Tacy są księża! – zdaje się wołać napis z okładki najnowszego „Biuletynu IPN”. Coraz częściej takie słowa padają tylko w negatywnych kontekstach. W październiku, kiedy przypada Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych spoglądamy na niektórych z nich, by zapytać, jacy są.
Do niedawna cała opozycja antykomunistyczna korzystała z kościelnych pomieszczeń i z pomocy księży. W najtrudniejszych chwilach to właśnie przestrzeń sakralna okazywała się azylem. Z kościołów wyruszały po mszach manifestacje i w kościołach chronili się rozpędzani przez milicję manifestanci. Kiedy przyszedł stan wojenny, w klasztorach, na plebaniach ukrywali się poszukiwani przez bezpiekę opozycjoniści. Nikt ich nie pytał o wiarę, o poglądy. Byli zagrożeni, więc księża, zakonnicy i siostry zakonne chętnie nieśli im pomoc. W miejsce zdelegalizowanej Solidarności zaczęły działać Duszpasterstwa Ludzi Pracy, w których – oprócz rozwoju duchowego – można było zetknąć się z kulturą niezależną. Podczas kampanii wyborczej przed kontraktowymi wyborami w 1989 r. kandydaci Komitetu Obywatelskiego, nawet najbardziej lewicowi, stawali u boku biskupa czy księdza w sanktuariach i parafiach. Rozdawali ulotki, zyskiwali zwolenników. A dziś? Dziś ci sami ludzie prowadzą zgoła inne, antykościelne kampanie. Jeżeli w prasie ukazuje się tytuł „tacy są księża”, to jest niemal pewne, jacy – źli.
W przededniu rocznicy śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki, która staje się okazją do obchodów Narodowego Dnia Pamięci Duchownych Niezłomnych, łamiemy schemat, przedstawiamy ludzi, którzy mieli odwagę służyć Bogu i Ojczyźnie.
Do „Biuletynu IPN” dołączyliśmy płytę DVD z filmem Klerycy w komunistycznej armii (49 min.) w reżyserii Stanisława Królaka. Film ten otrzymał Grand Prix Prezesa IPN w konkursie Audycja Historyczna Roku 2018.
W sprzedaży od 11 października 2019 r. w placówkach Poczty Polskiej, w sieci EMPiK oraz w księgarniach IPN.
„Biuletyn IPN” jest dostępny również w prenumeracie.
SPIS TREŚCI
Tacy są księża
- Grzegorz Chajko – Ku Niepodległej. Arcybiskup lwowski Józef Bilczewski w latach 1914–1920
- Tomasz Krzyżowski – Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864–1938)
- Joanna Karbarz-Wilińska – Polacy i Ukraińcy na jednej ziemi. Biskup Grzegorz Chomyszyn (1867-1945)
- Anna Zechenter – Na rubieży i w salonach Belwederu. Ks. Marian Tokarzewski (1873–1941?)
- Kinga Hałacińska – Tajny biskup. Jan Cieński (1905–1992)
- Anna Dymek – Żołnierz Kościoła. Ks. ppłk dr Józef Zator-Przytocki „Czeremosz” (1912–1978)
- Ryszard Gryz – Kapłańska droga księdza majora Henryka Peszki ps. „Wicher” (1910–1988)
- Milena Kindziuk – Jerzy Popiełuszko – kleryk i żołnierz (PDF)
- Rafał Łatka, ks. Dominik Zamiatała – Ostatnie lata działalności prymasa Wyszyńskiego
- Mariusz Krzysztofiński – Życie za prawdę. Abp Ignacy Tokarczuk o bł. ks. Jerzym Popiełuszce
Komentarze historyczne
- Marcin Przegiętka – Inwazja Wehrmachtu na Polskę i zbrodnie niemieckich grup operacyjnych jesienią 1939 roku (PDF)
- Bogusław Wójcik – Keston College a wolność religijna za żelazną kurtyną
1939–1945 Bohater
- Teodor Gąsiorowski – Władysław Anders
1939–1945 Zbrodniarz
- Sławomir Kalbarczyk – Ławrientij Beria
Książki
- Marek Klecel – Niemieckie i sowieckie obozy
Ziemia i groby
- Piotr Kędziora-Babiński – Pochówek carskich żołnierzy
- Ewa Tylus – Wraca pamięć