Instytut Pamięci Narodowej Niepiękny wiek XX - Książki -

Niepiękny wiek XX. Profesorowi Tomaszowi Szarocie w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Komitet redakcyjny: Błażej Brzostek, Jerzy Eisler (przewodniczący), Dariusz Jarosz, Krzysztof Kosiński, Tadeusz Wolsza, Warszawa 2010, 704 s.

Książka [...] jest zbiorowym dziełem czterdziestu przyjaciół, kolegów, współpracowników i uczniów Profesora Taomasza Szaroty, ofiarowanym na siedemdziesięciolecie Jego urodzin. Tytuł Niepiękny wiek dwudziesty świadomie nawiązuje do tytułu znanej pracy Jerzego W. Borejszy [J. W. Borejsza, Piękny wiek  XIX , Wrarszawa 1984], zresztą Autora jednego z tekstów pomieszczonych w niniejszym tomie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że wiek XX – stulecie m.in. dwóch wojen światowych, totalitaryzmów: czerwonego, czarnego i brunatnego, ludobójstwa na masową skalę, kolonializmu i neokolonializmu, komunizmu u władzy, wielu krwawych wojen w Trzecim Świecie – nie był piękny. Ale właśnie wiekiem XX – niezupełnie zresztą z własnej woli [...] od blisko pół wieku zajmuje się Profesor Tomasz Szarota.

Ze wstępu Jerzego Eislera

SPIS TREŚCI

• Jerzy Eisler
  Wstęp
• Hans Henning Hahn
  Niemiecki obraz Polaków w XIX stuleciu. Refleksja nad możliwościami historycznego badania stereotypów
• Andrzej Nowak
  Czy mogło nie być II wojny światowej? O tak zwanej nocie Curzona z 11 lipca 1920 r. i jej (możliwych) konsekwencjach
• Marek Kornat
  Rafał Marceli Blüth, czyli o potępieniu obydwu totalitaryzmów
• Paweł Rodak
  Wiek XX i zło w Dzienniku pisanym nocą Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
• Maciej Koźmiński
  Zapiski na marginesie interpretacji „paktu Ribbentrop–Mołotow”
• Sławomir Buryła
  Legenda Westerplatte w tekstach literackich
• Jerzy Kochanowski
  Wrzesień (nie)pamiętany. Początek wojny w polskiej pamięci zbiorowej i polityce historycznej
• Rafał Wnuk
  Między Scyllą a Charybdą. Niemiecka i sowiecka okupacja Polski 1939–1941
• Edmund Dmitrów
  Miejsce pamięci Jedwabne. Szkic do analizy
• Elżbieta Rączy
  Wydarzenia we wsi Markuszowa 1942–1943. Przyczynek do historii stosunków polsko-żydowskich w okresie okupacji niemieckiej
• Tomasz Łubieński
  Zagłada na Krecie
• Janusz Marszalec
  Pomyłka, której nie było. Sprawa rzekomego zadenuncjowania przez wywiad Armii Ludowej własnej drukarni przy ul. Grzybowskiej w Warszawie w lutym 1944 r.
• Grzegorz Motyka
  Ukraińcy w okupowanej Warszawie 1939–1944
• Andrzej Krzysztof Kunert
  Polskie Państwo Podziemne – ujawnienie nazwy i faktu istnienia
• Krzysztof Komorowski
  Sprawa Powstania Warszawskiego w polityce władz Polski Ludowej
• Jacek Tebinka
  Brytyjskie źródła o życiu codziennym w Polsce okupowanej przez Niemcy 1939–1945
• Wojciech Wrzesiński
  Druga wojna światowa w oczach „Biuletynu Informacyjnego” 1939–1945
• Hubert Orłowski
  Wehrmacht a Waffen-SS. Uwagi do wspomnień Güntera Grassa i Richarda von Weizsäckera
• Anna Wolff-Powęska
  Dialektyka pamięci i niepamięci. Wojna przeciw Polsce w pamięci zbiorowej Niemców
• Tadeusz Wolsza
  Kolaborant? Burzliwa biografia księdza Antoniego Wincentego Kwiatkowskiego (1890–1970)
• Jan Żaryn
  Jerzy Olgierd i Irena Renata Iłłakowiczowie – szkic do portretu bohaterów II wojny światowej
• Zbigniew Romek
  Nadzieje na demokratyczną cenzurę w latach 1944–1945
• Andrzej Chmielarz
  Obóz NKWD w Rembertowie
• Marcin Zaremba
  „Człowiek drży jak liść” – trwoga przed bandytyzmem w okresie powojennym (1945–1947)
• Edmund Nowak
  Zbrodnie bez kary. Śledztwa i procesy w sprawie przestępstw popełnionych w powojennych obozach na Śląsku
• Andrzej Friszke
  Pryncypia legalizmu, czyli prezydent August Zaleski
• Jerzy W. Borejsza
  Kto popierał Marka Twaina? Wokół zbioru dokumentów „Stalin i kosmopolityzm 1945–1953”
• Robert Kupiecki
  Polska lat pięćdziesiątych w optyce NATO
• Hubert Wilk
  Kolejne szczeble drabiny. Polski bohater komunistyczny (1948–1956) – szkic do portretu
• Błażej Brzostek
  Znaczenie drobiazgu. O drobnych ogłoszeniach prasowych z powojennego Bukaresztu i Warszawy
• Jerzy Eisler
  Warszawa odświętna w maju i w listopadzie 1968 r.
• Marek Wierzbicki
  Zjednoczenie ruchu młodzieżowego w Polsce w roku 1973
• Paweł Machcewicz
  „30-lecie zwycięstwa nad faszyzmem”. O polityce historycznej PRL i bloku radzieckiego
• Piotr M. Majewski
  Porwanie Polaków w Iraku w 1976 r. jako przykład „crisis management” w PRL
• Dariusz Jarosz
  Szczecińskie „gry mieszkaniowe”. Studium przypadku na podstawie akt sądowych
• Bartosz Kaliski
  NSZZ „Solidarność” a PZPR na przykładzie Huty „Warszawa” w latach 1980–1981
• Krzysztof Kosiński
  Samowystarczalność. Życie „udomowione” w mieście lat osiemdziesiątych
• Maria Pasztor
  Stosunki władz PRL i Republiki Włoskiej w okresie stanu wojennego w świetle polskich dokumentów dyplomatycznych
• Andrzej Paczkowski
  Polska wojna dziesięcioletnia i upadek komunizmu
• Marcin Kula
  Dekomunizacja symboliki ulic warszawskich
• Bibliografia prac Tomasza Szaroty za lata 1963–2009
• Wykaz skrótów
• Indeks osób