E-KsięgarniaWychodząc naprzeciw oczekiwaniom widowni, w 2020 roku, w którym przypadła setna rocznica Bitwy Warszawskiej, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej przygotowało niezwykłe wydawnictwo, na które składają się film „Z wycieczki stowarzyszenia weteranów do Polski” w postaci płyty Blu-ray wraz z książką. W tekście, poza faktami z dziejów Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP) i pochodzeniu filmu, znaleźć można także interesujące ciekawostki związane z samą wycieczką Polonusów do Polski.
Fragmenty filmu „Z wycieczki stowarzyszenia weteranów do Polski”
Film, w formie pomieszanych luzem kilkudziesięciu rolek, odnalazł w archiwum Stowarzyszenia Armii Polskiej archiwista SWAP dr. Teofil Lachowicz. Taśmy zawierały zapis wycieczki, jaką odbyło 650 byłych członków Armii Błękitnej do polski w 1927 r. Dzięki długoletniej współpracy Archiwum IPN ze SWAP, polegającej na profesjonalnym zabezpieczeniu i digitalizacji archiwaliów stowarzyszenia, materiał filmowy został sprowadzony do kraju.
Po wykonaniu konserwacji i rekonstrukcji obrazu, przy nieocenionej pomocy Filmoteki Narodowej Instytutu Audiowizualnego, mogliśmy dokładnie zapoznać się z jakże cennym dla historii naszego kraju materiałem. Odrestaurowana kopia filmu na nowo odkryła niezwykłe obrazy polskich miast okresu międzywojennego: Gdyni, Gniezna, Poznania, Częstochowy, Katowic, Krakowa, Zakopanego, Marcinkowic, Nowego Sącza, Borysławia, Lwowa, Równego, Wilna, Warszawy, Radzymina i Łodzi. Na kolejnych kadrach możemy zobaczyć m.in.: port w Gdyni, gdzie weteranów z Ameryki powitał gen. Mariusz Zaruski, pokaz i popisy polskiej konnicy na Błoniach Grunwaldzkich w Poznaniu, szyby naftowe w Borysławiu, paradę 13. Pułku Kresowego Artylerii Polskiej w Równem oraz działaczy SWAP, m.in. dr. Teofila Starzyńskiego i Agnieszkę Wisłę.
Po raz pierwszy staraniem m.in. Instytutu Pamięci Narodowej widzowie w kraju mogli się zapoznać z filmem podczas uroczystego pokazu w warszawskim kinie Iluzjon w grudniu 2018 r. Honorowy patronat nad wydarzeniem objął Polski Komitet ds. UNESCO.
Kolejne projekcje odbyły się w Gdyni, Wilnie, Krakowie, Łodzi, Katowicach i Poznaniu na półotwartych, niebiletowanych spotkaniach. Pokazy te cieszyły się zawsze wielkim zainteresowaniem, szczególnie w środowiskach zajmujących się historią lokalną.
-
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927 -
Wycieczka do Polski zorganizowana przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w roku 1927
