Konkurs przebiegał pod hasłem „...bo ratujemy życie”, z okazji beatyfikacji rodziny Ulmów oraz w związku z ustanowieniem roku 2024 Rokiem Rodziny Ulmów. Zadanie uczestników rywalizacji polegało na napisaniu reportażu jako pracy indywidualnej, poświęconej wybranej osobie lub osobom (np. rodzinie) Polaków ratujących Żydów na terenie okupowanej przez Niemców Polski w latach 1939–1945. Bohaterami reportaży mogły być nie tylko osoby uhonorowane tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, ale także inne, dotąd nieznane i nieopisane.
Dwa wykłady podczas gali finałowej
Podczas gali konkursowej w krakowskim ośrodku Małopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli zebrani wysłuchali dwóch wykładów: wiceprezesa IPN dr. Mateusza Szpytmy oraz ks. dr. Witolda Burdy, dyrektora Wydziału ds. Kanonizacyjnych Kurii Metropolitalnej Archidiecezji Przemyskiej, postulatora procesu beatyfikacyjnego rodziny Ulmów.
Z ramienia organizatorów konkursu wystąpili dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał oraz Ewa Włodarczyk, reprezentująca Małopolskiego Kuratora Oświaty. Ponadto w gali wzięli udział ks. Konrad Kozioł, dyrektor Wydziału Katechetycznego Kurii Metropolitalnej w Krakowie, reprezentujący zarazem patrona honorowego metropolitę krakowskiego abp. Marka Jędraszewskiego, a także ks. Jakub Kuchta, reprezentujący biskupa diecezji tarnowskiej Andrzeja Jeża i Wydziału Katechetycznego Kurii Diecezjalnej w Tarnowie. Obecna była także Małgorzata Dutka-Mucha, wicedyrektor Małopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli ds. Ośrodka w Krakowie oraz Maria Kowal, redaktor naczelna Miesięcznika Nauczycieli i Wychowawców Katolickich „Wychowawca”.
Wyniki konkursu
Kategoria: uczniowie klas VII i VIII szkół podstawowych
- Izabela Kocjan, uczennica Szkoły Podstawowej im. Juliusza Słowackiego w Witeradowie za pracę pt. „W służbie bliźniego: ksiądz i parafianie. »...bo ratujemy życie«”, dotyczącą ks. Franciszka Mirka i parafian z Nowej Góry – rodziny Chucherko, uhonorowanej tytułem Sprawiedliwi wśród Narodów Świata
- Zuzanna Sowińska, uczennica Publicznej Szkoły Podstawowej Sióstr Salezjanek im. bł. Laury Vicuna w Krakowie za pracę „pt. Józef i Julia Bar – historia biednych ludzi o wielkim sercu”, dotyczącą rodziny z Markowej, uhonorowanej tytułem Sprawiedliwi wśród Narodów Świata
- Fabian Sitko, uczeń Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Wietrzychowicach za pracę pt. „Połączeni na zawsze dot. Józefy i Józefa Gibesów”, w której autor opisał historię swojego pradziadka
Kategoria uczniów szkół ponadpodstawowych
- Maja Janoszek z I Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Wadowity w Wadowicach za pracę pt. „Plaster z ulicy 3 maja”, dotyczącą Stanisławy Stypuły z Budzowa, uhonorowanej tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
- Julia Hodur z II Liceum Ogólnokształcącego im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Chrzanowie za pracę pt. „Obowiązek pamiętania”, dotyczącą Józefa i Walerii Trębaczów z Chrzanowa, uhonorowanych tytułem Sprawiedliwi wśród Narodów Świata
- Jakub Opiela, klasa 2 z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Bystrej za pracę pt. „Mateczka z Auschwitz”, dotyczącą Marii Kotarby, uhonorowanej tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Ponadto Kapituła przyznała wyróżnienia dla:
Roksany Libery, uczennicy Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Brzesku (za pracę złożoną w kategorii klas VII–VIII szkół podstawowych) oraz Antoniny Kazanieckiej, uczennicy Szkoły Podstawowej im. Królowej Jadwigi w Sierczy (za pracę złożoną poza wyznaczonymi kategoriami).
Przebieg konkursu
Aby młodzież przygotować do napisania prac konkursowych, nagrane zostały dwa webinary z udziałem:
- dr. Tomasza Domańskiego z Delegatury IPN w Kielcach
- Bernadety Cich (wykładowcą form i nauk dziennikarskich, pracownikiem naukowym w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, reżyserem, dziennikarką telewizyjną, autorką reportaży) oraz Radosława Kurka (historykiem i archiwistą Oddziałowego Archiwum IPN w Krakowie)
W dniach 1–19 stycznia 2024 r. do krakowskiego kuratorium wpłynęło 21 prac uczniów (14 w pierwszej kategorii wiekowej, 6 w drugiej) oraz jedna praca uczennicy klasy VI szkoły podstawowej). Po wstępnej ocenie dokonanej w IPN, kuratorium oraz wydziałach katechetycznych kurii w Krakowie i Tarnowie, decydujące obrady sześcioosobowej kapituły konkursowej odbyły się 7 marca 2024 r. w Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” IPN w Krakowie.
Organizatorzy konkursu
Oddział IPN w Krakowie oraz Małopolski Kurator Oświaty
Współorganizatorzy
Wydziały Katechetyczne Kurii Metropolitalnej Archidiecezji Krakowskiej i Kurii Diecezjalnej w Tarnowie
Patronat honorowy
(śp.) dr Wanda Półtawska, metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski, bp tarnowski Andrzej Jeż
Patronat medialny
Miesięcznik Nauczycieli i Wychowawców Katolickich „Wychowawca”, Tygodnik Katolicki „Niedziela”, „Gość Niedzielny”, Radio Dobra Nowina Małopolska