E-Księgarnia
Założony w 1996 r. sojusz zajmuje się prawami człowieka w Korei Północnej, pomocą prawną oraz wspieraniem uchodźców z tego kraju. Jest to już druga wizyta przedstawicieli NKHR w IPN. W sierpniu 2017 roku gościliśmy kierownictwo organizacji wraz z grupą sześciu studentów – „przesiedleńców” z Korei Północnej.
Delegacji przewodniczą dr Joanna Hosaniak, zastępca dyrektora generalnego Sojuszu i honorowa obywatelka Seulu, oraz dyrektor Jaechun Won, profesor prawa międzynarodowego na Handong Global University w Korei Południowej i były prokurator. W skład delegacji wchodzą osoby aktywne w różnych sferach życia społecznego, m.in. w dyplomacji, edukacji, IT, sztuce czy mediach.
W Instytucie Pamięci Narodowej goście z Korei spotkali się z dr. hab. Karolem Polejowskim, zastępcą prezesa IPN, który opowiedział o działalności Instytutu, skupiając się na roli i znaczeniu takich instytucji w okresie przemian ustrojowych. Wiceprezes IPN zachęcił do korzystania z bogatych doświadczeń IPN w poszukiwaniu rozwiązań, które można będzie zastosować w przygotowywanym procesie demokratyzacji komunistycznej części Korei. Padły także propozycje współpracy naukowej, wydawniczej oraz wspólnej organizacji wydarzeń poświęconych rozliczaniu przeszłości i procesowi transformacji.
Specjalnie dla gości z Korei wygłosił wykład zastępca prezesa IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, kierujący pracami Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Przedstawił ideę poszukiwania przez IPN skazanych na zapomnienie ofiar reżimów totalitarnych i przywracania im nazwisk, należnego miejsca w historii i świadomości społecznej. Podkreślił złożoność tego procesu, konieczność współdziałania z wieloma instytucjami oraz omówił wykorzystywane narzędzia, w tym służący do porównywania profili genetycznych, pozyskany dzięki współpracy z FBI system CODIS.
Specyfikę pionu śledczego, m.in. rodzaje prowadzonych przez IPN śledztw oraz międzynarodową pomoc prawną scharakteryzował prokurator Robert Janicki z Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Goście zwiedzili także Archiwum IPN. Wzbogacili się o wiedzę o dokumentach zgromadzonych w zbiorach Instytutu, ich specyfice i znaczeniu dla badania najnowszej historii Polski, mogli także zobaczyć, jak przechowywane są zbiory i jakich narzędzi używają archiwiści do opracowywania oraz eksponowania archiwaliów. Efektem dotychczasowej współpracy IPN i NKHR jest projekt „North Korean Archives”. Ma on na celu prezentację zarchiwizowanej w IPN dokumentacji dotyczącej Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej, gromadzonej przez komunistyczne tajne służby w krajach Europy Środkowo-Wschodniej: https://northkoreanarchives.org/.
O misji IPN oraz zakresach działań jego poszczególnych pionów, a także o różnych kierunkach współpracy z zagranicą opowiedziała Agnieszka Jędrzak, dyrektor Biura Współpracy Międzynarodowej. Szczególne zainteresowanie wzbudził realizowany przez to biuro projekt prezentacji w przestrzeni publicznej w Polsce, a w przyszłości także za granicą, kolekcji rzeźb Samuela Willenberga, więźnia Treblinki. Koreańscy goście pragnęliby pokazać te rzeźby – wstrząsające świadectwo Holokaustu – razem ze sztuką koreańską przedstawiającą funkcjonowanie obozów.
Dyrektor Biura Nowych Technologii Magdalena Hajduk wskazała na potrzebę zainteresowania historią młodszych pokoleń. Opowiedziała, jak można to robić, angażując do wspólnych działań zarówno ekspertów z dziedziny historii, jak i specjalistów od nowych technologii. Przykładem jest najnowszy projekt gamingowy IPN „Gra Szyfrów”.
Członkowie delegacji chętnie słuchali prezentacji i z uznaniem odnosili się do różnorodnych dokonań instytutu. Podkreślali, jak ważna jest dla nich możliwość zobaczenia polskich miejsc pamięci i odniesienia nowo nabytych doświadczeń do koreańskiej historii. Zgodnie wyrażali nadzieję na nadejście upragnionych zmian w Korei komunistycznej i sprawne przeprowadzenie transformacji oraz rozliczenie zbrodni przeszłości. Nadzieję tę wiążą z aktywnością młodego pokolenia.
W Warszawie delegacja odwiedziła także Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL oraz Izbę Pamięci IPN przy ul. Strzeleckiej 8, poświęconą więźniom aresztu Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie.
Następnie goście udali się do Wrocławia, gdzie w Centrum Historii Zajezdnia mieli okazję obejrzeć składającą się z piętnastu rzeźb wystawę IPN „Obraz Treblinki w oczach Samuela Willenberga”, której wrocławski wernisaż IPN współorganizował wraz Centrum. Ukazanie poprzez sztukę losów więźniów i codziennej egzystencji w obozie śmierci stanowiło wstęp do wizyty w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Ostatnim punktem programu w Polsce było odwiedzenie miejsc pamięci w Krakowie.