Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi oraz Katedra Historii Historiografii Uniwersytetu Łódzkiego zorganizowały konferencję naukową pt. „Bez taryfy ulgowej. Dorobek naukowy i edukacyjny Instytutu Pamięci Narodowej 2000-2010”, która odbyła się w dniach 8–10 grudnia br. w Sali Rady Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ (ul. A. Kamińskiego 27a, s. 103).
***
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, powołując na mocy ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. Instytut Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, powierzył mu nie tylko pieczę nad archiwaliami komunistycznych służb specjalnych oraz ściganie zbrodni popełnionych w imię totalitarnych ideologii. Obarczył także obowiązkiem prowadzenia badań nad najnowszą historią Polski, a w szczególności nad strukturami i metodami działania instytucji, których funkcjonariusze dopuścili się zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – oraz prowadzenia w tym zakresie edukacji publicznej.
Dziesięć lat istnienia IPN – KŚZpNP wydaje się odpowiednim momentem do dokonania merytorycznego bilansu jego dokonań naukowych i edukacyjnych, bilansu sporządzonego sine ira et studio, abstrahującego od artykułowanych w mniej lub bardziej odległej przeszłości ocen i oczekiwań politycznych, bilansu, którego przeprowadzenie jest czymś oczywistym w demokratycznym państwie prawa i naturalnym w pluralistycznym środowisku naukowym.
Z prośbą o wygłoszenie referatów na konferencji zwróciliśmy się do historyków związanych z ośrodkami akademickimi i naukowymi z całego kraju, prowadzących badania nad różnymi dziedzinami najnowszej historii Polski, prezentujących rozmaite postawy metodologiczne i światopoglądy. Niektórzy z nich ongiś pracowali lub współpracowali z IPN – KŚZpNP. Z oczywistych względów nie było wśród nich badaczy aktualnie zatrudnionych w tej instytucji. Wzięli oni jednak czynny udział w dyskusji podczas konferencji.
Organizatorzy przewidują wydanie materiałów pokonferencyjnych drukiem.
dr Joanna Żelazko, Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN w Łodzi
prof. dr hab. Rafał Stobiecki, Katedra Historii Historiografii UŁ
PROGRAM KONFERENCJI
8 grudnia (środa)
9.00–9.30 Otwarcie konferencji – przemówienia
9.30–11.15 Część I. Historycy IPN –postawy metodologiczne
Prowadzenie: dr Łukasz Kamiński (IPN/UWr)
Referenci:
prof. dr hab. Andrzej Chojnowski (UW)
prof. dr hab. Krzysztof Zamorski (UJ)
prof. dr hab. Andrzej Nowak (UJ/IH PAN)
dr Sławomir M. Nowinowski (UŁ)
prof. dr hab. Rafał Stobiecki (UŁ)
11.15–11.45 przerwa kawowa
11.45–13.15 dyskusja
13.15–15.00 przerwa obiadowa
15.00–16.45 Część IIA. Wkład IPN w badania nad najnowszymi dziejami Polski
Prowadzenie: prof. dr hab. Jerzy Eisler (IPN/IH PAN)
• II wojna światowa – prof. dr hab. Tomasz Szarota (IH PAN)
• „Druga konspiracja” – prof. dr hab. Tadeusz Wolsza (IH PAN/UKW)
• Życie polityczne Polski Ludowej – dr hab. Mariusz Mazur (UMCS)
• dyskusja
16.45–17.00 przerwa kawowa
17.00–18.45
• Dzieje społeczno-gospodarcze Polski Ludowej – dr Błażej Brzostek (UW)
• Opozycja demokratyczna – dr hab. prof. UŁ Krzysztof Lesiakowski (UŁ)
• Stosunki polsko-żydowskie – dr Jacek Walicki (UŁ)
• dyskusja
9 grudnia (czwartek)
9.30–11.15 Część IIB. Wkład IPN w badania nad najnowszymi dziejami Polski
Prowadzenie: prof. dr hab. Leszek Olejnik (UŁ)
• Aparat przemocy Polski Ludowej – prof. dr hab. Andrzej Paczkowski (ISP PAN)
• Postawy wobec aparatu przemocy – prof. dr hab. Andrzej Friszke (ISP PAN)
• Emigracja polityczna 1939-1989 – prof. dr hab. Rafał Habielski (UW/IBL PAN)
• dyskusja
11.15–11.30 przerwa kawowa
11.30–13.15
• Stosunki polsko-ukraińskie – prof. dr hab. Grzegorz Hryciuk (UWr)
• Kościół katolicki w Polsce Ludowej – ks. prof. dr hab. Jerzy Myszor (UŚ)
• Metodyka badań archiwalnych – prof. dr hab. Daria Nałęcz (IBL PAN),
dr Andrzej Biernat (UW)
• dyskusja
13.15–15.00 przerwa obiadowa
15.00–17.00 Część III. Periodyki IPN
Prowadzenie: prof. dr hab. Dariusz Stola (ISP PAN)
• „Biuletyn IPN” – dr Piotr Osęka (ISP PAN)
• „Pamięć i Sprawiedliwość” – dr Marcin Zaremba (ISP PAN/UW)
• „Aparat Represji w Polsce Ludowej...” – dr Adam Leszczyński (ISP PAN)
• „Przegląd Archiwalny” (komunikat) – dr Robert Degen (UMK)
• dyskusja
17.00–17.15 przerwa kawowa
17.15–18.30 Część IV. Edukacja czy polityka historyczna?
Prowadzenie: prof. dr hab. Dariusz Stola (ISP PAN)
• Akcje edukacyjne IPN – dr Violetta Julkowska (UAM)
• Wystawy IPN – dr Izabela Skórzyńska (UAM),
dr Justyna Budzińska (UAM)
• dyskusja
10 grudnia (piątek)
9.30–11.30 Część V. Panel dyskusyjny: Jakiego IPN potrzebuje historiografia polska?
Prowadzenie: prof. dr. hab. Krzysztof Zamorski (UJ)
Paneliści:
prof. dr hab. Antoni Dudek (UJ/IPN)
dr Łukasz Kamiński (IPN/UWr)
prof. dr hab. Jan Pomorski (UMCS)
prof. dr hab. Dariusz Stola (ISP PAN)
11.30–11.50 przerwa kawowa
11.50–13.00 dyskusja
13.00–13.15 zakończenie obrad