Instytut Pamięci Narodowej Zbuntowani. Niezależne Zrzeszenie Studentów w województwie katowickim 1980–1989 - E-booki -

Tomasz Kurpierz, Zbuntowani. Niezależne Zrzeszenie Studentów w województwie katowickim 1980–1989, Katowice 2012, ISBN 978-83-8098-233-8 (epub) ISBN 978-83-8098-234-5 (mobi)

Niezależne Zrzeszenie Studentów tworzyli młodzi ludzie o rozmaitych poglądach, których połączyła antykomunistyczna postawa oraz chęć zmiany otaczającej ich siermiężnej i szarej rzeczywistości. W przeciwieństwie do dość licznych w „Solidarności” zwolenników reformowania PRL wśród studentów działających w NZS znacznie mniej było osób wierzących w możliwość jakiejkolwiek sensownej przebudowy istniejącego od kilku dekad systemu. Członkowie zrzeszenia domagali się demokratyzacji życia akademickiego, przestrzegania przez władze podstawowych swobód obywatelskich oraz poszanowania praw człowieka. Górnośląskie uczelnie – podobnie jak wiele innych ośrodków w kraju – w ostatniej dekadzie PRL stały się areną burzliwych wydarzeń, których finał nastąpił wraz z upadkiem systemu komunistycznego w Polsce w 1989 roku.

Monografia przedstawia dzieje NZS w województwie katowickim. Tomasz Kurpierz omówił struktury niezależnego ruchu studenckiego w okresie legalnej działalności na największych uczelniach w regionie – Uniwersytecie Śląskim, Politechnice Śląskiej, Śląskiej Akademii Medycznej i Akademii Ekonomicznej w Katowicach, opisał także działalność konspiracji studenckiej w czasie stanu wojennego – przede wszystkim na Uniwersytecie Śląskim i Politechnice Śląskiej. Na tych też uczelniach nastąpiła w drugiej połowie dekady reaktywacja zrzeszenia, zaś na przełomie 1988 i 1989 r. NZS ponownie zaczęło działać również w Śląskiej Akademii Medycznej. Działania zrzeszenia w województwie katowickim ściśle związane były z wydarzeniami rozgrywającymi się w innych ośrodkach akademickich, dlatego też górnośląskie struktury niezależnego ruchu studenckiego zostały omówione na szerszym, ogólnopolskim tle, tym bardziej, że niektórzy regionalni liderzy NZS weszli również w skład krajowych władz organizacji.