Instytut Pamięci Narodowej Węzeł gordyjski. Katolicy świeccy w PRL (1956–1989) - Książki -

Tomasz Sikorski, Węzeł gordyjski. Katolicy świeccy w PRL (1956–1989), Warszawa 2021, 520 s. + 32 s. wkł. zdj., ISBN 978-83-8229-078-3                            

Monografia poświęcona jest środowiskom katolików świeckich w PRL w latach 1956–1989. Książka składa się poniekąd z dwóch części. W pierwszej przedstawiono historię środowisk, w drugiej zaś poszczególnych postaci z nimi związanych, czasami mniej znanych bądź po prostu zapomnianych. Książkę uzupełniają w większości dotąd niepublikowane fotografie pozyskane ze zbiorów prywatnych.

Opisana w tej książce historia pełna jest niejednoznaczności, a optymizm i nadzieja przeplatają się ze zwątpieniem, uległością i niemocą. Świeckim katolikom – bohaterom tej opowieści – przyszło żyć w czasach trudnych i skomplikowanych, w warunkach narzuconych przez bieg historii. Katolicy przez cały okres PRL znajdowali się w potrzasku między niezależnością, pełną wolnością działania, przekonań i myśli a narzuconymi przez komunistów warunkami współegzystencji. To uwikłanie w system musiało skłaniać do alternatywnych wyborów, rodziło też różne postawy. Przecięcie tego węzła gordyjskiego oznaczałoby całkowitą marginalizację, zamknięcie tych przestrzeni, w których można było w jakiś sposób funkcjonować, formułować programy, ograniczyłoby starania wyłącznie do obrony kultury i uniwersalnych wartości ewangelicznych. Jednak poziom kontroli ze strony władz wymuszał pewne decyzje. Taka była cena koncesji udzielonej środowiskom katolickim przez reżim komunistyczny. 

Tomasz Sikorski – politolog, historyk, prof. dr hab., pracownik Instytutu Historycznego Uniwersytetu Szczecińskiego, autor kilkudziesięciu książek (w tym redaktor prac zbiorowych), wielu  artykułów  naukowych  i  popularnonaukowych,  laureat  nagród  (Książka Historyczna Roku, Nagroda im. Oskara Haleckiego, Nagroda Klio, Nagroda Fundacji im. Romana Dmowskiego, Nagroda im. Józefa Łukaszewicza, Nagroda Prezydenta Miasta Ostrowa Wielkopolskie- go „Dzieło 2017”), nominowany do Nagrody Historycznej tygodnika „Polityka”, stypendysta Polonia Aid Foundation Trust. Zainteresowania badawcze: ruchy polityczne i społeczne, myśl polityczna, historia idei, biografistyka, kultura a polityka, ideologia, historia XIX–XX w. 

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”.