E-KsięgarniaKiedy wynik bitwy pod Stalingradem był już przesądzony na korzyść Sowietów, Stalin – wbrew wcześniejszym porozumieniom międzynarodowym – zablokował możliwość dalszej rekrutacji obywateli Rzeczypospolitej Polskiej na terenie ZSRS do podległych władzom RP jednostek Wojska Polskiego (Armia Andersa). Kreml rozpoczął przygotowania do stworzenia z tych obywateli jednostek podległych całkowicie władzom sowieckim, po zamierzonym zerwaniu stosunków międzypaństwowych z Polską. Na dowódcę tych jednostek został wytypowany Zygmunt Berling, który służąc w jednostkach armii Andersa, podtrzymywał potajemną współpracę z NKWD. Na polecenie sowieckie Berling definitywnie zdezerterował z Wojska Polskiego w czasie ewakuacji jednostek Andersa do Persji. Został za to w Wojsku Polskim zdegradowany ze stopnia podpułkownika.
Stalin w Armii Czerwonej mianował go generałem i uczynił dowódcą tworzonej bez upoważnień ze strony państwa polskiego 1 Dywizji Piechoty. Na jej patrona, ze względów propagandowych, wskazano Tadeusza Kościuszkę.
Film ukazuje mechanizmy manipulacji propagandowej i politycznej, która legła u podstaw tworzenia w 1943 r. przy Armii Czerwonej jednostek złożonych z Polaków. Najtragiczniejszymi uczestnikami tych wydarzeń byli żołnierze, którzy w większości przeszli przez łagry i gehennę Sybiru. Teraz – w większości szukając po prostu możliwości powrotu do Polski – stali się narzędziem w ręku bezwzględnej polityki imperialnej sowieckiego dyktatora.
Premiera filmu na kanale IPNtv 15 października 2021, godz. 18.00