28 sierpnia 2015 r. w Stalowej Woli odbyły się uroczystości 35. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”, które zorganizowane zostały przez Prezydenta Miasta Stalowej Woli,Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, Zarząd Regionu ZiemiaSandomierska NSZZ „Solidarność” oraz MOZ NSZZ „Solidarność” Huty Stalowa Wola.
Podczasuroczystości prezes IPN dr Łukasz Kamiński wręczył Krzyże Wolności iSolidarności.
Sylwetkiodznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności
Andrzej MikołajBerezowski (ur.1951) – w latach 1979–1986 pracowałjako lekarz w Zespole Opieki Zdrowotnej w Janowie Lubelskim. Od września 1980r. należał do KZ NSZZ „Solidarność” w miejscu pracy, a następnie wszedł w składZarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Ziemia Sandomierska. Od 13 grudnia 1981 r.do 8 stycznia 1982 r. był internowany w Ośrodku Odosobnienia w Załężu k.Rzeszowa. Po zwolnieniu z internowania w latach 1983–1987 prowadził obozy sportowedla młodzieży, w ramach których organizowano również spotkania z działaczamipolitycznymi i historykami. Współpracował ponadto z Duszpasterskim OśrodkiemKultury Chrześcijańskiej działającym przy parafii Matki Bożej Królowej Polski wStalowej Woli. W latach 1987–1989 przebywał na emigracji, a po powrocie dokraju włączył się w działalność Komitetu Obywatelskiego w Stalowej Woli.
FranciszekChudzik (ur.1939) – od 1960 r. pracował jako elektryk w Narzędziowni Huty Stalowa Wola(HSW). We wrześniu 1980 r. na swoim wydziale zakładał NSZZ „Solidarność”, a wkwietniu 1981r. wszedł w skład Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” ZiemiaSandomierska. Po wprowadzeniu stanu wojennego był internowany w ośrodkachodosobnienia w: Załężu k. Rzeszowa w dniach od 13 grudnia 1981 r do 5 maja 1982r. oraz w Uhercach w dniach od 30 sierpnia do 5 października 1982 r. Od 1983 r.był zaangażowany w działalność Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy kościele podwezwaniem Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli. Uczestniczył w pielgrzymkachdo Częstochowy oraz Mszach św. za Ojczyznę odprawianych 13 dnia każdegomiesiąca. Po rewizji w mieszkaniu w dniu 30 kwietnia 1983 r. został zatrzymanyna 48 godzin w Areszcie Śledczym w Janowie Lubelskim. W 1988 r. w dniach od 29do 30 kwietnia oraz od 22 sierpnia do 1 września brał udział w strajkach w HSW.Od 1989 r. działał w Komisji Wydziałowej i Komisji Zakładowej NSZZ„Solidarność” w HSW.
MirosławWładysław Cop (ur.1955) – od 1974 r. był pracownikiemHuty Stalowa Wola (HSW) na Wydziale M-23. Od września 1980 r. był członkiemKomitetu Założycielskiego, a następnie przewodniczącym Komisji Wydziałowej M-23NSZZ „Solidarność” w HSW. 16 kwietnia 1982 r. został zatrzymany, a następnietymczasowo aresztowany. Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Rzeszowie wszczęła wstosunku do niego śledztwo w trybie doraźnym w związku z podejrzeniem, iż wdniu 13 kwietnia 1982 r. był jednym z organizatorów 15 minutowego strajku nawydziale zmilitaryzowanym HSW. 24 maja 1982 r. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowegoskazał go za ten czyn na karę 3 lat pozbawienia wolności i pozbawienie prawpublicznych na okres 3 lat oraz podanie wyroku do publicznej wiadomości. M.W.Cop został zwolniony warunkowo z więzienia 14 marca 1983 r. W październiku 1987r. włączył się w działalność Komitetu Założycielskiego „S” Pracowników HSW. W1988 r. uczestniczył w strajkach w HSW, za działalność tę był szykanowany wpracy. Był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany przez funkcjonariuszy MOi SB.
Ignacy JakubDziura s. Antoniego (ur.1949) – od 1969 r. pracował w HucieStalowa Wola (HSW). We września 1980 r. był członkiem założycielem, a następniewszedł w skład Komisji Wydziałowej NSZZ „Solidarność” w OśrodkuBadawczo-Rozwojowym HSW. Po wprowadzeniu stanu wojennego prowadził nielegalnądziałalność związkową m.in. jako uczestnik akcji protestacyjnych, kolporterulotek i wydawnictw podziemnych, organizator pomocy dla represjonowanych,członek utworzonego w październiku 1987 r. Komitetu Założycielskiego„Solidarność” Pracowników HSW. 28 kwietnia 1988 r. podczas kolportowania ulotekzostał zatrzymywany przez funkcjonariuszy SB na 48 godzin. Za działalność związkową skierowanorównież przeciwko niemu sprawy do Kolegium ds. Wykroczeń przy PrezydencieMiasta Stalowa Wola. 19 maja 1988r. został ukarany grzywną w wysokości 40 tys. zł i zobowiązany do pokryciakosztów postępowania w wysokości 1 tys. zł oraz publikacji informacji owymierzonej karze, natomiast 30listopada 1988 r. został ukarany grzywną w wysokości 40 tys. zł i zobowiązany dopokrycia kosztów postępowania w wysokości 1,5 tys. zł.
Dionizy Garbacz (ur. 1940) – od 1968 r. pracował w przyzakładowej gazecie Huty Stalowa Wola(HSW) „Tempo Socjalistyczne”. Po wprowadzeniu stanu wojennego został zwolnionyze stanowiska redaktora naczelnego, a następnie po weryfikacji odsunięty odzawodu dziennikarza. W dniach od 22 sierpnia do 7 grudnia 1982 r. byłinternowany w ośrodkach odosobnienia w Załężu i Uhercach. Po zwolnieniu zinternowania kontynuował nielegalną działalność m.in. pisząc artykuły do prasypodziemnej i kolportując wydawnictwa bezdebitowe. W marcu 1984 r. poprzeprowadzonej w jego domu rewizji, został zatrzymany na 48 godzin. W sierpniui wrześniu 1988 r. uczestniczył w strajku w HSW pełniąc funkcję redaktora„Biuletynu Strajkowego”. W 1989 r. wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego wStalowej Woli.
Ryszard Kardasz (ur. 1948) – od 1972 r. pracował jako specjalista konstruktor, a następniegłówny specjalista w Ośrodku Badawczo Rozwojowym (OBR) Huty Stalowa Wola (HSW).We wrześniu 1980 r. został wiceprzewodniczącym Komitetu Założycielskiego NSZZ„Solidarność” w OBR HSW, a następnie Komisji Wydziałowej OBR. 16 grudnia 1982r. podpisał się pod petycją do Sejmu i premiera PRL domagającą się uwolnieniainternowanych działaczy „Solidarności”. W pierwszych dniach stanu wojennegoprodukował i kolportował ponadto nielegalne ulotki zawierające m.in. listyinternowanych. Od tego czasu był wzywany na rozmowy z funkcjonariuszami SB, a wjego domu przeprowadzano rewizje. 30 sierpnia 1982 r. został zatrzymany, anastępnie internowany w Ośrodku Odosobnienia w Uhercach. Po zwolnieniu zinternowania w dniu 7 grudnia 1982 r., na przełomie lat 1982/1983 był jednym zwspółzałożycieli Tymczasowej Komisji Zakładowej (TKZ) „Solidarność” w HSW. W tymokresie m.in. z jego inicjatywy wydane zostały trzy numery pisma „Godność”.Wchodził również w skład redakcji „Biuletynu Informacyjnego”, wydawanego przezTKZ „Solidarność” w HSW. 31 VIII 1984 r. po manifestacji rocznicowej zostałukarany grzywną przez kolegium ds. wykroczeń. W 1985 r. podpisał się podOświadczeniem do Rady Państwa, sygnowanym przez osiemnastu działaczy z Polskipołudniowo-wschodniej zapowiadającym bojkot wyborów do Sejmu PRL; współpracowałz Duszpasterskim Ośrodkiem Kultury Chrześcijańskiej działającym przy parafiiMatki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli; był organizatorem i uczestnikiemstrajków w HSW w 1988 r.; w 1989 r. był współzałożycielem Klubu Politycznego„Wyzwanie”, a w latach 1989–1990 pełnił obowiązki przewodniczącego KomitetuObywatelskiego w Stalowej Woli.
StanisławWładysław Kijanka (ur.1948) – pracował w Kopalniach iZakładach Przetwórstwa Siarki (KiZPS)„Siarkopol” w Tarnobrzegu. Na terenie zakładu pracy zakładał NSZZ„Solidarność”, pełniąc następnie funkcję wiceprzewodniczącego KomisjiZakładowej. Po wprowadzeniu stanu wojennego wdniach od 14 grudnia 1981 r. do 24 czerwca 1982 r. został internowany w OśrodkuOdosobnienia w Załężu k. Rzeszowa. Po zwolnieniu z internowania byłwielokrotnie przesłuchiwany przez funkcjonariuszy SB, a w jego mieszkaniuprzeprowadzano rewizje. Został również powołany na przeszkolenie rezerwy wJednostce Wojskowej 3466 w Czerwonym Borze, gdzie przebywał od 5 listopada 1982r. do 3 lutego 1983 r.
Stanisław PawełKrupka (ur.1953) – od 1974 r. był pracownikiemHuty Stalowa Wola (HSW). W 1976 r. brał udział w akcjach protestacyjnych naterenie zakładu pracy na Wydziale Narzędziowni (M-02). Od września 1980 r. byłzaangażowany w tworzenie struktur NSZZ „Solidarność” jako przewodniczący KomitetuZałożycielskiego w HSW, przewodniczący Międzyzakładowego KomitetuZałożycielskiego w Stalowej Woli oraz przewodniczący Zarządu Regionu ZiemiaSandomierska. W dniach od 13 grudnia 1981 r. do 7 grudnia 1982 r. byłinternowany w ośrodkach odosobnienia w Rzeszowie-Załężu, Kielcach-Piaskach orazŁupkowie. Po zwolnieniu z internowania działał w ramach Duszpasterstwa LudziPracy przy parafii p.w. Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli. W 1988 r.wspierał, a następnie uczestniczył w strajkach w HSW, był wielokrotniezatrzymywany i przesłuchiwany przez funkcjonariuszy MO i SB.
JanuszKubicki (ur.1953)– w latach 1972 –1987 pracowałw Zakładzie Kuźnia Matrycowa Huty Stalowa Wola (HSW). We wrześniu 1980 r. naswoim wydziale zakładał NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennegozbierał składki na pomoc represjonowanym i działalność podziemną. W czerwcu1982 r. został usunięty ze stanowiska mistrza za krytykę stanu wojennego idomaganie się zebrania załogi z udziałem dyrekcji zakładu i komisarza wojskowegoHSW. W ramach prowadzonej do 1989 r. działalności opozycyjnej m.in.: od 1983 r.drukował i kolportował „Biuletyn Informacyjny Tymczasowej Komisji ZakładowejNSZZ »Solidarność« Kombinatu Przemysłowego Huta Stalowa Wola” oraz innemateriały bezdebitowe; był zaangażowany w działalność Duszpasterstwa LudziPracy oraz współpracował z Duszpasterskim Ośrodkiem Kultury Chrześcijańskiejprzy parafii pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli; wlatach 1985–1988 był członkiem Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ„Solidarność” HSW; w 1989 r. wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego w StalowejWoli.
BogusławKwieciński (ur.1967) – w latach 1982–1986uczęszczał do Liceum Zawodowego w Stalowej Woli. W tym czasie brał udział wspotkaniach grupy „Dzieci” działającej przy Duszpasterskim Ośrodku KulturyChrześcijańskiej w Stalowej Woli. Wraz z innymi członkami grupy spotykał się zprzedstawicielami lokalnej opozycji, uczestniczył w inicjatywach DuszpasterstwaLudzi Pracy, brał udział w Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej oraz KatolickichDniach Społecznych. Z bratem Witosławem w latach 1985–1989 dokumentował zapomocą kamery video oraz aparatu fotograficznego ważne wydarzeniaspołeczno-kulturalne oraz polityczne na terenie Stalowej Woli. Kolportowałponadto wśród rówieśników bezdebitowe wydawnictwa książkowe, brał równieżudział w akcji malowania haseł na murach przed wyborami do rad narodowych w StalowejWoli w 1985 r. W 1988 r. wykonał metodą sitodruku trzy numery „SMiS –Stalowowolskiego Miesięcznika Solidarności. Gazety Ruchu”. W sierpniu 1988 r.zaangażował się również w działania wspierające strajk w Hucie Stalowa Wola(HSW).
Witosław Kwieciński (ur. 1969) – w latach 1984–1988 uczęszczał doLiceum Ogólnokształcącego w Stalowej Woli, a następnie do Zespołu SzkółFototechnicznych w Warszawie. W tym czasie brał udział w spotkaniach grupy„Dzieci” działającej przy Duszpasterskim Ośrodku Kultury Chrześcijańskiej wStalowej Woli. Wraz z innymi członkami grupy spotykał się z przedstawicielamilokalnej opozycji, uczestniczył w inicjatywach Duszpasterstwa Ludzi Pracy, brałudział w Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej oraz Katolickich Dniach Społecznych.Z bratem Bogusławem w latach 1985–1989 dokumentował za pomocą kamery video orazaparatu fotograficznego ważne wydarzenia społeczno-kulturalne oraz politycznena terenie Stalowej Woli. 30 listopada 1987 r. w trakcie jednej z sesjifotograficznych został zatrzymany wraz z Dariuszem Sikorą na 48 godzin i pobityw RUSW w Stalowej Woli. W 1988 r. zaprojektował i wykonał logo pisma młodych iwolnych „Obecni”. W sierpniu tego roku zaangażował się również w działaniawspierające strajk w Hucie Stalowa Wola (HSW). Podczas robienia zdjęć zostałzatrzymany 28 sierpnia 1988 r., a następnego dnia Kolegium ds. Wykroczeń przyPrezydencie Miasta Stalowa Wola w trybie przyspieszonym wymierzyło mu grzywnę wkwocie 38 tys. zł i 1,5 tys. kosztów postępowania.
Józef Serafin (ur. 1938) – od 1960 r. pracował jako tokarz naWydziale Z-5 Huty Stalowa Wola (HSW). W latach 1983–1987 na terenie swojegowydziału w HSW kolportował wydawnictwa bezdebitowe. Wpaździerniku 1987 r. wszedł w skład Komitetu Założycielskiego NSZZ„Solidarność” Pracowników Huty Stalowa Wola. Brał udział w strajkach w HSW wdniach od 29 do 30 kwietnia, 13 lipca oraz w dniach od 22 sierpnia do 1września 1988 r. W konsekwencji podejmowanych działań był represjonowany wpracy m.in.: został oddelegowany na gorsze stanowisko pracy, a następnieprzeniesiony na inny wydział; w jego domu została przeprowadzona rewizja; 30marca 1988 r. Kolegium ds. Wykroczeń przy Prezydencie Miasta w Stalowej Woli ukarałogo grzywną w wysokości 30 tys. zł oraz tysiącem zł kosztów postępowania przez zaudział w zebraniu KZ NSZZ „Solidarność” HSW.
Ryszard Sroka (ur. 1950) – od 1968 r. pracował jako masarz wWojewódzkim Przedsiębiorstwie Rolno-Przemysłowym w Nisku. We września 1980 r.został przewodniczącym Komitetu Założycielskiego, a następnie zastępcąprzewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w miejscu pracy. Wszedłrównież w skład Zarządu Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ „Solidarność”. W dniach od 13 grudnia 1981 r. do 14 stycznia1982 r. był internowany w Ośrodku Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa. W ramachrepresji po zwolnieniu z internowania został przesunięty w zakładzie pracy naniższe stanowisko. Brał udział w akcjach plakatowych i ulotkowych, byłwspółorganizatorem Mszy św. za Ojczyznę w kościele św. Józefa w Nisku oraz wlatach 1983–1984 drukował prasę podziemną oraz udostępniał budowany przezsiebie dom na drukarnię.
Regina Anna Stój (ur. 1941) – od 1963 r. pracowała w Hucie StalowaWola (HSW) w Sekcji H-4. Od września 1980 r. pełniła funkcję sekretarza KomisjiWydziałowej H-4, a następnie weszła w skład Komitetu Założycielskiego NSZZ„Solidarność” w HSW. 14 grudnia 1981 r. została zatrzymana, a następnieinternowana w Ośrodku Odosobnienia w Nisku. Po zwolnieniu z internowania 8stycznia 1982 r. w ramach nielegalnej działalności m.in.: w latach 1985–1987udostępniła mieszkanie na skrzynkę kolportażową; w październiku 1986 r.podpisała petycję w sprawie pluralizmu związkowego złożoną w kancelarii SejmuPRL; wraz z innymi podpisała wniosek o rejestrację Komitetu Założycielskiego„S” Pracowników HSW, złożony 13 października 1987 r. w Sądzie Wojewódzkim wTarnobrzegu; w 1988 r. wspierała i uczestniczyła w strajkach w HSW. 30 marca1988 r. została ukarana przez Kolegium ds. Wykroczeń przy Prezydencie Miasta StalowaWola za udział w zebraniu KZ NSZZ „Solidarność” HSW grzywną w wysokości 30tysięcy zł, kosztami postępowania w wysokości 1 tys. zł oraz kosztami podaniaorzeczenia do publicznej wiadomości.
Roman Sudoł (ur. 1943) – od 1968 r. pracował w Hucie StalowaWola (HSW). We wrześniu 1980 r. zakładał NSZZ „Solidarność” na Wydziale Z-5HSW, gdzie następnie został przewodniczącym Komisji Wydziałowej. Powprowadzeniu stanu wojennego 14 grudnia 1981 r. został zatrzymany, a następniedo 29 kwietnia 1982 r. internowany w Ośrodku Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa.Po zwolnieniu z internowania współorganizował pomoc dla represjonowanych i ichrodzin. Ponadto w ramach prowadzonej do 1989 r. działalności opozycyjnej m.in.:w latach 1984–1988 współpracował z Tymczasową Komisją Zakładową NSZZ„Solidarność” HSW; kolportował „BiuletynInformacyjny Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ »Solidarność« KombinatuPrzemysłowego Huta Stalowa Wola” oraz inne materiały bezdebitowe; uczestniczyłw akcjach ulotkowych; był zaangażowany w działalność Duszpasterstwa Ludzi Pracyprzy parafii pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli; w 1986r. podpisał petycję w sprawie pluralizmu związkowego, złożoną w kancelariiSejmu PRL; w 1988 r. wszedł w skład Komitetu Założycielskiego „Solidarność”Pracowników HSW; w kwietniu i sierpniu roku 1988 uczestniczył w strajkach wHSW, w drugim przypadku jako członek Komitetu Strajkowego. W konsekwencjiprowadzonej działalności był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany przezfunkcjonariuszy SB. W maju 1988 r. został zwolniony dyscyplinarnie z pracy, anastępnie przywrócony do pracy na innym wydziale HSW. 27 października 1988 r.orzeczeniem Kolegium ds. Wykroczeń przy Prezydencie Miasta w Stalowej Wolizostał ukarany grzywną w wysokości 25 tys. zł oraz kosztami postępowania wwysokości 1500 zł w związku z odmową przyjęcia karty powołania na krótkotrwałe ćwiczenia wojskowe.
Wiesław Wojtas (ur. 1957) – w latach 1975–1988 pracował w HucieStalowa Wola (HSW). We września 1980 r. został przewodniczącym KomitetuZałożycielskiego, a następnie Komisji Wydziałowej NSZZ „Solidarność” naWydziale Z-2. W dniach od 13 grudnia 1981 r. do 29 kwietnia 1982 r. byłinternowany w Ośrodku Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa. Kilka miesięcy pozwolnieniu z internowania został powołany na przeszkolenie rezerwy w JednostceWojskowej 3466 w Czerwonym Borze, gdzie przebywał od 5 listopada 1982 r. do 3lutego 1983 r. Do 1989 r. prowadził nielegalną działalność związkową m.in. jakoczłonek Tymczasowej Komisji Zakładowej „Solidarność” w HSW, organizatornielegalnej drukarni „Solidarności”, przewodniczący Komitetu Założycielskiego„Solidarność” Pracowników HSW w 1987 r., organizator i uczestnik strajków w HSWw kwietniu, lipcu oraz sierpniu/wrześniu 1988 r., przewodniczący TymczasowegoKomitetu Organizacyjnego „Solidarność” w HSW oraz współorganizator iprzewodniczący regionalnego Komitetu Organizacyjnego „Solidarność”. W kwietniu1988 r. został dyscyplinarnie zwolniony z pracy za zorganizowanie strajku przedbudynkiem dyrekcji naczelnej HSW. Był wielokrotnie zatrzymywany przezfunkcjonariuszy SB, w jego mieszkaniu przeprowadzano rewizje oraz kierowanoprzeciwko niemu sprawy do Kolegium ds. Wykroczeń przy Prezydencie MiastaStalowa Wola.
Alicja Zych (ur. 1945) – pracowała jako specjalista do spraw ekonomicznych wKopalniach i Zakładach Przetwórstwa Siarki (KiZPS) „Siarkopol” w Tarnobrzegu. Na terenie zakładu pracy należała doKomitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”, a następnie w latach 1980–1981pełniła funkcję sekretarza Komisji Zakładowej. Po wprowadzeniu stanu wojennegodnia 14 grudnia 1981 r. została zatrzymana i do 13 stycznia 1982 r. przebywaław Areszcie Śledczym w Nisku. Następnie została przewieziona do OśrodkaInternowania dla Kobiet w Gołdapi, w którym przebywała do 30 czerwca 1982 r. Pozwolnieniu z internowania i powrocie do pracy w KiZPS została poddanaintensywnej inwigilacji przez lokalne struktury SB nadzorowane przez Wydział VIDepartamentu V MSW. Przeszukania, rozmowy ostrzegawcze oraz działania tajnychwspółpracowników uniemożliwiły jej włączenie się w działalność podziemnychstruktur „Solidarności”.
Stanisław Józef Żwiruk (ur. 1948) – od 1970 r. pracował jako starszyasystent laboratoryjny, a następnie główny specjalista w Ośrodku BadawczoRozwojowym (OBR) w Kopalniach i Zakładach Przetwórstwa Siarki (KiZPS) „Siarkopol” w Tarnobrzegu. Na terenieswojego wydziału zakładał NSZZ „Solidarność”, pełnił następnie funkcjęprzewodniczącego Komisji Wydziałowej NSZZ „Solidarność” w OBR oraz zostałczłonkiem Prezydium Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w KiZPS „Siarkopol”.Był również założycielem i redaktorem tygodnika „Solidarność Tarnobrzeska”. Powprowadzeniu stanu wojennego w dniach od 13 grudnia 1981 r. do 31 marca 1982 r.został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa. W latach1982–1983 był wielokrotnie przesłuchiwany przez funkcjonariuszy SB, w jegomieszkaniu przeprowadzano ponadto rewizje. W latach 1983–1989 współorganizowałMsze św. za Ojczyznę w Tarnobrzegu.