W tym roku mija 35 lat od wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Wielu Polaków wciąż uważa to wydarzenie za rodzaj „mniejszego zła”, nie dostrzegając ogromu cierpień i niegodziwości, jakie przyniósł ten czas. Nie wybrzmiała zbyt głośno kwestia przestępstw popełnionych w okresie stanu wojennego, łącznie z podstawową tezą o bezprawności jego wprowadzenia. Katowice, jako miejsce największej zbrodni stanu wojennego – masakry w kopalni „Wujek”, w dniach 13–14 grudnia gościły prelegentów z całego kraju na konferencji zatytułowanej „Zbrodnie stanu wojennego. Aspekty prawne”. Jej podstawowym celem była prezentacja wkładu pionu śledczego Instytutu Pamięci Narodowej w ściganie zbrodni komunistycznych, popełnionych w okresie stanu wojennego. Przedstawiono m.in. szczegóły śledztw prokuratorów IPN związanych z internowaniami, tłumieniem demonstracji i pacyfikacją strajków, weryfikacją dziennikarzy, stosowaniem tzw. „ścieżek zdrowia” oraz funkcjonowaniem wojskowych obozów internowania. Pokazane zostały również prawne i faktyczne przeszkody w ściganiu zbrodni komunistycznych popełnionych w tym okresie, kulisy śledztwa w sprawie pacyfikacji KWK „Wujek” i KWK „Manifest Lipcowy”, jak i działania Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawach związanych ze stanem wojennym.
Organizator: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
13 grudnia 2016 r. – Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach, Sala Sejmu Śląskiego (godz. 10.00–12.00), Hotel „Monopol”, Sala konferencyjna (godz. 14.30–17.45)
14 grudnia 2016 r. – Hotel „Monopol”, Sala konferencyjna (godz. 10.00–13.00)
Program:
I dzień 13 grudnia 2016 r.
Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach, Sala Sejmu Śląskiego
Sesja I – godz. 10.00–12.00 (moderacja: dr hab. Adam Dziurok, prof. UKSW)
- Otwarcie konferencji – dr Jarosław Szarek (Prezes Instytutu Pamięci Narodowej)
- dr Marek Lasota (Instytut Pamięci Narodowej) – Represje okresu stanu wojennego – perspektywa historyczna
- dr Barbara Fedyszak-Radziejowska (Doradca Prezydenta RP) – Trauma stanu wojennego w pamięci i tożsamości Polaków
- prok. Andrzej Pozorski (Dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Zastępca Prokuratora Generalnego) – Ściganie przestępstw okresu stanu wojennego
- Stanisław Trociuk (Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich) – Problematyka stanu wojennego w działaniach Rzecznika Praw Obywatelskich
Hotel „Monopol”, Sala konferencyjna
Sesja II – godz. 14.30–16.15 (moderacja: prok. Bogusław Tomasz Czerwiński)
- prof. Adam Lityński (Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu) – Represyjna funkcja prawa w Polsce Ludowej
- prof. Witold Kulesza (Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego) – Dekret o stanie wojennym z 13 grudnia 1981 r. w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego
- prok. Ewa Koj (Naczelnik Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach) – Śledztwo w sprawie wprowadzenia stanu wojennego
- prok. Andrzej Pozorski (Dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Zastępca Prokuratora Generalnego) – Aspekty prawne decyzji o internowaniu
- Dyskusja
- Przerwa 16.15-16.30
Sesja III – godz. 16.30–17.45 (moderacja: prof. Witold Kulesza)
- prok. Zbigniew Zięba (Prokuratura Okręgowa w Katowicach) – Śledztwo w sprawie pacyfikacji KWK „Wujek” i KWK „Manifest Lipcowy”
- prok. Przemysław Piątek (Wyższa Szkoła Finansów i Prawa w Bielsku-Białej) – Przestępstwa stanu wojennego w ujęciu kryminologicznym jako „crimes of the state”. Przegląd zagadnień badawczych
- prok. Bogusław Tomasz Czerwiński (Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu) – Prawne i faktyczne przeszkody w ściganiu zbrodni komunistycznych popełnionych w okresie stanu wojennego w Polsce
- Dyskusja
14 grudnia 2016 r.
Hotel „Monopol”, Sala konferencyjna
Sesja I – godz. 10.00 –11.30 (moderacja: prok. Andrzej Pozorski – Dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Zastępca Prokuratora Generalnego)
- prok. Mieczysław Góra (Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku) – Wojskowe obozy internowania
- prok. Jacek Kozłowski (Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi) – Weryfikacja dziennikarzy prasowych w okresie stanu wojennego - podstawy faktyczne i prawne, przebieg, ocena prawnokarna pod kątem przestępstw stanowiących zbrodnie komunistyczne w praktyce śledztw Oddziałowej Komisji w Łodzi, z uwzględnieniem orzecznictwa sądów
- Magdalena Sierocińska (Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu) – Poddani najwyższej próbie. Postawy osób internowanych w świetle dokumentów zgromadzonych w śledztwach OKŚZpNP w Poznaniu
- prok. Krzysztof Bukowski (Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Szczecinie) – „Ścieżki Zdrowia" w Zakładzie Karnym w Wierzchowie Pomorskim w 1982 roku w dokumentach Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Szczecinie
- Dyskusja
- Przerwa 11.30–11.45
Sesja II – godz. 11.45–13.00 (moderacja: prok. Ewa Koj)
- prok. Przemysław Cieślik (Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu we Wrocławiu) – Zbrodnia lubińska 31 sierpnia 1982 r. – demonstracja siły, czy „polowanie” na ludzi?
- prok. Marek Kowalcze (Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie) – Odpowiedzialność funkcjonariuszy za zbrodnie komunistyczne związane z obchodami świąt patriotycznych 3 - go Maja w Krakowie
- prok. Waldemar Szwiec (Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie) – Prawno-karne aspekty pacyfikacji strajku w b. Hucie im. Lenina w dniu 16 grudnia 1981 r.
Prosimy o potwierdzenie udziału w konferencji do 9 grudnia 2016 r. pod numerem telefonu 32 207 03 00 lub mailowo: pawel.zawisza@ipn.gov.pl