatrzymania przez NKWD było publiczne oskarżanie władz komunistycznych o nieudzielenie pomocy Powstaniu Warszawskiemu i głoszenie prawdy o ofiarach sowieckich zbrodni.

Grób Steciuka znajdował się na małym cmentarzyku wśród innych pomordowanych przez NKWD. Mordercy zabronili okolicznym mieszkańcom oznaczać miejsca pochówku. Pozostałe groby zostały z czasem ekshumowane, natomiast o szczątki Antoniego Steciuka pochodzącego spod dalekiej Trembowli nikt się nie upomniał. Grobem opiekowali się właściciele okolicznych posesji, lokalna społeczność, a także szkoła podstawowa.

Samotny grób został ekshumowany w 2021 r. na zlecenie Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN. Badania antropologiczne wskazały, że pochowano tam mężczyznę w wieku ok. 40 l. – Steciuk urodził się w 1906 r. Szkielet nosił ślady ciężkiego pobicia, złamań kości, a czaszka była rozbita, co było bezpośrednią przyczyną śmierci.

Uroczystość zainaugurowała msza święta w kościele PW Najświętszego Serca Pana Jezusa w Warszawie.

Następnie zebrani udali się na cmentarz parafialny, gdzie w towarzystwie żołnierzy Wojska Polskiego oddali hołd szer. Steciukowi. Egzekwie żałobne, salwa honorowa i ceremonia złożenia wiązanek kwiatowych to główne punkty uroczystości pogrzebowych w na cmentarzu parafialnym przy ul. Złotej Jesieni.

Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Adam Siwek, który reprezentował Instytut Pamięci Narodowej w swoim przemówieniu odniósł się do chęci zmazania z kart historii szer. Steciuka przez zbrodniarzy z NKWD.

„Żegnamy dziś Antoniego Steciuka – żołnierza Armii Krajowej i Wojska Polskiego, którego tragiczny los jest przykładem dramatu, jaki przeżywała polska ludność szczególnie na ziemiach wschodnich w okresie II wojny światowej.[…] Zginał z rąk sowieckich, z rąk NKWD, wcielony do Ludowego Wojska Polskiego, co nie uchroniło go przed prześladowaniami i tragiczną śmiercią. Polacy dla Sowietów nie byli sojusznikami, a Polska nie była przez Armię Czerwoną wyzwalana. Armia Czerwona na ziemiach polskich zachowywała się jak okupant. Bezkarnie niszcząc, dokonując rabunków, gwałtów, morderstw. Dotyczyło to nie tylko tych, którzy zbrojnie przeciwstawili się nowemu okupantowi, ale także tych, którzy próbowali wrócić do Ojczyzny ze wschodu oraz tych, którzy na nowo organizowali życie po zakończeniu II wojny światowej i odbudowywali kraj. […] Antoni Steciuk został zamordowany w taki sposób, aby zastraszyć innych, tak aby nikt nie śmiał już żądać prawdy i kultywować pamięci o ofiarach dwóch totalitaryzmów. Jesteśmy szczególnie zobowiązani, by pochować go godnie, z szacunkiem i otoczyć pamięcią, zwłaszcza, że miejsce spoczynku znalazł daleko od rodzinnej tarnopolskiej ziemi.” – mówił dyrektor Adam Siwek.