Instytut Pamięci Narodowej Ogólnopolska konferencja naukowa „Represje władzy komunistycznej wobec społeczeństwa polskiego w latach 1944–1990” – Bydgoszcz, 12–13 grudnia 2023 - Konferencje naukowe -

W 2023 r.  minęła 70. rocznica śmierci największego zbrodniarza w dziejach ludzkości Józefa Stalina, a ofiary stalinizmu, których są miliony, do dziś nie zostały dostatecznie upamiętnione.

System stalinowski wprowadzony został także w Polsce przynosząc utratę  niepodległości, setki tysięcy ofiar śmiertelnych, setki tysięcy  więzionych i szykanowanych. Przyniósł on także niszczenie polskiej  tożsamości i tradycji narodowej, prześladowanie i eksterminację elit  niepodległościowych,  prześladowanie religii katolickiej, dewastowanie  gospodarki i rolnictwa. Po śmierci Stalina system ten ulegał stopniowemu łagodzeniu, nie tracąc jednak, aż do 1990 r. swojego  zbrodniczego charakteru.

Program konferencji

12 grudnia

• 9.30–10.00 – uroczyste otwarcie konferencji
• 10.00–10.20 prof. dr hab. Wojciech Polak (Centrum Badania Historii „Solidarności” i Oporu Społecznego w PRL, UMK Toruń, Kolegium IPN), Procesy polityczne na początku stanu wojennego.
• 10.20–10.40 dr Diana Maksimiuk (IPN Białystok), Sądowe represje wobec ludności polskiej w latach 1944–1946. Przykład województwa białostockiego.
• 10.40–11.00 dr Stanisław Koller (IPN Warszawa), Znaleziony dokument. Z notatnika oficera JW 4446.
• 11.00–11.20 dr Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk (IPN Warszawa), Inwigilacja byłych żołnierzy Armii Krajowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w ramach RO „Centro” (1949–1956).
• 11.20–11.40 dyskusja
• 11.40–12.00 Paweł Sztama (IPN Warszawa/ Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL Warszawa), Działalność pionu śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w latach 1945–1947 przeciwko społeczeństwu polskiemu. Najważniejsze dochodzenia, ogólna działalność oraz ocena pracy pionu śledczego.
• 12.00–12.20 dr Robert Derewenda (IPN Lublin), Walka władz komunistycznych z oazowym Ruchem Światło-Życie w latach 1982–1989.
• 12.20–12.40 dr Jan Hlebowicz (IPN Gdańsk), Koło Księży „Caritas” jako narzędzie władz w konfrontacji z Kościołem rzymskokatolickim (na przykładzie województwa gdańskiego 1959–1964).
• 12.40–13.00 dr Judyta Bielanowska (ECS Gdańsk), Julia Brystygier wobec Boga, religii i Kościoła. Kobieca twarz komunistycznej bezpieki.
• 13.00–13.20 ks. dr Michał Damazyn, (Centrum Badania Historii „Solidarności” i Oporu Społecznego w PRL, UMK Toruń), „Oddział AK” Stanisława Kamińskiego (1946–1949) – działalność, skład osobowy, likwidacja.
• 13.20–13.40 dr Katarzyna Maniewska (IPN Delegatura Bydgoszcz), Stan wojenny pomiędzy naszą wiedzą, pamięcią i edukacją
• 13.40–15.00 – przerwa obiadowa
• 15.00–15.20 dr hab. Tomasz Panfil (IPN Warszawa), »Ciemnogród«. Polska Ludowa a Katolicki Uniwersytet Lubelski 1944–1989 r.
• 15.20–15.40 prof. dr hab. Waldemar Rozynkowski (UMK Toruń), Uwięzienie biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka w klasztorze kapucynów w Rywałdzie w świetle kroniki klasztornej.
• 15.40–16.00 dr hab. Krzysztof Sychowicz (IPN Białystok), Echa protestów Grudnia 1970 r. na Wybrzeżu w województwie białostockim, w świetle materiałów aparatu bezpieczeństwa.
• 16.00–16.20 dr Arkadiusz Kazański (IPN Gdańsk), „Łysy jest z nami”, ale czy naprawdę? Tadeusz Fiszbach I sekretarz KW PZPR w Gdańsku wobec Sierpnia’80 i działalności „Solidarności”.
• 16.20–16.40 – dyskusja
• 16.40–17.00 Krzysztof Kolczyński, Metody inwigilacji i pozyskiwania do współpracy duchownych diecezji warmińskiej przez SB w PRL na podstawie wspomnień opozycjonisty ks. Lecha Lachowicza.
• 17.00–17.20 dr hab. Mariusz Krzysztofiński (IPN Rzeszów), Ksiądz Jerzy Popiełuszko i jego męczeńska śmierć na łamach kontestatorskiej „Ancory”.
• 17.20–17.40 Artur Brożyniak (IPN Rzeszów), Muzeum AŁŻIR. Obraz represji stalinowskich w Kazachstanie.
• 17.40–18.00 dr hab. Michał Strzelecki, prof. UMK (UMK Toruń), W kręgu demokratycznej fikcji. Działania władz komunistycznych w Polsce wobec legalnej opozycji politycznej w Polsce w latach 1945 –1947.
• 18.00–18.20 – dyskusja i zakończenie pierwszego dnia konferencji

13 grudnia

• 9.00–9.20 dr hab. Patryk Pleskot, prof. UR (IPN Warszawa), Przemoc własnościowa. Wywłaszczenia mieszkańców powojennej Warszawy na mocy dekretu z 7 kwietnia 1948 r. „o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny”.
• 9.20–9.40 prof. dr hab. Mirosław Golon (UMK Toruń/IPN Delegatura Bydgoszcz), Nie tylko wojsko, milicja i służba bezpieczeństwa. Nadgorliwi aktywiści PZPR wobec „Solidarności” w stanie wojennym na przykładzie wybranych ośrodków.
• 9.40–10.00 dr Tadeusz Ruzikowski (IPN Warszawa), Środowiska „Solidarności” Huty Warszawa w tyglu represji 1981–1989. Uczestnicy, przejawy, konsekwencje.
• 10.00–10.20 dr hab. Piotr Kardela, prof. Akademii Policji w Szczytnie (IPN Gdańsk),
• Likwidacja „Solidarności” w Radiu Olsztyn w czasie stanu wojennego.
• 10.20–10.40 dr hab. Cecylia Kuta (IPN Kraków/UPJP2 Kraków), Represje władzy wobec działaczy krakowskiego podziemia wydawniczego w latach osiemdziesiątych.
• 10.40–11.00 – dyskusja
• 11.00–11.20 dr Marcin Kasprzycki (IPN Kraków), Działania dezintegracyjne nowosądeckiej SB wobec ks. Franciszka Blachnickiego i Ruchu Światło-Życie w latach 1975–1980.
• 11.20–11.40 dr hab. Łucja Marek (IPN Kraków), Ruch oazowy i ks. Franciszek Blachnicki oczami Aleksandra Merkera. Referat dyrektora generalnego Urzędu do spraw Wyznań na naradę dyrektorów wojewódzkich wydziałów do spraw wyznań w Popowie, 23-27 maja 1983 r.
• 11.40–12.00 dr Małgorzata Zamojska, Mundur kontra sutanna – represje wobec kleryków podczas pełnienia zasadniczej służby wojskowej w PRL.
• 12.00–12.20 dr hab. Sylwia Galij-Skarbińska, prof. UMK (Centrum Badania Historii „Solidarności” i Oporu Społecznego w PRL, UMK Toruń), Wojskowy Obóz Internowania w Chełmie (1982–1984).
• 12.20–12.40 dr Przemysław Wójtowicz (IPN Delegatura Bydgoszcz/AKSiM Toruń), Stan wojenny w Polsce (1981 r.) i stan wyjątkowy w Turcji (1980 r.). Przebieg-represje-konsekwencje. Podobieństwa i różnice.
• 12.40–13.00 – dyskusja i zakończenie konferencji.

Wstęp wolny.