E-Księgarnia
Podczas konferencji poinformowano o podjętych 10 lipca 2023 r. przez prokuratora Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie czynnościach procesowo-śledczych.
Prokurator z udziałem biegłych z zakresu archeologii i kryminalistyki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Szczecinie przeprowadził na terenie Zamku Lubomirskich w Rzeszowie oględziny miejsca, co do którego w śledztwie zgromadzono materiał dowodowy. Na jego podstawie stwierdzono, iż mogą się tam znajdować szczątki osób, które w latach 1944–1956 zostały pozbawione życia, a następnie skrycie pochowane przez funkcjonariuszy UB, gdy na terenie Zamku mieściło się więzienie karno-śledcze.
Po przeprowadzonych oględzinach, w ciągu najbliższych kilku tygodni, biegli określą plan działań poszukiwawczych, ze wskazaniem jego zakresu i koniecznych do zastosowania urządzeń służących do uzyskania obrazu przekroju geologicznego badanego gruntu (ukazujących jego warstwowanie, podziemne przeszkody, pustki i znaleziska archeologiczne), w tym rodzaju urządzenia georadarowego, kamery termowizyjnej, sond magnetometrycznych oraz detektorów metali, jak też wskażą zakres i sposób ingerencji w głąb wyznaczonego obszaru.
W toku dotychczasowego śledztwa zabezpieczono szczątki ludzkich, które – jak to wynikało z uzyskanych danych – zostały ponad 20 lat temu, najprawdopodobniej w latach 90. ub. wieku, odnalezione na terenie Zamku Lubomirskich, a następnie złożone w jednej z instytucji Rzeszowa z zamiarem dalszego ich przechowywania w tajemnicy.
Podczas konferencji zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski podkreślił, że Instytut Pamięci Narodowej w swoich zadaniach ma prowadzenie śledztw związanych z mordowaniem polskich obywateli i Polaków, którzy walczyli o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą.
– Zamek Rzeszowski w dalszym ciągu jest miejscem, gdzie należy te działania prowadzić, skrywa on zapewne jeszcze wiele tajemnic, ale mamy nadzieję, że zostaną one ujawnione i przekazane opinii publicznej. Instytut Pamięci Narodowej jest zobligowany do tego, aby badać przeszłość, Wyjaśniać to, co działo się na tym obszarze, tu również na terenie Zamku Rzeszowskiego, ale robimy to przecież dlatego, aby z jednej strony odpowiedzieć na pytania, które są z tym związane, ale z drugiej strony, aby przyszłym pokoleniom móc przekazać pewną wiedzę na temat przeszłości miasta, miejsca, w którym żyją i które bardzo często odwiedzają. Jest to też istotne z tego powodu, aby wszyscy, którzy tu na Zamku Rzeszowskim się pojawiają mieli stuprocentową pewność, że nie stąpają po ludzkich szczątkach, że zostaną one odkryte, być może zidentyfikowane i pochowane tak, jak nakazuje nam nasza tradycja i religia
zaznaczył.
– Działania, które przeprowadziła Główna Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu były działaniami śledczymi. Nie zamierzaliśmy od razu podawać wyników prowadzonego śledztwa. Ustalenie istotnych szczegółów wymagało czasu i rzetelnej weryfikacji. Podczas konferencji inaugurującej poszukiwania wystosowaliśmy apel, aby wszystkie osoby które mają wiedzę na temat tego, co działo się na zamku rzeszowskim po roku 1944, przez kilkadziesiąt następnych lat, zechciały się nią podzielić. Dzięki tym informacjom odnaleźliśmy szczątki
– dodał zastępca prezesa IPN.
Jak podkreślił prok. Andrzej Pozorski, zastępca Prokuratora Generalnego i dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu miesiące śledztwa wykazały, iż Zamek Lubomirskich w Rzeszowie skrywa wciąż wiele tajemnic związanych zarówno z funkcjonowaniem więzienia karno-śledczego oraz działaniami funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa publicznego podejmowanymi wobec osadzonych w nim osób, ale także z okresem późniejszym, gdy owo więzienie zostało już zlikwidowane.
Śledztwo w sprawie zbrodni komunistycznych popełnionych na zamku w Rzeszowie w latach 1944–56 wszczął pion śledczy rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej 17 listopada 2021 r.