Rozprawa z inteligencją

       Jednocześnie z rozpoczętą „socjalistyczną rekonstrukcją rolnictwa” władze bolszewickie zamierzały „oczyścić” państwo sowieckie z innych „przeżytków kapitalizmu”, jednym z nich była tzw. „stara” inteligencja. Bolszewicy prześladowali inteligencję od momentu ustanowienia władzy sowieckiej na Ukrainie, jednak kampania ta nabrała rozmachu na przełomie 1929/1930 r. Właśnie wtedy doszło do masowych aresztowań inteligencji oraz przeprowadzono od 9 marca – 19 kwietnia 1930 r. w Charkowie wyreżyserowany przez GPU proces „Związku Wyzwolenia Ukrainy”. Na ławie oskarżonych znalazło się 45 osób. W olbrzymiej większości byli to wybitni przedstawiciele inteligencji ukraińskiej, niektórzy z nich byli w latach 1917-1920 członkami rządu niepodległej Ukrainy lub z nim współpracowali. Głównym oskarżonym był wiceprzewodniczący Wszechukraińskiej Akademii Nauk, historyk literatury, działacz polityczny Serhij Jefremow.
       GPU planowało kolejny proces pokazowy „Ukraińskiego Centrum Narodowego”. Głównym oskarżonym miał być wybitny historyk ukraiński i Prezydent Centralnej Rady Ukraińskiej Republiki Ludowej Mychajło Hruszewski. Ponieważ w śledztwie nie przyznał się do kierowania organizacją kontrrewolucyjną, bolszewicy zrezygnowali z przeprowadzenia procesu pokazowego. W procesie zamkniętym, 7 lutego 1932 r., za przynależność do UCN skazano 50 osób na 3 do 6 lat więzienia. W latach 1934–1941, 33 skazanych w sprawie UCN ponownie skazywano za działalność antyradziecką i szpiegostwo, 21 z nich rozstrzelano.
       Przez cały okres lat 30. trwały czystki i represje wobec inteligencji ukraińskiej.