Nawigacja

Bieżąca działalność Biura

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej i prezentacja odnowionego pomnika nagrobnego płk. prof. Tadeusza Sokołowskiego szefa sanitarnego dywizji ochotniczej

Oddział IPN w Szczecinie włączył się w ogólnopolskie obchody stulecia powstania Armii Ochotniczej i wojny polsko-bolszewickiej. W poniedziałek 20 lipca 2020 r. o godz. 11:00 na gmachu Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie została odsłonięta tablica upamiętniająca patrona placówki. Uroczystość odbyła się w asyście Wojska Polskiego, a aktu odsłonięcia tablicy dokonali: dr Paweł Skubisz, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, prof. dr hab. n. med. Bogusław Machaliński, rektor Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, dr n. med. Konrad Jarosz, dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 PUM oraz gen. bryg. Jacek Ostrowski, zastępca dowódcy – szef Sztabu 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej.

 

 

Tadeusz Sokołowski (1887–1965) w czasie I wojny światowej służył w Legionach Polskich jako lekarz batalionowy I Brygady, brał udział w kampanii na Wołyniu. W latach 1919–1920 uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej jako lekarz 3 Pułku Piechoty Legionów na froncie litewsko-białoruskim, pełnił funkcję komendanta szpitala w Mińsku, gdzie stał na czele oddziału chirurgicznego, był także szefem sanitarnym Dywizji Ochotniczej. Brał udział w walkach nad Wkrą i wyprawie na Litwę Środkową. Został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

​​W czasie wojny obronnej 1939 r. pracował w szpitalu polowym, później dostał się do obozu internowanych w Rumunii, a następnie do Francji, gdzie pełnił funkcję ordynatora Centrum Chirurgii Kości na przedmieściach Paryża. Brał udział w walkach I i II Dywizji Polskiej, kierując oddziałem chirurgicznym w Dieuze w Alzacji. Po przedostaniu się do Szkocji, pracował w szpitalu wojennym w Edynburgu. Organizował Szpitale Wojenne II Korpusu Armii Polskiej w Kanaquin w Iraku, El Kantar nad Kanałem Sueskim czy Casamassima koło Bari, operował rannych w bitwie pod Monte Cassino.  Za zasługi w leczeniu nie tylko żołnierzy ale także miejscowej ludności, otrzymał honorowe obywatelstwo Włoch.

W latach 1946–1948 kierował oddziałem chirurgii i oddziałem ginekologiczno-położniczym w szpitalu w angielskim Diddington. Był autorem nowatorskich rozwiązań chirurgicznych i jednym z pionierów transfuzjologii w Polsce. Do kraju powrócił w 1948 r. Był współorganizatorem Akademii Lekarskiej w Szczecinie i pierwszym kierownikiem Katedry i Kliniki Chirurgii.

Tablica o wymiarach 100 x 200 cm wykonana została z czarnego granitu typu Black W pochodzącego z Indii. Elementy rzeźbiarskie wykonał znany szczeciński artysta rzeźbiarz Jakub Lewiński, autor wielu pomników i akcentów rzeźbiarskich. Z brązu wykonany został medalion z wizerunkiem Tadeusza Sokołowskiego. Za wzór posłużyła fotografia portretowa w mundurze pułkownika z Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari na piersi, wykonana prawdopodobnie w latach 1934–1935. Artysta wymodelował także ozdobne guzy, nawiązujące do rozety oficerskiej, która była oznaką stopnia oficerskiego na otoku czapek wojskowych w okresie walk o niepodległość. Inskrypcja została wykonana techniką piaskowania i dodatkowo pozłocona, aby nawiązać do elementów rzeźbiarskich. Czcionka w stylu art déco została specjalnie na tą okoliczność wykonana od podstaw. Inspiracją była przepiękna oprawa wydawnicza monografii Dziesięciolecie Odrodzenia Polskiej Siły Zbrojnej 1918–1928, wydanej nakładem Tadeusza Złotnickiego w 1928 r. Zgodnie z intencją projektantów, tablica ma oddawać ducha tamtych czasów, być okazała i dostojna, godna upamiętnianej osoby.

Po uroczystości przedstawiciele oficjalnych delegacji złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobie Tadeusza Sokołowskiego na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie. Pomnik nagrobny został odnowiony z inicjatywy Oddziału IPN w Szczecinie. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie reprezentował dyrektor  dr Paweł Skubisz wraz z naczelnikiem Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Szczecinie Krzysztofem Męcińskim.

 

 

Tablica oraz remont pomnika nagrobnego został sfinansowany przez Oddział IPN w Szczecinie.  Za projekt i realizację odpowiadał zespół Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Szczecinie.

 

 

do góry