E-Księgarnia-
St. sierż. Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój” wraz z członkami oddziału, 1948 r. Stoją od lewej: sierż. Ildefons Tadeusz Żbikowski ps. „Tygrys”, sierż. Stanisław Okuniecki ps. „Kruk”, st. sierż. Mieczysław Dziemieszkiewcz ps. „Rój”, plut. Józef Maruszewski ps. „Sęp” (fot. z zasobu AIPN)
W Sprawozdaniu Komendy Powiatu „Ciężki” od dnia 17.XII.1947 r. do dnia 3.IV.1948 r. czytamy:
„dnia 16.III.48 r.
a/ W miejscowości Gąsocin pow. Ciechanów rozbroiliśmy posterunek M.O., zdobyto C.K.M. systemu szczupak, dwie P.P.S., dwa K.B.K., dwa pistolety, oraz amunicję 500 szt. do K.B. i trzy granaty.
b/ SOPYŁA – wójt danej gminy przedwojenny komunista zlikwidowany.
c/ Kierownik szkoły MILEWSKI komunista przedwojenny dając fakty i obecnie j.n. usunięcie krzyży ze szkoły Harcerstwa, a założenie Z.W.M. i wyraził się, że żołnierzom A.P. by lał smołę gorącą do gardła, został zlikwidowany.
d/ Z kasy spółdzielni pobraliśmy 150.000. zł. dla przetransportowania zarekwirowaliśmy od wójta SOPYŁY konia. […]
Podpisał K.P. „Ciężki”
/-/ Rój
zast. /-/ Kruk”
16 marca 1948 r. żołnierze z oddziału NZW dowodzonego przez st. sierż. Mieczysława Dziemieszkiewicza „Roja” przeprowadzili akcję zbrojną w Gąsocinie w gm. Sońsk. W trakcie akcji zaatakowano i rozbrojono posterunek Milicji Obywatelskiej, zniszczono agencję pocztową oraz dokonano rekwizycji środków z kasy młyna spółdzielczego i wykonano wyroki śmierci na miejscowych aktywistach komunistycznych współpracujących z bezpieką.
Sprawna akcja
Tego dnia, ok. godz. 18.00, w kancelarii Posterunku MO w Gąsocinie pojawiło się trzech umundurowanych i uzbrojonych mężczyzn. Obezwładnili niestawiających oporu milicjantów oraz żołnierza KBW, a następnie zarekwirowali znajdujące się na posterunku broń, amunicję, raportówki i umundurowanie. W tym czasie dwóch innych członków patrolu (prawdopodobnie po cywilnemu) zabezpieczało teren na zewnątrz.
Według informacji operacyjnych uzyskanych w trakcie śledztwa, akcję przeprowadził patrol z oddziału NZW dowodzonego przez st. sierż. Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”. Oprócz dowódcy miał w niej brać udział również sierż. Ildefons Tadeusz Żbikowski ps. „Tygrys”. W przygotowania zaangażowanych było na pewno więcej osób, gdyż oddział „Roja” posiadał na terenie gm. Sońsk siatkę współpracowników. Wstępne raporty donosiły nawet o dwudziestoosobowej grupie napastników „uzbrojonych w broń maszynową i automatyczną”.
Po rozbrojeniu milicjantów na posterunku pozostał jeden z członków oddziału, zaś pozostali udali się wioski, gdzie dokonali rekwizycji środków z kasy młyna spółdzielczego – na potrzeby organizacji pozyskano 156 141 zł.
Wyroki śmierci
W trakcie akcji wykonano wyroki śmierci na wójcie gminy Sońsk Ignacym Sopyle oraz na kierowniku szkoły Stanisławie Milewskim. Obaj, określeni w sprawozdaniu „Roja” jako „przedwojenni komuniści”, figurowali na posiadanym przez oddział wykazie konfidentów UB oraz aktywnych członków PPR i PPS pochodzących z gminy Sońsk.
Ignacy Sopyła (ur. 1887 r.), pomimo skromnego wykształcenia (2 klasy szkoły powszechnej), pełnił funkcję wójta od stycznia 1945 r. Kilka miesięcy wcześniej uniknął śmierci z rąk „Roja” za współpracę z władzami reżimu komunistycznego. Tym razem zginął, zastrzelony, w domu sołtysa wsi Czarneckiego.
Stanisław Milewski, nauczyciel i kierownik szkoły w Gąsocinie (ur. 1902 r.), we wrześniu 1939 r. brał udział w walkach z Niemcami jako podporucznik 13. Pułku Piechoty. W czasie II wojny światowej przebywał w niewoli w oflagach II A Prenzlau oraz II E Neubrandenburg. Powrócił w 1945 r. i objął funkcję kierownika szkoły w Gąsocinie.
Postrzelony został w budynku szkoły podczas zebrania członków straży pożarnej. Według sporządzonego później meldunku napastnik
„[…] oświadczył kierownikowi Milewskiemu »za komunę i współpracę z Bierutem masz wyrok śmierci« i oddał trzy strzały, które ciężko raniły kierownika szkoły”.
Ciężko rannego przewieziono do szpitala w Ciechanowie, gdzie zmarł w trakcie operacji.