E-Księgarnia
Przygotowana przez Oddział IPN w Warszawie ekspozycja „Prosimy Cię, Boże, o walkę krwawą” przenosi nas do dramatycznych wiosennych dni 1943 r. w warszawskim getcie. To opowieść o heroizmie młodych żydowskich bojowników z Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Związku Wojskowego, którzy 19 kwietnia ruszyli, by stawić zbrojny opór niemieckiemu ludobójstwu. Uczynili to na przekór i wbrew militarnym kalkulacjom, które nie dawały im żadnych szans – nie tyle na sukces, co nawet na zwykłe ocalenie. To historia ich dramatycznych walk o kolejne kamienice – twierdze na Gęsiej, Nalewkach, Zamenhofa, przy placu Muranowskim. To ponadczasowa historia ich dramatycznych wyborów – jakich dokonał Mordechaj Anielewicz i jego towarzysze broni – i prawa każdego do godnej śmierci. To wreszcie historia oddająca w pełni niepokornego ducha walczącej Warszawy, której mieszkańcy nigdy nie złożyli broni przed niemieckim najeźdźcą i zawsze gotowi byli walczyć o wolność.
Wystawę otworzyli prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki i dyrektor Oddziału IPN w Warszawie dr Tomasz Łabuszewski, jeden z autorów wystawy. W inauguracji ekspozycji uczestniczyli również dr hab. Grzegorz Berendt, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma.
Podczas uroczystości prezes IPN przypomniał udział obywateli polskich narodowości żydowskiej w obronie Rzeczypospolitej podczas II wojny światowej.
– We wrześniu 1939 r. w wojsku polskim walczyło 70 tys. żołnierzy pochodzenia żydowskiego. 7 tysięcy z nich oddało swoje życie za Rzeczpospolitą. Po ustaniu działań wojennych 20 tys. polskich żołnierzy żydowskiego pochodzenia znalazło się w sowieckich obozach. Wielu z nich zginęło w Katyniu, w Charkowie, w Miednoje, a po opuszczeniu nieludzkiej ziemi szli szlakami nadziei w odysei wolności z gen. Władysławem Andersem. Tysiąc z nich doszło do ziemi włoskiej
– powiedział dr Nawrocki.
Podkreślił heroizm tych, którzy mimo braku nadziei na zwycięstwo stawili opór machinie Zagłady podczas powstania w getcie warszawskim:
– Zarówno Mordechaj Anielewicz, choć przyszedł na świat w Wyszkowie, jak i Paweł Frenkel, byli synami tej ziemi. Przyszło im żyć w Warszawie, walczyć w Warszawie i umierać w Warszawie. To oni i ich podkomendni byli gotowi, mieli odwagę, aby wzniecić pierwsze wielkomiejskie powstanie w okupowanej przez Niemców Europie. Aby jako pierwsi dać wyraz swojego braku zgody na niemieckie okrucieństwo i okupację. Chcieli tylko walki krwawej i śmierci nagłej, o to prosili i taką walkę i śmierć dostali. Powstanie w getcie warszawskim jest wspólną częścią historii narodu polskiego i narodu żydowskiego. Z drugiej strony nie stanęli jednak ludzie, nie stanęli wojownicy, a stanęło monstrum zła. Monstrum zła podszyte strachem przed tymi, którzy chcieli tylko nadziei na godną śmierć i godną śmierć dostali. Oddali życie nie dla wielkiego zwycięstwa, ale dla sprzeciwu i walki o ludzką godność.
– mówił podczas uroczytości otwarcia wystawy prezes IPN dr Karol Nawrocki.
Wystawę można oglądać na skwerze Hoovera przy Krakowskim Przedmieściu do 27 kwietnia 2023 r.