Instytut Pamięci Narodowej Na kulturalnym froncie. Analiza zawartości tygodnika „Nowa Kultura” 1950–1963 - Książki -

Tomasz Chrząstek, Na kulturalnym froncie. Analiza zawartości tygodnika „Nowa Kultura” 1950–1963, Warszawa 2016, 398 s., ISBN 978-83-8098-062-4

Seria „Dziennikarze – Twórcy – Naukowcy” podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym.

Tygodnik społeczno-kulturalny „Nowa Kultura”, ukazujący się w latach 1950–1963, odegrał bardzo istotną rolę w życiu kulturalnym powojennej Polski. Dla historyka zajmującego się okresem PRL dzieje tego czasopisma są doskonałym przykładem ilustrującym praktyki władz partyjnych, mające na celu podporządkowanie twórców interesom partyjnym.

Autor analizuje kolejne fazy rozwoju pisma. W latach 1950–1955 tygodnik przekazywał oficjalną wykładnię polityki informacyjno-propagandowej ówczesnych władz wobec kultury. W latach 1955–1957 stał się ośrodkiem negującym dotychczasowe praktyki władz i aktywnie uczestniczył w dyskusjach literackich i społecznych, przechodząc swoiste katharsis. W 1958 r., po spacyfikowaniu przez władze w ramach rozprawiania się z rewizjonizmem w prasie, „Nowa Kultura” przybrała postać teoretyczno-socjologiczną, by ostatecznie stać się areną rozgrywek frakcyjnych i paść łupem grupy Mieczysława Moczara zwanej „partyzantami”.

Pomimo swych niedostatków „Nowa Kultura” w latach 1950–1963 była płaszczyzną tworzenia kultury i świadectwem pozycji, którą władze komunistyczne wyznaczyły twórcom i dziennikarzom.

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Aparat bezpieczeństwa wobec środowisk twórczych, dziennikarskich i naukowych”.