E-Księgarnia
Międzynarodowa konferencja pod hasłem „Wojna hybrydowa Rosji przeciwko demokratycznemu światu. Wyzwanie dla europejskiej polityki pamięci” (oryg. Russia’s hybrid war against the democratic world. A challenge for European remembrance policy) została zorganizowana przez Platformę Europejskiej Pamięci i Sumienia.
W dniach 16–18 listopada 2022 w Pradze przedstawicie demokratycznych państw Europy i Ameryki Północnej spotkali się, aby debatować nad aktualnymi zagrożeniami hybrydowymi płynącymi z Rosji, szczególnie w zakresie nadużywania i fałszowania historii XX wieku, tworzenia mitów itp. Omówione zostały narzędzia wojny dezinformacyjnej w kontekście inwazji militarnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainie oraz wyzwania dla społeczności międzynarodowej w zakresie polityki pamięci.
Instytut Pamięci Narodowej, który jest członkiem założycielem Platformy, reprezentował podczas obrad dr hab. Karol Polejowski. Zastępca prezesa IPN wystąpił podczas pierwszej sesji, zatytułowanej „Rosyjska dezinformacja historyczna jako narzędzie agresji”. Przedstawił przykłady najczęstszych propagandowych oskarżeń wobec Polski ze strony Rosji i działania, jakie w konsekwencji podejmuje IPN, aby walczyć z dezinformacją.
„Jestem głęboko przekonany, że dla skutecznego przeciwdziałania fałszywym, rosyjskim narracjom niezwykle ważne jest pielęgnowanie ducha solidarności, aktywne sieciowanie, budowanie wspólnej polityki pamięci, podejście ofensywne, a nie defensywne, przewidywanie rosyjskich kampanii oszczerczych, analizowanie rosyjskiej propagandy, działanie, a nie tylko reagowanie, współpraca w ramach platform międzynarodowych, instytucji partnerskich, kanałami dyplomatycznymi, konsultacje z historykami oraz z medioznawcami i informatykami” – mówił zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
Na koniec dr hab. Karol Polejowski zaprezentował krótki film przedstawiający kampanie antydefamacyjne Instytutu. Spot został przygotowany przez Biuro Współpracy Międzynarodowej IPN, pod kierownictwem dyrektor Agnieszki Jędrzak, która również uczestniczyła w obradach.
Spot: Defending Poland’s Good Name
Podczas konferencji analizowano mechanizmy wojny informacyjnej Rosji na tle doświadczeń historycznych oraz sposoby i dobre praktyki przeciwdziałania, wzmocnienie bezpieczeństwa zbiorowego poprzez kształtowanie odpowiedniej polityki pamięci. Ważnym aspektem konferencji była kwestia wpływu instytucji pamięci na podniesienie odporności instytucji demokratycznych wobec współczesnych zagrożeń.
16 listopada 2022 część konferencyjną poprzedziła uroczysta gala, podczas której przywódczyni białoruskiej opozycji Swiatłana Cichanouwska, przewodniczący czeskiego Senatu Miloš Vystrčil oraz przewodniczący Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia Marek Mutor wręczyli nagrodę Platformy za rok 2021, którą otrzymała rosyjska organizacja Memoriał. Nagrodę odebrał Borys Belenkin, członek zarządu Memoriału.
Spotkania kuluarowe stały się okazją do budowania kontaktów i omawiania perspektyw współpracy. Przedstawiciele IPN rozmawiali, między innymi, ze Stéphanem Courtois, redaktorem słynnej „Czarnej Księgi Komunizmu”, ktora przedstawia bilans ofiar krwawych represji i prześladowań w krajach rządzonych przez komunistów. Kilka dni temu, w ciągłości z tą bestselerową publikacją, ukazała się również jego „Czarna księga Putina”. W Pradze obecny był również David Satter, autor książki „Darkness at Dawn. The Rise of the Russian Criminal State”, który wyraził zainteresowanie współpracą wydawniczą z IPN. Wiele wspólnych tematów poruszono w dyskusji z Neelą Winkelmann, założycielką i pierwszą dyrektor zarządzającą Platformy.
Szczegółowy program konferencji można znaleźć na stronie organizatora.
***
Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia została powołana w 2011 r. Instytut Pamięci Narodowej jest jednym z 21 członków założycieli. Zrzesza ona organizacje rządowe i pozarządowe z Unii Europejskiej i całego świata. Jej celem jest współpraca na rzecz rozpowszechniania wiedzy dotyczącej systemów totalitarnych i upamiętnianie ofiar zbrodniczych reżimów.
Jednym z projektów Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia, w którym Instytut Pamięci Narodowej aktywnie uczestniczy, jest „Justice 2.0”. Celem projektu jest wykazanie, że ściganie zbrodni komunizmu jest wciąż możliwe w oparciu o zasady prawa międzynarodowego. W ramach „Justice 2.0” prowadzone są badania archiwalne i analizy prawne.
***
W trakcie wizyty w Pradze zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski spotkał się także z dr. Mateuszem Gniazdowskim, ambasadorem RP w Republice Czeskiej. Spotkanie poświęcone było nakreśleniu kierunków przyszłej współpracy w dziedzinie naukowej i edukacyjnej. Omówiono m.in. projekt IPN „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”.