Instytut Pamięci Narodowej Kazimierz Bartel (1882–1941). Uczony w świecie polityki - Książki -

Sławomir Kalbarczyk, Kazimierz Bartel (1882–1941). Uczony w świecie polityki, Warszawa 2015, 1000 s.

Książka jest pierwszą biografią polityczną Kazimierza Bartla (1882–1941), która ukazuje się ponad 70 lat od jego tragicznej śmierci. Kim był jej bohater? To postać nieco zapomniana – zupełnie niesłusznie. Przekonuje o tym chociażby wyliczenie stanowisk pełnionych przez Bartla w okresie II Rzeczypospolitej. Byłm.in.: szefem kolejnictwa wojskowego w okresie walk o granice Odrodzonej Rzeczypospolitej, ministrem kolei żelaznych w czasie wojny polsko-bolszewickiej, posłem na sejm przez większą część lat dwudziestych, pięciokrotnym premierem w czteroleciu po zamachu majowym, ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego na przełomie 1926 i 1927 r., wreszcie senatorem w ostatnich dwóch latach istnienia II Rzeczypospolitej. Choć niebył „klasycznym” piłsudczykiem, w ciągu kilku lat po zamachu majowym został jednym z najbliższych współpracowników Marszałka. Surowy w ocenie ludzi Piłsudski tak o nim mówił po dymisji czwartego gabinetu Bartla 16 kwietnia 1929 r.: „Panie Kazimierzu! Wśród wielu rzeczy, które przeżyłem w ostatnich latach, ty byłeś tym, który mi najwięcej pomagałeś”.

Życie tej wybitnej postaci, nie tylko znaczącego polityka, lecz także znakomitego uczonego zajmującego się szczególnym działem matematyki – geometrią wykreślną –przerwała wojna. Jako jedyny szef rządu II Rzeczypospolitej został rozstrzelany przez Niemców.

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Ziemie polskie pod okupacją 1939–1945”