Instytut Pamięci Narodowej Carcer inferior. Zakłady karne Strzelec Opolskich w systemie represji stalinowskich (1945–1954) - Książki -

Stefan Białek, Carcer inferior. Zakłady karne Strzelec Opolskich w systemie represji stalinowskich (1945–1954), Wrocław 2016, 502 s., ISBN 978-83-61631-38-5

W świetle zawartych w książce ustaleń strzeleckie zakłady karne jawią się jako miejsca realizacji końcowego etapu represji władz komunistycznych, stosowanych zwłaszcza wobec osób uznanych za „wrogów ludu”, zgodnie ze schematem: inwigilacja – zatrzymanie – śledztwo – proces sądowy – więzienie. Dla wielu skazanych to ostatnie było miejscem, w którym zaznali największych cierpień. W okresie stalinowskim w mniejszym lub większym stopniu wszyscy więźniowie odczuwali różnorodne uciążliwości lub udręki (zwykle traktując je jako kolejne prześladowania), często wynikające z uwarunkowań o charakterze systemowym, występujących powszechnie w więziennictwie lat powojennych. Dotyczy to zwłaszcza upokarzających i nieludzkich warunków, w których musieli przebywać osadzeni. Na ten aspekt ich bytowania należało w sposób szczególny zwrócić uwagę. Dlatego w szerszej perspektywie celem pracy jest ukazanie problemów codziennej egzystencji więźniów strzeleckich zakładów karnych, ze szczególnym uwzględnieniem represji, jakich doświadczali ze strony nadzorujących ich funkcjonariuszy, oraz próba wskazania czynników, które wpływały na dokonywanie rozmaitych nadużyć, szykan, a nawet zbrodni.

Stefan Białek – historyk i archiwista. Od 2001 r. pracuje w Oddziałowym Archiwum IPN we Wrocławiu. Oprócz dziejów więziennictwa w okresie stalinowskim zajmuje się popularyzacją zasobu archiwalnego IPN (w ramach tej aktywności opracował m.in. projekt edukacyjny „Niebieskie ptaki”), działalnością pionów ewidencji operacyjnej i archiwum UB i SB na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie oraz wybranymi zagadnieniami historii regionalnej.