E-Księgarnia
KSIĄŻKI
Wojna oczami nastolatki. Wspomnienia Agaty Zofii Prabuckiej z lat 1939–1945, zebr. i oprac. Anna Prabucka-Firlej, wprowadz. i red. nauk. Jan Hlebowicz, Gdańsk-Warszawa 2023, 120 s., ISBN 978-83-8229-890-1
Seria: Publikacje gdańskiego oddziału IPN: tom 91
Książka jest zapisem wspomnień Agaty Zofii Prabuckiej z domu Lewalskiej, obejmujących lata 1939‒1945. To opowieść o gehennie mieszkańców Pomorza Gdańskiego i dramatycznych losach rodziny autorki, a także historia wojennych postaw i przekonań mieszkańców Wierzchucina i okolic. Agata Zofia Prabucka szczegółowo opisuje okupacyjną codzienność, na którą składały się nauka, praca, praktyki religijne, zabawy, obchody świąt religijnych i narodowych. Ukazuje również złożone relacje Polaków i Niemców oraz reakcje ludności na wieść o zbliżaniu się oddziałów Armii Czerwonej w 1945 r.
W hołdzie Niepodległej. Młodzieżowe Marsze Niepodległości w Suwałkach 1980-2021, red. Jarosław Schabieński i Sylwia Urbanowicz, Białystok-Warszawa 2023, 156 s., ISBN 978-83-8229-799-7
Album prezentuje działania, w których wyrażał się patriotyzm suwalskiej młodzieży w ciągu ostatnich stu lat. Skupia się na wydarzeniach z lat 1919, 1949, 1980, w których młodzież odgrywała ważną, niekiedy kluczową rolę, oraz na współczesnych obchodach rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, organizowanych przez młode pokolenia suwalczan. Trasę marszy niepodległości w Suwałkach wyznaczają dwa obiekty: grób peowiaków poległych w powstaniu sejneńskim (nazywany Grobem Nieznanego Żołnierza) oraz Dąb Wolności w parku Konstytucji 3 Maja. Pierwszy z nich pochodzi z roku 1919, drugi z 1923. Symbolizują one tradycje niepodległościowe społeczności miasta, dziś tak chętnie kultywowane.
Paweł Kornacki, Nie tylko Ulmowie. Historie o Polakach ratujących Żydów na Podlasiu, Białystok–Warszawa 2024, 128 s., ISBN 978-83-8229-948-9
Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN: „Dzieje Żydów w Polsce i stosunki polsko-żydowskie w latach 1917–1990”
Seria Wydawnicza Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, tom 62.
Pomoc okazywana Żydom na ziemiach polskich opisana została w wielu publikacjach, choć Podlasie pozostaje poza głównym nurtem badań. Lukę tę stara się częściowo wypełnić niniejsza książka. Jej nadrzędnym celem jest popularyzacja tej problematyki wśród szerokiego grona odbiorców. Czytelnik odnajdzie tu kilkanaście ciekawych opowieści o Polakach ratujących Żydów na Podlasiu. Są to jednocześnie historie tych, którzy desperacko chcieli przetrwać koszmar wojny. Niektóre opisane przypadki funkcjonują już w obiegu naukowym, lecz większość jest zupełnie nieznana. Szczególną uwagę autor zwrócił na losy żydowskich dzieci. Niejednokrotnie między ratującymi i ratowanymi rodziły się silne więzi, a przybrane dzieci były kochane jak własne.
KOMIKSY
„Dlaczego w piwnicach praskich straszy?”, scenariusz: Maciej Kur, rysunki: Agata Ronek, Hubert Ronek, koncepcja albumu, wkładka historyczna i konsultacja historyczna: dr Tomasz Łabuszewski, Warszawa 2024, 68 s., ISBN 978-83-8229-928-1
Seria: „Aga, Adam i Hamlet na tropie tajemnic”, zeszyt 3
Warszawska Praga różni się zasadniczo od Pragi czeskiej – nie chodzi tylko o brak zamku na Hradczanach. Mało tu reprezentacyjnych budynków, a te które ocalały z pożogi wojennej często wymagają natychmiastowej opieki. W połowie lat czterdziestych XX w. zyskały one nową, niechcianą i nieznaną dotąd rangę. Spacer po tych miejscach to prawdziwe wyzwanie, na które odważą się tylko prawdziwi poszukiwacze przygód o stalowych nerwach – tacy jak Aga, Adam i nieodłączny Hamlet.
Zamach na Kutscherę 1 lutego 1944, scenariusz Sławomir Zajączkowski, rysunki Krzysztof Wyrzykowski, koncepcja serii, wkładka historyczna i konsultacja historyczna Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Warszawa 2012, 56 s.
Listopad 1943. W okupowanej Warszawie masowo giną rozstrzeliwani w ulicznych łapankach mieszkańcy. Nie wiadomo kim jest tajemniczy dowódca policji i SS, stojący za rozkazami o masowych egzekucjach. Dowódca Armii Krajowej wydaje rozkaz ustalenia jego personaliów i likwidacji zbrodniarza.
Zadanie to otrzymują: szef wywiadu Kompanii Dyspozycyjnej „Pegaz" Kedywu Komendy Głównej AK „Rayski" (Aleksander Kunicki) oraz młodzież z I plutonu „Pegaza”, dowodzona przez „Lota" (Bronisław Pietraszewicz).
Zapraszamy do lektury pierwszego komiksu z nowej – przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej – serii „W imieniu Polski Walczącej”, ukazującej najważniejsze akcje bojowe Armii Krajowej z okresu II wojny światowej.
„Zagra-Lin” równa się odwet. Berlin – 24 lutego, 10 kwietnia 1943 Wrocław – 23 kwietnia 1943 r., scenariusz Sławomir Zajączkowski, rysunki Krzysztof Wyrzykowski, koncepcja serii, wkładka historyczna i konsultacja historyczna dr Tomasz Łabuszewski i dr Kazimierz Krajewski, Warszawa 2023, 48 s., ISBN 978-83-8229-856-7
Komiks opisujący brawurowe akcje polskiego podziemia, podczas których „Zagra-Lin", oddział specjalny Armii Krajowej istniejący od grudnia 1942 roku do lipca 1943 roku dokonał wielu zakończonych sukcesem akcji bojowych, w tym zamachów bombowych w Berlinie i Wrocławiu. Szósta część serii komiksowej „W imieniu Polski Walczącej”.
PERIODYKI
„Biuletyn IPN” nr 1–2/2024 – Akcja „Burza”
Pierwszy w 2024 roku numer „Biuletynu IPN” ukazuje akcję „Burza” na obszarze Kresów Wschodnich i Polski pojałtańskiej. W 1943 r. stało się jasne, że w przypadku Polski alianci nie wesprą planowanego powstania powszechnego, którego celem jest wyzwolenie kraju. W listopadzie tego roku zapada decyzja o podjęciu akcji „Burza”. Ma ona zmierzać ku wyzwalaniu ojczyzny siłami Polskiego Państwa Podziemnego i witaniu w roli gospodarza nadchodzących Sowietów.
W czasie akcji dochodzi wielokrotnie do współpracy z „sojusznikiem naszych aliantów”. Radość z sukcesów nie trwa jednak długo. Na Kresach Sowieci, często po wspólnej walce z Niemcami, aresztują i wywożą polską kadrę dowódczą. A przesuwając się w głąb kraju uniemożliwiają marsz oddziałów AK spieszących z pomocą walczącej Warszawie. W numerze przedstawiamy akcję „Burza” w większości Okręgów AK. W rocznicę Powstania Warszawskiego uzupełnimy ten obraz.
„Biuletyn IPN” nr 12/2023 – Panna „S”
Grudniowy numer „Biuletynu IPN ukazuje pierwszoplanowe i mniej znane bohaterki Solidarności. Hasłem numeru jest Panna „S”, w nawiązaniu do piosenki Jana Krzysztofa Kelusa, który tak nazwał cały związek.
Często, kiedy przedstawia się historię NSZZ „Solidarność”, można odnieść wrażenie, że tworzyli ją sami mężczyźni. Dlaczego? – Dlatego, że nawet te z kobiet, które w tworzeniu związku odegrały kluczową rolę, bywają zapomniane, pozostają w cieniu przywódców. Może wyjątkiem jest Anna Walentynowicz.
A przecież bez nich nie byłoby tego niepowtarzalnego zrywu dziesięciu milionów Polaków.
Warto spojrzeć na organizację, która przybliżyła nas do upragnionej Niepodległości, przez pryzmat sylwetek kilkunastu pań, które pokonując lęk stanęły do walki z komunizmem.
Dodatkiem do „Biuletynu IPN” jest płyta DVD z filmem „Stanisław Helski. Dlatego”, 2023, 55 min. w reżyserii Michała Torza.
„Biuletyn IPN” nr 3/2024 – 1949. Niezłomni
W marcu zwykle wspominamy Żołnierzy Wyklętych. Najnowszy numer „Biuletynu IPN” ukazuje trudny rok 1949. Komuniści skupiają już w swych rękach pełnię władzy w Polsce. Od zajęcia polskich Kresów przez Związek Sowiecki mija pięć lat, od kapitulacji niemieckiej III Rzeszy – cztery lata, od sfałszowanych wyborów – dwa. Nie ulega wątpliwości, że kres zorganizowanego na większą skalę oporu nastąpił w 1947 r. – po oszustwie wyborczym i ogłoszeniu amnestii, która też okazała się oszustwem. Z tego punktu widzenia rok 1949 nie stanowi żadnego przełomu. W „Biuletynie IPN” pokazujemy epigonów walki o niepodległość na utraconych Kresach i w pojałtańskiej Polsce. Przedstawiamy tych, którzy giną w walce i tych, którzy są mordowani w więzieniach. Winą jednych i drugich było pragnienie Niepodległej.