Instytut Pamięci Narodowej Fotografie bez cenzury 1976–1989. Nieoficjalny portret PRL - Książki -

Fotografie bez cenzury 1976–1989. Nieoficjalny portret PRL,oprac. Paweł Sasanka, Sławomir Stępień, Tomasz Gleb, Instytut PamięciNarodowej, Warszawa 2014, 319 s.

Przez 45 lat istnienia realnego socjalizmu nad Wisłą jednymz jego fundamentów była kontrola nad informacją. Pęknięcie w tym monoliciepojawiło się w 1976 r., wraz z narodzinami opozycji demokratycznej. W latach1980–1981 przestrzeń wolności poszerzyła się tak bardzo, że wprowadzenie stanuwojennego nie mogło przywrócić monopolu państwa w dziedzinie informacji.Fotografie dokumentujące rzeczywistość niewygodną dla władz PRL były ważnymelementem tej przestrzeni aż do 1989 r. Dziś są dowodem skutecznościniezależnego obiegu informacyjnego i częścią zjawiska określanego mianem„kultura niezależna”. Autorami zdjęć byli zarówno fotografowie związani zopozycją oraz prasą niezależną, jak i fotoamatorzy, tzw. świadkowiechwili, którzy mieli szczęście znaleźć się w odpowiednim miejscu i czasie.Łączyło ich poczucie obowiązku, by „dać świadectwo”, niekiedy z dramatycznychwydarzeń – w celu przebicia fasady reżimowych kłamstw, a zarazem z myślą oprzyszłości, o historii.