E-Księgarnia-
-
Jolanta Mysiakowska (BUiAD Warszawa) i Wojciech Muszyński (BEP Centrala)
15 listopada 2007 r. w sali konferencyjno-wystawienniczej IPN przy ul. Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie odbyła się sesja naukowa „Narodowe Siły Zbrojne w latach 1942–1956”. Patronami imprezy byli dr hab. Jan Żaryn (dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN) i prof. Wiesław Wysocki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Honorowymi gośćmi byli prof. Wiesław Chrzanowski i prezes honorowy Związku Żołnierzy NSZ dr Bohdan Szucki, którzy podzielili się z uczestnikami swoimi wspomnieniami z okresu wojny.
Sesję otworzył wykład dr. hab. Jana Żaryna, dotyczący wojennych i emigracyjnych dziejów „Organizacji Polskiej”, tajnego środowiska politycznego skupiającego działaczy Obozu Narodowo-Radykalnego.
O początkach ONR i jego przedwojennej działalności mówił Wojciech Muszyński (BEP IPN). Stwierdził m.in., że polityczne wpływy tej formacji nie były wynikiem burd ulicznych i przemocy, jak lubili to przedstawiać komunistyczni propagandziści, ale wynikały z popularności, jaką cieszył się program ONR wśród ówczesnej młodzieży, zwłaszcza młodej inteligencji, o czym świadczyło 8% głosów, które zdobyła lista narodowo-radykalna w wyborach do Rady Warszawy w 1938 r.
Rafał Drabik (IPN Lublin) przedstawił dzieje Okręgu Lubelskiego NSZ w latach 1942–1946. Sporo uwagi poświęcił sprawie likwidacji przez NSZ pod wsią Borów bandy rabunkowej, co po wojnie przedstawiano jako polityczny mord na działaczach komunistycznej Armii Ludowej. Dziś wiadomo, że większość ofiar była przedwojennymi kryminalistami, którzy działalność przestępczą prowadzili także w czasie wojny.
W dalszej części o udziale formacji podziemia narodowego, w tym NSZ, w Powstaniu Warszawskim mówił Sebastian Bojemski. Z kolei Dariusz Węgrzyn (IPN Katowice), autor wydanej ostatnio pracy „Aparat bezpieczeństwa państwa wobec środowisk narodowych na Górnym Śląsku i Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1945–1956” (Kraków 2007), przybliżył uczestnikom sesji niektóre fakty związane z działalnością VII Cieszyńskiego Okręgu NSZ, zgrupowania NSZ Henryka Flamego ps. „Bartek” oraz ich rozpracowanie przez UB. Sylwetki kapelanów NSZ przedstawił Michał Gruszczyński (doktorant UKSW).
Niemiecki historyk dr Roman Smolorz przybliżył wyniki swoich badań dotyczących powojennej działalności NSZ na emigracji, w okupowanych Niemczech i Francji. Sesję zamknął Rafał Sierchuła (IPN Poznań), przedstawiając sylwetkę Lecha Neymana, działacza ONR i żołnierza NSZ, zamordowanego przez UB w 1948 r.
Impreza zgromadziła ponad stuosobowe audytorium.