Nawigacja

Bieżąca działalność Biura

Ceremonia odsłonięcia wyremontowanego pomnika wdzięczności żołnierzom amerykańskim, wzniesionego w 1946 r. – Hohenfels, 27 stycznia 2019

27 stycznia w amerykańskiej bazie wojskowej w Hohenfels w Bawarii odbyła się ceremonia odsłonięcia wyremontowanego pomnika, wzniesionego w 1946 r. przez Polaków – byłych więźniów obozów niemieckich w dowód wdzięczności żołnierzom amerykańskim za wyzwolenie. Prace remontowe zostały zrealizowane przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w 2019 r.

Uroczystość zorganizowana przez MON została połączona z wizytacją delegacji państw NATO w międzynarodowym centrum treningowym Joint Multinational Readines Center Hohenfels, w którym odbywały się ćwiczenia wojskowe Combined Resolve XIII z udziałem wydzielonych jednostek 11 Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania. Wydarzenie uzyskało w związku z tym szczególną oprawę, gdyż wzięli w nim udział wysocy oficerowie reprezentujący siły zbrojne m.in. Niemiec, Wielkiej Brytanii, Holandii, Włoch, Rumunii, Grecji, Gruzji, Łotwy. Gospodarzem było dowództwo U.S. Army Garrison Hohenfels, zaś najwyższym rangą amerykańskim oficerem był dowódca US Army Europe gen. por. Christopher G. Cavoli. Polska reprezentowana była przez gen. Jarosława Mikę – Dowódcę Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych, Tomasza Szatkowskiego – ambasadora RP przy NATO, gen. dyw. Stanisława Czosnka – dowódcę 11 DKaw.Panc., płk. dypl. Artura Romanowskiego – attaché obrony przy Ambasadzie RP w Berlinie, konsula Marcina Króla z Konsulatu Generalnego RP w Monachium.

W imieniu Instytutu Pamięci Narodowej w uroczystości uczestniczył dyrektor Adam Siwek oraz naczelnik Anna Wicka z Biura Upamioętniania Walk i Męczeństwa.

Uroczystość rozpoczęło odegranie hymnów państwowych Polski i Stanów zjednoczonych Ameryki. Następnie głos zabrali kolejno: ambasador Tomasz Szatkowski, gen. Jarosław Mika i gen. por. Christopher Cavoli, po czym wspólnie dokonali odsłonięcia pomnika. Upamiętnienie poświęcił ks. płk Christopher Kopeć, kapelan Armii Stanów Zjednoczonych Garnizonu Bavaria. Wieniec pod pomnikiem złożyła polska delegacja w składzie: ambasador Tomasz Szatkowski, gen. Jarosław Mika, płk Artur Romanowski, dyrektor Adam Siwek. Na zakończenie uroczystości odegrano pieśni reprezentacyjne Wojska Polskiego i US Army, po  czym została odprowadzona asysta wojskowa.

Amerykańska baza i poligon w Hohenfels to zarazem ważne polskie miejsce pamięci. Pierwszy poligon wojskowy utworzyła na tym terenie armia niemiecka w 1938 r. W 1939 r. zorganizowano tam obóz jeniecki dla podoficerów Oflag III C, przekształcony następnie w Stalag 383. Przebywali w nim żołnierze różnych narodowości, w tym duża grupa Polaków. Obóz został wyzwolony 24 kwietnia 1945 r. przez 65. Dywizję Piechoty US Army. Infrastruktura poobozowa została wykorzystana do utworzenia  tymczasowego ośrodka dla polskiej ludności, tzw. dipisów (displaced persons), który działał w latach 1945-1949 pod nieformalna nazwą „Lechów”. Obok odsłoniętego po remoncie pomnika Polacy wznieśli także krzyż wotywny z inskrypcjami w języku polskim, angielskim i niemieckim, wyrażającymi wdzięczność Bogu za ocalenie życia, oraz odrębne upamiętnienie wykonane przez powstańców warszawskich w drugą rocznicę wybuchu powstania. Ponadto na terenie poligonowym znajduje się cmentarz, na którym pochowano ok. 240 Polaków zmarłych w okresie powojennego funkcjonowania D. P. Polish Camp Hohenfels.

Pomnik wymagał przeprowadzenia gruntownych prac renowacyjnych, oczyszczenia z nawarstwień korozji biologicznej, wzmocnienia struktury, naprawy pęknięć i ubytków. Oryginalna tablica inskrypcyjna, wykonana z betonu, ze względu na bardzo silne zniszczenie została zastąpiona kopią z zachowanym oryginalnym napisem w wersji polskiej i angielskiej:

W PIERWSZĄ ROCZNICĘ WYZWOLENIA BOHATERSKIM ŻOŁNIERZOM USA KAMIEŃ TEN W DOWÓD WDZIĘCZNOŚCI POŚWIĘCAJĄ – BYLI POLSCY WIĘŹNIOWIE NIEMIECKICH OBOZÓW KONCENTRACYJNYCH HOHENFELS

W ramach remontu pomnik został uzupełniony o symbol polskiego orła oraz dodatkową tablicę z inskrypcją w języku polskim, angielskim i niemieckim:

POMNIK ZOSTAŁ WYREMONTOWANY W 80. ROCZNICĘ WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ Z INICJATYWY MINISTERSTWA OBRONY NARODOWEJ RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ PRZEZ INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ, ABY UTRWALIĆ PAMIĘĆ O POLAKACH WIĘZIONYCH W NIEMIECKICH OBOZACH ORAZ ŻOŁNIERZACH US ARMY, KTÓRZY PRZYNIEŚLI IM WOLNOŚĆ. PRZEKAZUJEMY GO NASTĘPNYM POKOLENIOM Z NADZIEJĄ, ŻE TRWAŁY SOJUSZ POLSKO-AMERYKAŃSKI BĘDZIE GWARANCJĄ, ABY TRAGEDIA WYWOŁANA PRZEZ XX-WIECZNE TOTALITARYZMY NIGDY SIĘ NIE POWTÓRZYŁA.

 

 

do góry