Nawigacja

Aktualności

„O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – Sejm RP, 5 kwietnia 2017

W Sejmie RP odbył się wernisaż wystawy „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej”.

  • „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN) „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN)
  • „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN) „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN)
  • „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN) „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN)
  • „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN) „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN)
  • „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN) „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” – wystawa IPN w Sejmie. Fot. Marcin Jurkiewicz (IPN)
  • Pracownicy delegatury IPN w Bydgoszczy: dr Katarzyna Maniewska (L), Edyta Cisewska (naczelnik delegatury), dr Kamila Churska-Wołoszczak Pracownicy delegatury IPN w Bydgoszczy: dr Katarzyna Maniewska (L), Edyta Cisewska (naczelnik delegatury), dr Kamila Churska-Wołoszczak

W otwarciu w gmachu Sejmu wystawy IPN „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca '81 i rejestracji Solidarności Rolniczej” uczestniczył w środę prezes Instytutu dr Jarosław Szarek.

Polska wieś zawsze stała na straży tradycji i wolności – podkreślił prezes Instytutu. – Polska była jedynym krajem bloku komunistycznego, w którym zachowała się rolnicza własność indywidualna. A przecież ile własności, tyle wolności. W wernisażu wzięli udział także przedstawiciele władz oraz uczestnicy wydarzeń „bydgoskiego marca”.

Wystawa przypomina m.in., jak ważna była sprawa rejestracji rolniczej „Solidarności” i jaki problem stanowiła dla komunistycznej władzy. – Dlaczego rolnicza „Solidarność” tak długo musiała czekać na legalizację? Ponieważ towarzysze partyjni nie czytali Wyspiańskiego, który napisał, że „chłop potęgą jest i basta” – tłumaczył dr Szarek.

Przypomniał też Michała Bartoszcze, jednego z uczestników tzw. wydarzeń bydgoskich, pobitego wraz z Janem Rulewskim i Mariuszem Łabentowiczem przez funkcjonariuszy MO. Jak dodał dr Szarek, synowie Bartoszcze – Piotr i Roman – „wychowani w duchu wolnościowym”, działali w ruchu ludowym razem z ojcem.

Piotr Bartoszcze został zamordowany w lutym 1984 roku, na kilka miesięcy przed zabójstwem księdza Jerzego Popiełuszki. Niedawno IPN wrócił do sprawy niewyjaśnionej śmierci młodego działacza rolniczej „Solidarności”. – Jesteśmy to winni tym wszystkim, którzy wtedy walczyli o wolną Polskę – podsumował szef IPN.

Wśród pozostałych osób otwierających wystawę obecni byli: Marszałek Sejmu Marek Kuchciński (który wygłosił wprowadzające przemówienie), posłanka Teresa Halas (przewodnicząca NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”), dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosław Golon, posłanka Ewa Kozanecka z Bydgoszczy i autorka wystawy, dr Katarzyna Maniewska. W wernisażu uczestniczyło kilkudziesięciu parlamentarzystów i kilkunastu działaczy „Solidarności” z województwa kujawsko-pomorskiego.

Ekspozycję przygotowali pracownicy pionu edukacyjnego Delegatury IPN w Bydgoszczy. Honorowym patronatem objął ją marszałek Sejmu Marek Kuchciński.

***

Wystawa składa się z 28 tablic, na których pokazano fotokopie dokumentów, zdjęć, prasy podziemnej, ulotek, plakatów. Prezentowane materiały i zdjęcia pochodzą ze zbiorów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, Zarządu Regonu NSZZ "Solidarność" w Bydgoszczy, Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Polskiej Agencji Prasowej i osób prywatnych.

Na kilku tablicach zaprezentowano narodziny ruchu chłopskiego w regionie bydgoskim i walkę o rejestrację własnego związku zawodowego, m. in. zjazd chłopski 8 marca 1981 r. w Bydgoszczy, strajk okupacyjny w gmachu Wojewódzkiego Komitetu ZSL od 16 marca do 17 kwietnia 1981 r., a także organizowane przez rolników marsze, manifestacje i blokowanie ulic traktorami.

Przedstawiono m.in. rozmowy protestujących chłopów w okupowanym budynku WK ZSL z delegacją rządową, które zakończyły się zawarciem 17 kwietnia 1981 r. „porozumienia bydgoskiego” na mocy, którego wynegocjowano zgodę na rejestrację NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” (do czego doszło 12 maja 1981 r. w Warszawie).

Znaczną część wystawy zajmują plansze dotyczące wydarzeń podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy 19 marca 1981 r. Doszło wówczas do zerwania sesji, protestu działaczy związku i siłowego rozwiązanie konfliktu przez władze.

Pokazano wykonane w szpitalu zdjęcia pobitych w czasie zajść w gmachu WRN członków robotniczo-chłopskiej delegacji – Jana Rulewskiego, Mariusza Łabentowicza i Romana Bartoszcze.

Osobne miejsce na wystawie zajmuje przedstawienie obrad Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność” w Bydgoszczy 23–24 marca 1981 r. w sprawie dalszego postępowania wobec władz. Radykalne nastroje groziły wówczas strajkiem generalnym, ale zostały wyciszone w następstwie podpisania porozumienia z władzami 30 marca 1981 r. w Warszawie.

Wystawa ukazuje też kultywowanie pamięci o "bydgoskim marcu" w czasie stanu wojennego. Wieńczą ją materiały związane z wyborami parlamentarnymi 1981 r., w których działacze chłopskiej „Solidarności” z regionu Piotr Bartoszcze i Ignacy Guenther już w pierwszej turze otrzymali po około 60 procent głosów.

Więcej o wystawie na naszej stronie internetowej.


Termin: od 5 kwietnia 2017 r. (środa)
Miejsce: Gmach Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (ul. Wiejska 4/6/8)
Dostępność: na zasadach ogólnych wstępu do gmachu Sejmu RP

do góry