Instytut Pamięci Narodowej Ogniwo terroru. Delegatura Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w Lublinie - Książki -

Bogdan Sekściński, Ogniwo terroru. Delegatura Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w Lublinie, Warszawa 2012, 336 s. + 24 s. wkł. il. (seria „Monografie”, t. 87)

„Ogniwo terroru” to monografia lubelskiej placówki Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym. Autor opisuje struktury, zakres kompetencji i metody działania lokalnej komórki ogólnopolskiej instytucji, która została powołana w celu przygotowania gruntu pod nowy ustrój gospodarczy (i polityczny) w Polsce. Wbrew nazwie podstawowym zadaniem komisji nie była walka z nieprawidłowościami w handlu i przemyśle, lecz zniszczenie prywatnej przedsiębiorczości. Podczas tropienia rzekomych – choć czasem też rzeczywistych – spekulantów, funkcjonariusze KS stosowali naciski, nadmiernie wysokie kary, a nierzadko terror. Dopuszczali się też licznych nadużyć. Na porządku dziennym były konfiskaty mienia, szykany, aresztowania i inne działania, które miały doprowadzić do ruiny prywatnych przedsiębiorców oraz rolników opierających się kolektywizacji. Wszystko to zgodnie z literą „ludowego” prawa, a gdy była potrzeba – także wbrew niemu. Lubelska delegatura funkcjonowała wedle schematu obowiązującego w całej instytucji, dlatego na jej przykładzie doskonale widać cele, metody i działania Komisji Specjalnej. Była jednym z ogniw łańcucha terroru, którym nowa władza oplotła cały kraj.

Okres stalinizmu w Polsce (1944–1956) to czasy forsownej sowietyzacji kraju za pomocą działań, takich jak reforma rolna, akcja kontyngentowa, nacjonalizacja przemysłu, tzw. bitwa o handel, akcja antykościelna, brutalna kolektywizacja rolnictwa indywidualnego, a przede wszystkim terror wobec polskiej opozycji antykomunistycznej. W procesie sowietyzacji Polski uczestniczyły różne instytucje – oczywiście wszystkie pod przewodnictwem Polskiej Partii Robotniczej, a od grudnia 1948 r. – Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Jedną z nich była Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym, która realizowała misję sowietyzacji Polski na przydzielonym jej odcinku za pośrednictwem delegatur działających we wszystkich województwach
(ze Wstępu).