Nawigacja

Bieżąca działalność Biura

Znaczek WOŁYŃ 1943 – Szczecin, 10 lipca 2021

 

 

Oddział IPN w Szczecinie przygotował znaczek „WOŁYŃ 1943”, upamiętniający ofiary Zbrodni Wołyńskiej. Znaczek był rozdawany uczestnikom obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP, które odbyły się 10 lipca (sobota) o godzinie 12:00 na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie pod Pomnikiem Ofiar Nacjonalistów Ukraińskich w latach 1939–1947.

Kontekst historyczny

Na Kresach II RP do 1943 r. morderstwa z przyczyn etnicznych nie występowały w skali masowej, napadano i mordowano pojedyncze osoby, czy rodziny narodowości polskiej. Za pierwszy masowy mord Rzezi Wołyńskiej uznaje się masakrę przez nacjonalistów ukraińskich 173 Polaków w polskiej kolonii Parośla Pierwsza, która mała miejsce 9 lutego 1943 r. Kulminacja rzezi nastąpiła w okresie letnim, a skoordynowany atak 11 lipca 1943 r. na 99 polskich miejscowości, nazwany "Krwawą niedzielą na Wołyniu", stał się symbolem i datą uchwalonego przez Sejm RP w 2016 r. Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP. Według różnych szacunków uznaje się, że w zbrodni wymordowano ok. 130 tys. osób, głównie Polaków, a także Ukraińców, Żydów, Ormian, Rosjan, Czechów, potomków Holendrów i przedstawicieli innych narodowości Kresów na terenach województw: wołyńskiego, poleskiego, tarnopolskiego, stanisławowskiego i lwowskiego II Rzeczypospolitej podczas okupacji tych ziem przez III Rzeszę i ZSRS w latach 1939–1945, a także w pierwszych latach po wojnie na ówczesnym pograniczu południowo-wschodnim.

Symbolika

Znaczek przedstawia łodygę lnu oplataną przez czarny cień z trzema kwiatami o różnym stopniu kwitnienia. Przez łodygę ciernia biegnie napis „1943” i „WOŁYŃ”. Symbolika znaczka jest niezwykle bogata. Len to roślina trwale związana z krajobrazem polskiej wsi, zwłaszcza kresowej – nazywany był też słowiańskim jedwabiem. Jego nasiona na ziemiach polskich odnaleziono podczas wykopalisk w Biskupinie. Używany w gospodarstwie domowym tak w kuchni, jak i do wyrobu odzieży, czy przedmiotów codziennego użytku. Jest rośliną włóknistą od najdawniejszych czasów uprawianą przez człowieka. Można powiedzieć, że był tak cenny jak cenne było przerwane ludzkie życie.

Kwitnie niezwykle krótko, dlatego stał się symbolem przerwanego życia tysięcy ofiar ludobójstwa na Kresach. Trzy kwiaty o różnym stopniu rozwinięcia symbolizują trzy pokolenia, które uległy ludobójstwu - dzieci, w tym te nienarodzone, wyrywane z łon matek, dorosłych i osoby starsze. Kolor niebieski kwiatów kojarzy się z harmonią, ukojeniem ale też ze smutkiem i melancholią, wpisując się w przeżywanie bólu po stracie bliskich. Czarny, oplatający len cierń, symbolizuje ból cierpienie i mękę, a także w wielu przypadkach brak możliwości ucieczki oraz śmierć zadaną przez kogoś bliskiego – sąsiada, a nierzadko członka dalszej rodziny. Złoty metal znaczka to odniesienie do koloru pól w okresie żniw, kiedy nastąpiła kulminacja eksterminacji ludności polskiej na Kresach.

Projektant

Projektantem znaczka i kartonika jest Rafał Raniowski pracownik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Szczecinie.

do góry