E-KsięgarniaW ramach konferencji „Region, muzea, najnowsza historia Polski”, która odbyła się w dniach 26-27 września 2006 r. w Koszalinie, na Zamku Książąt Pomorskich w Darłowie została otwarta wystawa zatytułowana „Darłowo 1945-1990. Opowieść niezwykła”. Wystawa przedstawia fotografie i dokumenty obrazujące powojenne dzieje miasta. W latach 1945-1949 na Pomorzu Zachodnim osiedlali się ludzie przybywający ze wszystkich stron Polski. Pierwszymi osadnikami byli Polacy wracający z robót przymusowych. Wśród nich był Stanisław Dulewicz, pierwszy burmistrz Darłowa. W mieście tworzono polską administrację, zbudowano linię kolejową Darłowo-Sławno, zorganizowano m.in. służbę zdrowia i ochotniczą straż pożarną.
Kościół w okresie stalinowskim był dla mieszkańców oparciem i filarem wiary, dlatego burmistrz sprowadził pierwszego księdza – Polaka, Damiana Tynieckiego z Radziejowa. Na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych jawna opozycja polityczna została zlikwidowana, jednak opór społeczny trwał. Represjonowano głównie ludzi okazujących niezależność w życiu publicznym. Mimo trudnych warunków działała w Darłowie polska organizacja młodzieżowa. Została ona przez władze bezpieczeństwa uznana za nielegalną.
Darłowo ze względu na swe położenie było miejscem, skąd wiele osób próbowało uciec na zachód. Najczęściej wybierano drogę morską do Danii i Szwecji. „Październik ‘56” przynosi złagodzenie systemu władzy. Rozwija się turystyka. Po 1950 r. obserwuje się duży wzrost liczby ludności. Jednym z większych zakładów było Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich „Kuter”, utworzone w 1952 r. W latach osiemdziesiątych XX w. zatrudniało ponad tysiąc osób. W 1956 r. powstał w Darłowie Klub Polskiego Inteligenta, który działał jako Oddział koszalińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Mieszkańcy miasta samodzielnie zorganizowali salkę katechetyczną „na organistówce”.
Od października 1980 r. odbywały się spotkania komitetów założycielskich NSZZ „Solidarność” zakładów pracy. Do niezależnego związku zapisało się 4,5 tyś. Darłowian. W podziemiu licealiści redagowali i wydawali czasopismo „Ucho”. Działacze „Solidarności” byli osadzani w obozie internowania w Darłówku. Przebywali w nim m.in. Bronisław Geremek i Tadeusz Mazowiecki. W 1989 r. w Darłowie powstał Komitet Obywatelski „Solidarność”. Rok później, w kolejnych wyborach społeczność lokalna odzyskała samorząd. Pierwszym burmistrzem został Andrzej Lewandowski.
Wystawa „Darłowo 1945-1990. Opowieść niezwykła” powstała we współpracy Oddziału IPN w Szczecinie z Muzeum Zamek Książąt Pomorskich w Darłowie.
Informacje:
Marcin Ozga, tel. (091) 312 94 12, e-mail: marcin.ozga@ipn.gov.pl
