Nawigacja

Wystawy

O wieś wolną, niezależną, samorządną… 30. rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca `81 i rejestracji „Solidarności” rolniczej

Na wystawie ukazano najpierw proces niszczenia PSL – reprezentanta polskiej wsi (mocą sfałszowanego referendum ludowego z 30 czerwca 1946 roku, a następnie wyborów do sejmu ustawodawczego z 19 stycznia 1947 r. doprowadzono do pozbawienia mieszkańców wsi rzeczywistego i opozycyjnego wobec komunistów reprezentanta politycznego). Następnie krótko zasygnalizowano odrodzenie ruchu chłopskiego w dekadzie lat siedemdziesiątych dokumentując bohaterską postawę rolników z Ustrzyk Dolnych i Rzeszowa, których porozumienie otwierało drogę do późniejszej rejestracji.

Na kilku panelach przedstawiono narodziny niezależnego ruchu chłopskiego w regionie kujawsko-pomorskim, w tym ogólnopolski zjazd chłopski z 8 lutego 1981 r., następnie walkę o rejestrację: okupację ZSL, w tym strajkową codzienność trwającej miesiąc walki o prawo polskiej wsi do własności ziemi, swobodnego nią obrotu, zrównania w prawach rolników indywidualnych z uprzywilejowanymi dotąd gospodarstwami państwowymi, ujednolicenia praw socjalnych na wsi i w mieście, reformy wiejskiego szkolnictwa, poszanowania wolności religijnej. Na panelach zaprezentowano również wydarzenie 12 maja 1981 r., kiedy to Sąd Wojewódzki w Warszawie dokonał rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”.

Na wystawie starano się wyeksponować nie tylko przebieg VI sesji WRN (czyli wydarzeń bydgoskich z 19 marca 1981r.), ale także solidarność mieszkańców całego kraju z pobitymi działaczami „Solidarności” i strajkującymi rolnikami, oraz działania władz centralnych, lokalnych i powołanego do ochrony jej interesów aparatu bezpieczeństwa (SB, MO i ZOMO). Na wystawie zaprezentowano czas rejestracji i legalnej działalności, także wydawniczej, następnie dramatyczne lata stanu wojennego. Jeden z paneli poświęcono Piotrowi Bartoszcze – człowiekowi który, tak jak i kilkudziesięciu innych bohaterów stanu wojennego, za walkę zapłacił cenę najwyższą. Ekspozycja się zwycięstwem „Zielonej Solidarności” w czerwcowych wyborach 1989 roku, kiedy to reprezentanci polskiej wsi – Roman Bartoszcze i Ignacy Gunter – zdystansowali swoich rywali zdobywając już w pierwszej turze po około 60 % głosów. Wystawę zrealizowano w oparciu o materiały zdeponowane w archiwach miasta Bydgoszczy, Warszawy, i Rzeszowa oraz dokumentacji zdjęciowej użyczonej przez członków i sympatyków „Solidarności”.

Wystawa została przygotowana w marcu 2011 r. z okazji 30. rocznicy wydarzeń Bydgoskiego Marca oraz rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych Solidarność”. Zrealizowali ją pracownicy Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku Delegatury w Bydgoszczy. Scenariusz: dr Katarzyna Maniewska, dr Krzysztof Osiński; realizacja: dr Katarzyna Maniewska, dr Krzysztof Osiński, Kamila Churska, dr Przemysław Wójtowicz, dr Marek Szymaniak, Izabela Mazanowska. Wystawa prezentowana była w wielu polskich miastach, min. Bydgoszczy, Toruniu, Włocławku, Inowrocławiu, Grudziądzu i Warszawie.

Ekspozycja składa się z 28 plansz (płyta PCV) o wymiarach 122 cm na 152 cm oraz 28 sztalug plastycznych do eksponowania plansz lub systemu wystawienniczego (ramy metalowe).

do góry