Sojusznicy Polski w XX wieku – to główny temat styczniowo-lutowego numeru „Biuletynu IPN”. Otwiera go pozmowa z prof. Andrzejem Nowakiem o Piłsudskim – spadkobiercy tradycji Rzeczypospolitej Obojga Narodów, który postawił w polityce wschodniej na współpracę z Litwą, Białorusią, Ukrainą i rosyjskimi antykomunistami. Opisujemy podejmowane wraz z sojusznikami próby przeciwstawienia się ekspansji bolszewickiej Rosji.
Dla pełni obrazu mówimy też o przeciwnych, antypolskich tendencjach, które wystąpiły zwłaszcza po wkroczeniu Armii Czerwonej na terytorium państwa polskiego we wrześniu 1939 r. Sympatie prosowieckie wśród Żydów, Białorusinów, Ukraińców i polskich komunistów znalazły wyraz w działaniach partyzanckich i antypaństwowych, podejmowanych niejednokrotnie na dużą skalę.
Stanowisko propolskie zajęły natomiast oddziały armii węgierskiej stacjonujące na Kresach Wschodnich podczas rzezi wołyńskiej dokonanej przez nacjonalistów ukraińskich. Ciekawym tematem jest też utworzenie w Polsce Legionu Czechów i Słowaków.
Do „Biuletynu IPN” dołączyliśmy płytę DVD z filmami Macieja Wojciechowskiego: Ocalałam z rzezi (26 min) i Sieroty Wołynia, córki Zamościa (24 min)
W sprzedaży od 10 lutego w placówkach Poczty Polskiej, w sieci EMPiK oraz w księgarniach IPN.
„Biuletyn IPN” jest dostępny również w prenumeracie.
SPIS TREŚCI
Sojusznicy Polski w XX wieku
- Piłsudskiego projekt wschodni – Z prof. Andrzejem Nowakiem rozmawia Anna Zechenter
- Mirosław Szumiło – Geneza sojuszu polsko-ukraińskiego w 1920 roku
- Andrij Rukkas – Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku
- Marek Kozubel – Wywiad wojskowy Ukraińskiej Republiki Ludowej w wojnie polsko-sowieckiej 1920 roku
- Kazimierz Krajewski – Stanisław Bułak-Bałachowicz i jego żołnierze
- Ēriks Jēkabsons – Operacja „Zima”. Współpraca polsko-łotewska w wyzwoleniu Łatgalii na Łotwie
- Paweł Libera – Polska i Gruzja w 1920 roku
- Łukasz Dryblak – Borys Sawinkow. Polityk, który chciał wybawić Rosję od niej samej
- Janusz Wróbel – Odbudowa Armii Polskiej u boku sojuszników (1939–1940)
- Jiří Plachý, Jiří Rajlich – Legion Czechów i Słowaków w Polsce
- Tomasz Bereza – Węgrzy wobec eksterminacji ludności polskiej przez nacjonalistów ukraińskich
Wspomnienia
- Sabina Potoczak – Zsyłka na Syberię
Reportaż
- Adam Hlebowicz – Seminarium nauczycielskie na Podolu
Komentarze historyczne
- Jacek Romanek – Kolaboracja mniejszości narodowych II Rzeczypospolitej z Sowietami
- Filip Gańczak – Auschwitz po Auschwitz
Bohater
- Mirosław Szumiło – Marko Bezruczko
Zbrodniarz
- Jakub Wojtkowiak – Siemion Budionny