E-Księgarnia
Antoni Heda ps. „Szary”
Antoni Heda-Szary (1916-2008) był uczestnikiem wojny obronnej 1939 r., żołnierzem AK, więźniem politycznym okresu stalinowskiego, kawalerem orderów Virtuti Militari. Po wojnie, wraz z żoną i dwiema córkami, ukrywał się pod różnymi nazwiskami. W 1948 r. został aresztowany i skazany na karę śmierci, zamienioną później na dożywocie. Wyszedł na wolność w 1956 roku. W czasie stanu wojennego został internowany. Awans generalski otrzymał w 2006 roku. Pośmiertnie odznaczony przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Dowodzony przez „Szarego” oddział Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość zaatakował więzienie przy ul. Zamkowej 5 w Kielcach w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku. Szturm na kieleckie więzienie poprzedzono upozorowanym atakiem na oddalony o 50 km Szydłowiec. Gdy stacjonujący w Kielcach żołnierze sowieccy, funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa podążali w stronę sfingowanej strzelaniny, partyzanci wkroczyli do miasta i uwolnili towarzyszy broni. Uwolnił trzon uwięzionej przez UB i NKWD konspiracyjnej struktury okręgu, m.in. dowódcę II Dywizji Piechoty AK płk. Antoniego Żółkiewskiego „Lina”, który jednak tej samej nocy zmarł w wyniku wycieńczenia i ran odniesionych w czasie przesłuchań.
„Szary” przeprowadził podobne akcje także w dwóch innych miastach Kielecczyzny. W sierpniu 1943 r., bez strat własnych, rozbił niemieckie więzienie w Starachowicach, uwalniając ok. 80 aresztowanych. Rok później podobną akcję przeprowadził w Końskich, uwalniając z niemieckiego aresztu około 70 osób, przy okazji opanowując na pewien czas całe miasteczko.
►Zobacz więcej na portalu Biogramy IPN
Zobacz też prezentację komiksu o Antonim Hedzie, która odbyła się 23 marca 2022