Instytut Pamięci Narodowej Wręcznie Rucie Czaplińskiej Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski – Wrocław, 26 listopada 2007 r. - Aktualności -

W dniu 26 listopada w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim nastapiło uroczyste wręczenie Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski Rucie Czaplińskiej – walczącej w szeregach AK, szefowej łączności Komendy Głównej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Odznaczenie przyznane przez Prezydenta RP wręczył Wojewoda Dolnośląski Krzysztof Grzelczyk.

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski został przyznany za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz działalność kombatancką i społeczną.

W uroczystości wzięli udział bliscy i przyjaciele Ruty Czaplińskiej. Wśród nich byli m.in. red. Maria Woś z PRW, przeor dominikanów o. Andrzej Konopka, Jerzy Woźniak – Prezes Światowego Związku Żołnierzy AK oraz Stefan Siejka ze związku „Jaworzniacy". Instytut Pamięci Narodowej reprezentowali – dyrektor Oddziału IPN we Wrocławiu prof. Włodzimierz Suleja oraz naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej dr hab. Krzysztof Szwagrzyk.

Wrocławski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej wydał w serii „Relacje i wspomnienia” w 2003 r. wspomnienia Ruty Czaplińskiej, zatytułowane „Z archiwum pamięci. 3653 więzienne dni”.

***

Ruta Czaplińska – ur. 10 września 1918 r. w Janowicach k. Kazimierza Dolnego, w rodzinie ziemiańskiej. Córka Tadeusza i Józefy Czaplińskich. W 1937 r. zdała maturę w Toruniu i podjęła studia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Wrocławskiego. Jednocześnie ze studiami ukończyła kurs radiotechniki i radiotelegrafii oraz (już w okresie okupacji) kurs hodowli drobiu. Od stycznia 1942 r. żołnierz AK. W latach 1944–1945 prowadziła także majątek rodzinny, który utraciła w wyniku reformy rolnej. W marcu 1945 r. zamieszkała w Łodzi, gdzie rozpoczęła studia w tamtejszym oddziale Szkoły Głównej Handlowej. Jednocześnie włączyła się w nurt działalności niepodległościowej. Członek Komendy Głównej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, w której pod pseudonimem „Ewa” pełniła funkcje szefa łączności tej organizacji. W 1945 r. otrzymała stopień podporucznika czasów wojny. Aresztowana 5 kwietnia 1946 r. w Łodzi. Po 19-miesięcznym śledztwie 3 listopada 1947 r. skazana przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę 10 lat pozbawienia wolności. Więziona w siedzibie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, w Więzieniu Karno-Śledczym Warszawa-Mokotów, więzieniach w Fordonie, Inowrocławiu i ponownie w Fordonie. Zwolniona 5 kwietnia 1956 r. po 3653 dniach spędzonych za więziennymi murami. Po odbyciu kary podjęła studia na Wydziale Biologii na Uniwersytecie Łódzkim, które ukończyła na Uniwersytecie Wrocławskim. Pracowała w administracji Instytutu Matematycznego PAN oraz jako starszy redaktor i tłumacz w wydawnictwie Politechniki Wrocławskiej. Wieloletnia współpracowniczka prof. Hugona Steinhausa. W latach 1981–1985 zaangażowana w działalność Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego we Wrocławiu.

Po 1989 r. odznaczona m.in. londyńskim Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska Polskiego (dwukrotnie), Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego oraz awansowana do stopnia podporucznika. Członkini środowiska „Fordonianek”, zgrupowanego w Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego, Związku Młodocianych Więźniów Politycznych „Jaworzniacy”, Klubu Inteligencji Katolickiej, Towarzystwa Ziemiańskiego i Związku Inwalidów Wojennych. Publikowała m.in. na łamach „Nike”, „Więzi”, „Niepodległości i Pamięci”, „W drodze”. Jej teksty ukazały się także w tomach Przeciwko złu. Wiersze i piosenki więzienne 1944–1956, oraz Zawołać po imieniu. Księga kobiet – więźniów politycznych 1944–1958.