– To dzięki Wam – stowarzyszeniom, fundacjom, zaangażowaniu państwa polskiego kłamstwo przestało być kłamstwem – dodał prezes IPN.
Dr Karol Nawrocki zwrócił też uwagę, że „ZSRS odpowiadał za śmierć blisko 7 mln osób przed rokiem 1939. Tych zagłodzonych na Ukrainie i w Kazachstanie, i tych wymordowanych w wyniku operacji antypolskiej NKWD w latach 1937–1938”.
– 17 września 1939 r. Armia Czerwona wbiła bagnet w plecy toczącej walki z Niemcami II RP. To moment IV rozbioru Polski, ale też droga do tego, co nazywamy zbrodnią katyńską. Zabito polskich oficerów i intelektualistów, a ich rodziny deportowano na Wschód – powiedział prezes IPN. – Współpraca między IPN i Stowarzyszeniem Rodzin Katyńskich przynosi prawdę, ale też blask polskim ofiarom II wojny światowej, a wśród nich ofiarom zbrodni katyńskiej. O tym jest ta wystawa i za to chciałem Wam koniecznie podziękować – podkreślił prezes Instytutu.
W wernisażu wzięli udział m.in. wiceprezes IPN dr hab. Karol Polejowski, dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał, naczelnik kieleckiej delegatury IPN dr Dorota Koczwańska-Kalita oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Kielecka Rodzina Katyńska. Wystawę można obejrzeć w Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” IPN w Kielcach przy ul. Warszawskiej 5.
W środę prezes IPN dr Karol Nawrocki odwiedził Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Mauzoleum przypomina historię zbrodni niemieckich z czasów II wojny światowej. Spacyfikowano wtedy mieszkańców ponad 800 polskich wsi. W muzeum przedstawiciele IPN obejrzeli pamiątki po ofiarach pacyfikacji wsi: dokumenty, zdjęcia, rzeczy osobiste.
* * *
W ciągu 30 lat działalność stowarzyszenia zapisała się w historii Kielc i regionu. Przyczyniła się do diametralnej zmiany postrzegania szeroko pojętego zagadnienia zbrodni katyńskiej. Przede wszystkim upowszechniła prawdę o zbrodni, jej ofiarach oraz sprawcach. Wśród licznych i cennych inicjatyw, podejmowanych przez członków stowarzyszenia, wiele zapisało się w historii oraz przestrzeni miasta i regionu. Jedną z pierwszych była budowa w 1990 r. na cmentarzu Partyzanckim w Kielcach pomnika „Pomordowanym na nieludzkiej ziemi”. Dzięki staraniom kombatantów Armii Krajowej, wspieranych przez Rodzinę Katyńską, powstał monument, będący symbolem katyńskiego ludobójstwa. Dwukrotnie rozbudowywany w latach 1996 i 2016 upamiętnia 396 ofiar zbrodni pochodzących z regionu świętokrzyskiego.
Zbrodnia katyńska popełniona przez Sowietów wiosną 1940 r. nie miała precedensu. Jej ofiarą padło co najmniej 21 857 obywateli polskich – oficerów, policjantów a przede wszystkim przedstawicieli polskiej inteligencji. Zebrała tragiczne żniwo również wśród mieszkańców Kielecczyzny. Aż 11 proc. zamordowanych to osoby związane z przedwojennym województwem kieleckim.
Konsekwencją ludobójstwa było kłamstwo katyńskie, nazywane także kłamstwem założycielskim PRL. Wywarło ono olbrzymi wpływ na najnowszą historię Polski. Przemiany zapoczątkowane w 1989 r. dały początek walce o prawdę. Pionierami odkłamywania historii byli najbliżsi ofiar zbrodni – najczęściej żony i dzieci zamordowanych. Wśród nich mieszkańcy Ziemi Świętokrzyskiej.