Nawigacja

Aktualności

III Polsko-Ukraińskie Forum Historyków – Kijów, 24–27 października 2016

  • Polsko-Ukraińskie Forum Historyków – Kijów, 24–27 października 2016
    Polsko-Ukraińskie Forum Historyków – Kijów, 24–27 października 2016

W Kijowie obradowało III Polsko-Ukraińskie Forum Historyków, zorganizowane przez Instytuty Pamięci Narodowej obu krajów. Głównym tematem rozmów była zbrodnia wołyńska.

Zastępca prezesa polskiego IPN dr Mateusz Szpytma powiedział, że tocząca się przez trzy dni dyskusja między polskimi i ukraińskimi historykami była przyjazna, choć twarda. – Największym sporem między nami jest to, jak postrzegamy to, co się zdarzyło na Wołyniu w 1943 roku. Strona polska uważa, że było to ludobójstwo, strona ukraińska ma inne podejście, ale dyskutujemy na te tematy, spieramy się w otwarty sposób i jestem zbudowany atmosferą naszych rozmów – powiedział Mateusz Szpytma na konferencji prasowej.

Prezes ukraińskiego IPN Wołodymyr Wiatrowycz ocenił, że współpraca naukowa historyków jest najlepszym sposobem zrozumienia i złagodzenia konfliktów, które miały miejsce w historii obu narodów. – Rozmowy na temat historii powinny odbywać się między historykami. Udało nam się przeprowadzić ciekawą i czasem bardzo gorącą dyskusję nad konkretnymi kwestiami. Sądzę, że publikacja, która będzie efektem tego spotkania, pozwoli na odpolitycznienie problemu Wołynia – mówił Wiatrowycz na konferencji.

W trakcie trzydniowych obrad Forum Instytuty Polski i Ukrainy porozumiały się m.in. w sprawie wymiany wystaw historycznych, przygotowywanych w obu krajach.  – Chcemy, by wystawy naszego IPN-u trafiały na Ukrainę, a wystawy ukraińskie pokazywane były w Polsce – poinformował zastępca dyrektora Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie Rafał Leśkiewicz.

Kolejne spotkanie Polsko-Ukraińskiego Forum Historyków odbędzie się w marcu przyszłego roku w Polsce. Materiały z dotychczasowych dyskusji zostaną wydane w jednej wspólnej publikacji.

Według polskich historyków na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943–45 zginęło ok. 100 tys. Polaków, zamordowanych przez oddziały Ukraińskiej Armii Powstańczej (UPA) i miejscową ludność ukraińską. UPA od wiosny 1943 roku prowadziła działania zbrojne przeciwko ludności polskiej Wołynia, Polesia i Galicji Wschodniej, zmierzając do jej całkowitego usunięcia z tych terenów. Zbrodnia wołyńska spowodowała polski odwet, w wyniku którego zginęło ok. 10–12 tys. Ukraińców, w tym 3–5 tys. na Wołyniu i w Galicji Wschodniej.

Wielu ukraińskich historyków, w tym Wiatrowycz, uważa, że w latach 1943–45 doszło do konfliktu zbrojnego między polskimi i ukraińskimi formacjami podziemnymi. Ukraińscy badacze tłumaczą, że zbrodnia wołyńska to wynik polskiej polityki lat międzywojennych wobec ich grupy narodowościowej, i przypominają m.in. pacyfikacje ukraińskiej ludności Galicji z 1930 roku.

Polski historyk profesor Grzegorz Motyka, autor książki „Wołyń '43”, wyjaśniał niedawno, że Ukraina gloryfikuje Organizację Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i UPA za ich walkę z ZSRR, pomijając przy tym ludobójczą czystkę etniczną popełnioną na Polakach w latach 1943–1945.

W lipcu Senat i Sejm RP przyjęły uchwały w sprawie zbrodni wołyńskiej, określając ją mianem ludobójstwa. We wrześniu uchwałę tę potępiła Rada Najwyższa (parlament) Ukrainy, która uznała, że nazywanie wydarzeń na Wołyniu ludobójstwem jest "upolitycznianiem historii" i przekreśla osiągnięcia wieloletniego dialogu historycznego na ten temat. Rada Najwyższa zaapelowała wówczas o pojednanie między dwoma narodami na zasadzie wzajemnego, chrześcijańskiego przebaczenia oraz o rzetelne zbadanie tragedii na Wołyniu.

20 października Sejm i parlament Ukrainy przyjęły „Deklarację pamięci i solidarności Sejmu RP i Rady Najwyższej Ukrainy”. W deklaracji mowa jest m.in. o potrzebie „intensyfikacji bezstronnych badań historycznych, podjęcia szczerej i przyjacielskiej współpracy badaczy, a także powstrzymywania sił, które prowadzą do sporów w naszych państwach”.

(PAP)

W kijowskim spotkaniu Polsko-Ukraińskiego Forum Historyków uczestniczyli ze stony polskiej: prof. Waldemar Rezmer, prof. Grzegorz Hryciuk, prof. Grzegorz Mazur,  prof. Grzegorz Motyka,  prof. Jan Pisuliński, dr Mariusz Zajączkowski i jako ekspert Tomasz Bereza (współautorką referatu jest Ewa Siemaszko). Oprócz historyków stale biorących udział w pracach forum stronę polską reprezentowali: zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma, dyrektor Biura Badań Historycznych dr hab. Mirosław Szumiło oraz zastępca dyrektora Biura Badań Historycznych dr Rafał Leśkiewicz. Ze strony ukraińskiej w spotkaniu wzięli udział: prof. Jurij Szapował, prof. Bohdan Hudź, prof. Ihor Iliuszyn, prof. Iwan Patrylak, prof. Łeonid Zaszkilniak i dr Wołodymyr Wiatrowycz oraz jako ekspert Jarosław Borszczyk.

Spotkania Forum odbywają się dwa razy w roku – na zmianę w Polsce i na Ukrainie.

do góry