E-Księgarnia
7 maja 2019, w ramach „Polsko-czeskiej wiosny literatury”, w Mazowieckim Instytucie Kultury przy ul. Elektoralnej w Warszawie odbyła się prezentacja wydanej nakładem IPN książki Miloša Doležala Jakby nam już dzisiaj przyszło umrzeć. Dramat życia, kapłaństwa i męczeńskiej śmierci czyhoskiego proboszcza ks. Josefa Toufara. W rozmowie z Milošem Doležalem udział wzięli: dominikanin i publicysta ks. Tomasz Dostatni oraz poeta, eseista i krytyk literacki Przemysław Dakowicz.
Książka jest biografią czeskiego księdza męczennika Josefa Toufara, proboszcza z Czyhoszczy na Wysoczynie. 11 grudnia 1949 r. podczas odprawianej przez niego w czyhoskim kościele mszy świętej kilkakrotnie poruszył się krzyżyk ołtarzowy. Władze uznały, że zostało to sfingowane przez Toufara. Księdza aresztowano i brutalnymi metodami zmuszano do tego, by przyznał się do skonstruowania oszukańczego mechanizmu, za pomocą którego rzekomo poruszał krzyżykiem. W wyniku tortur ks. Toufar zmarł, został potajemnie pochowany w zbiorowym grobie na cmentarzu w miejscowości Ďáblice (dziś część Pragi).
Czeskie wydanie książki otrzymało najbardziej prestiżową w Czechach nagrodę literacką i sprzedane zostało w ponad 40 tys. egzemplarzach. – Taki nakład sprawił, że jest bestselerem – powiedział podczas prezentacji ojciec Tomasz Dostatni – i życzył każdemu pisarzowi w Polsce, która jest państwem większym, aby jego książka rozeszła się w nakładzie 160 tys. egzemplarzy...
Miloš Doležal, przyjaciel Polski, jej kultury i historii, jest uznanym w Czechach pisarzem, poetą, ale także reportażystą radiowym. – Książka o Josefie Toufarze współtworzy postkomunistyczną świadomość Czechów – podkreślił krytyk literacki Przemysław Dakowicz.
– Książka przypominająca historię życia i męczeństwa ks. Josefa Toufara nie jest typową książką „szwejkowską”. Opowiada życie księdza, ale też prowincji morawsko-czeskiej. To region, który od czasów wojny doświadczył największej destrukcji społecznej – przypomniał Dakowicz. Ojciec Dostatni zaznaczył, że pokazuje ona, jak ważne jest pisanie nie tylko o ludziach, ale wspominanie o historii, która dzieje się wokół.
Jak podkreślił autor książki, ksiądz Toufar był człowiekiem bardzo przyjaznym. – Josef Toufar do 25 roku mieszkał przy gospodzie, która w tamtych czasach stanowiła lokalne centrum kultury. Tam się wychował i miało to wpływ na jego późniejszą posługę kapłańską. Nie dzielił ludzi na wierzących i nie wierzących. Ze wszystkimi chciał rozmawiać. Jego otwartość i miłość do ludzi sprawiła, że władza komunistyczna chciała go stłumić i ostatecznie doprowadziła do jego śmierci – powiedział Miloš Doležal.
– To książka o świecie, który już nie istnieje, to opowieść o wioskach, których dziś nie ma, i reżimie, o którym zapominamy – wskazał autor książki. Zaznaczył, że komunizm, jak każdy system totalitarny atakował elity, w tym osoby duchowne.
Podczas spotkania wyświetlono też film dokumentalny „Jak gdybyśmy dziś umrzeć mieli” autorstwa Romana Vávry i Miloša Doležala. Podczas dyskusji można było zakupić prezentowaną książkę oraz najnowsze publikacje Instytutu Pamięci Narodowej.
„Polsko-czeska wiosna literatury” jest organizowana przez Mazowiecki Instytut Kultury i Czeskie Centrum w Warszawie, przy współudziale Instytutu Polskiego w Pradze oraz wielu partnerów w Polsce. Patronat honorowy nad całością wydarzeń objął Ambasador Republiki Czeskiej w Polsce.
 |
 |
 |