Nawigacja

Wystawy

Wokół Praskiej Wiosny. Interwencja w Czechosłowacji w 1968 r.

Dnia 8 sierpnia 2003 r. w Archiwum Państwowym w Opolu odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Wokół Praskiej Wiosny. Interwencja w Czechosłowacji w 1968 r.” Wystawa przygotowana została przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN we Wrocławiu. Wernisaż wystawy miał uroczysty przebieg. Dyrektor Archiwum Państwowego w Opolu Jan Kornek i inni pracownicy zadbali o godną oprawę i dobrą atmosferę wernisażu. Otwarcie wystawy uświetnione zostało obecnością Konsula Generalnego Republiki Czeskiej Josefa Byrtusa, ks. biskupa Jana Kopca sufragana diecezji opolskiej, prezydenta Opola Ryszarda Zembaczyńskiego oraz licznych przedstawicieli świata nauki, kultury i mediów.Proces zmian politycznych, społecznych i gospodarczych zapoczątkowany w Czechosłowacji w styczniu 1968 r. i znany jako „Praska Wiosna”, dość szybko wzbudził zaniepokojenie Związku Radzieckiego i innych państw bloku komunistycznego.
Interwencja zbrojna pięciu państw Układu Warszawskiego (Bułgaria, NRD, Polska, Węgry i ZSRR) rozpoczęła się 20 sierpnia 1968 r. Po godz. 22.00 na praskim lotnisku zaczęły lądować samoloty z sowieckimi komandosami. Już w nocy zaczęto zajmować budynki rządowe. Przywódców praskiej wiosny, na czele z Aleksandrem Dubczekiem internowano, a następnie wywieziono do Moskwy. Na wieść o tym Prezydium Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji wydało uchwałę potępiającą inwazję i wzywającą obywateli do zachowania spokoju. Prezydent Ludwik Svoboda zaapelował do armii czechosłowackiej o niestawianie oporu.
Granice CSRS przekroczyło 250 tys. żołnierzy bułgarskich, polskich, sowieckich i węgierskich wyposażonych m.in. w 4 200 czołgów. Wojska NRD w obawie przed wydźwiękiem propagandowym zatrzymały się na granicy. Do Czechosłowacji wkroczyła specjalnie sformowana w tym celu 2. Armia Wojska Polskiego. Łącznie użyto blisko 25 tys. żołnierzy polskich, 647 czołgów i 566 transporterów opancerzonych. Dla uzasadnienia interwencji rozpętano w Polsce szeroką kampanię propagandową. Mimo oporu stawianego przez społeczeństwo czeskie i słowackie (w kilku miejscach doszło nawet do zaciętych walk ulicznych) w ciągu kilkudziesięciu godzin wojskom interwencyjnym udało się opanować wyznaczone pozycje. Likwidacja osiągnięć praskiej wiosny stawała się faktem.
Interwencja była naruszeniem suwerenności państwa, które dążyło do zreformowania systemu społeczno-politycznego zgodnie z wolą społeczeństwa bez udziału Związku Radzieckiego. Przywódcy ZSRR nie dopuszczali zmian systemu politycznego narzuconego państwom Europy Środkowo-Wschodniej czego dowodem była nie tylko akcja zbrojna w CSRS ale również wcześniejsze stłumienie powstania w NRD w 1953 czy rewolucji węgierskiej w 1956 roku.
Na wystawie znajduje się bogaty zbiór fotografii i dokumentów, często prezentowanych po raz pierwszy, ze zbiorów IPN, Ośrodka KARTA, AAN, Archiwum Państwowego, Ossolineum, CAW i zbiorów prywatnych.
Wystawa była dotychczas prezentowana w Archiwum Państwowym w Opolu, w siedzibie IPN w Warszawie przy ul. Towarowej i Miejskim Ośrodku Kultury w Nowej Rudzie.
 

„Wokół Praskiej Wiosny. Interwencja w Czechosłowacji w 1968 r.”

do góry