W związku z 160. rocznicą wybuchu Powstania Styczniowego największego w XIX w. polskiego zrywu narodowego, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek oddał hołd powstańcom, którzy w czasie walk, głównie partyzanckich, dążyli do zerwania kajdan rosyjskiego zaborcy.
20 stycznia 2023 r. złożyliśmy wieniec w kwaterze powstańców styczniowych na Cmentarzu Wojskowy na Powązkach oraz zapaliliśmy biało - czerwone znicze.
Na pięciu grobach weteranów Powstania Styczniowego pochowanych na Cmentarzu Powązkowskim (Stare Powązki) i wpisanych do ewidencji prowadzonej przez BUWiM również zapłonęły znicze pamięci:
- Józef Kępiński ; Kwatera 31, Rząd 2, Grób 17-18
- Władysław Jastrzębowski; kwatera 162, rząd 5, miejsce 16, 17
- Tadeusz Odrowąż-Wilkoński; kwatera 37, rząd IV, miejsce 5
- Szymon Tokarzewski; kwatera 25, rząd 4, miejsce 1
- Ignacy Mickiewicz; kwatera 207, rząd 1, grób 19
Powstanie Styczniowe było największym zrywem niepodległościowym XIX wieku. 22 stycznia 1863 r. w Warszawie ukonstytuował się Rząd Narodowy, który wezwał „naród Polski, Litwy i Rusi” do walki przeciw carskiemu zaborcy. Nierówna walka z rosyjskim imperium trwała do jesieni 1864 r., a na Podlasiu – gdzie walczył powstańczy oddział ks. Stanisława Brzóski – do wiosny 1865 r. Cena za marzenia o niepodległej Polsce była ogromna – po stłumieniu powstania Polaków dotknęły liczne represje, m.in. konfiskata majątków szlacheckich, kasacja klasztorów na obszarze Królestwa Polskiego, wysokie kontrybucje i wszechobecna rusyfikacja. Powstanie pochłonęło kilkadziesiąt tysięcy ofiar i odcisnęło ogromne piętno na dążenia niepodległościowe kolejnych pokoleń Polaków. Władze carskie większość jego uczestników ukarały śmiercią bądź zesłali w głąb Rosji.
Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN zaangażowane jest w kultywowanie pamięci o tych, którzy walczyli i przelewali krew za niepodległą i suwerenną Polskę, a po wojnach bądź powstaniach wrócili do cywilnego życia, choć często na emigracji, z dala od najbliższych i umiłowanej Ojczyzny.
Obecnie w ewidencji mamy wpisanych przeszło 5300 miejsc spoczynku tych, którzy swoją postawą oraz walką o niepodległą i suwerenną Ojczyznę walnie przyczyniły się do wyzwolenia Narodu Polskiego, z czego prawie 580 grobów powstańców styczniowych. Z tygodnia na tydzień te liczby stale rosną.
Co roku udzielamy dotacji celowych oraz przyznajemy świadczenia pieniężne na pokrycie kosztów sprawowania opieki nad grobami weteranów w myśl ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Jeżeli ktokolwiek ma wiedzę o zaniedbanym grobie bohatera, powinien się do nas zgłaszać.
***
W ramach obchodów 160-tej rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, zorganizowanych 22 stycznia 2023 r. przez Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, p. Sylwia Kostyra z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Lublinie przedstawiła prelekcję pt. „Upamiętnianie miejsc pochówku weteranów powstania styczniowego na terenie Lubelszczyzny”.
Prezentacja przybliżyła zgromadzonym kwestie dotyczące ewidencji oraz opieki nad grobami weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, ze szczególnym uwzględnieniem grobów weteranów powstania styczniowego. Była także okazją do zaprezentowania efektów przeprowadzonych przez OBUWiM remontów istniejących lub wykonania nowych upamiętnień na grobach uczestników zrywu 1863 r.