Nawigacja

Przystanek Historia

Otwarcie wystawy „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” – Nowy Jork, 17 listopada 2019, Clark, 20 listopada 2019

  • Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
    Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
  • Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
    Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
  • Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
    Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
  • Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
    Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
  • Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
    Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
  • Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
    Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
  • Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński
    Wystawa „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Nowym Jorku – 17 listopada 2019. Fot. Grzegorz Tymiński

17 listopada 2019 r. w kościele pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika na Manhattanie w Nowym Jorku odbył się wernisaż wystawy Archiwum IPN pt. „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938”. Była to amerykańska premiera wystawy, zorganizowana w ramach VIII edycji Przystanku Historia Nowy Jork.

Na 16 planszach wystawy przedstawione zostały losy osób represjonowanych w ramach tzw. operacji antypolskiej przeprowadzonej przez NKWD w Związku Sowieckim w latach 1937–1938, podczas której aresztowano ponad 143 tys. osób. Spośród nich co najmniej 111 tys. skazano na karę śmierci. Blisko 30 tys. Polaków zesłano do łagrów. Tylko na Ukrainie, gdzie znajdowało się największe skupisko ludności polskiej w ZSRS, osądzono 55 928 Polaków, z których 47 327 zamordowano. Ekspozycja powstała dzięki materiałom archiwalnym, przekazanym do IPN przez ukraińskie państwowe archiwa obwodowe w Odessie, Chmielnickim i Winnicy. Plansze zostały przygotowane w językach polskim i angielskim. 

O tzw. operacji antypolskiej NKWD oraz o samej wystawie opowiadali zastępca dyrektora AIPN dr Mariusz Żuławnik oraz kustosz wystawy Paweł Zielony. Na wernisażu obecny był wicekonsul RP w Nowym Jorku Mateusz Gmura oraz proboszcz parafii o. Karol Jarząbek.

Następnego dnia delegacja z Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej spotkała się z prezesem Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku Markiem Skulimowskim i  dr. Teofilem Lachowiczem ze Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce. Podczas spotkań rozmawiano m.in. o prezentacji w Stanach Zjednoczonych wystawy „Polonika emigracyjne – ze zbiorów instytucji członkowskich Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek na Zachodzie”, przygotowanej przez Archiwum IPN na obrady Stałej Konferencji w Lublinie we wrześniu 2019 r.  Dr Mariusz Żuławnik i Paweł Zielony odwiedzili także Polski Instytut Naukowy w Nowym Jorku.

Z kolei 19 listopada przebywająca w Stanach Zjednoczonych delegacja Archiwum IPN przeprowadziła w Polskiej Fundacji Kulturalnej w Clark warsztaty dla nauczycieli, m.in. z Clark, Nowego Jorku i Filadelfii. Archiwiści wygłosili prelekcję o tzw. operacji antypolskiej NKWD w latach 1937–1938, zaprezentowali wystawę archiwalną „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938”, a także omówili i przekazali szkołom teki edukacyjne dotyczące tej tematyki.

 

 

Następnie przedstawiciele Archiwum spotkali się z prezesem Polskiej Fundacji Kulturalnej Tomaszem Szybowskim oraz z dyrektorem Polskiej Szkoły Dokształcajacej PFK w Clark Iwoną Stępniewską. Tego samego dnia dr Mariusz Żuławnik oraz Paweł Zielony odwiedzili Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.

20 listopada 2019 r. zastępca dyrektora Archiwum IPN dr Mariusz Żuławnik oraz Paweł Zielony otworzyli wystawę „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938” w Polskiej Fundacji Kulturalnej w Clark. Otwarciu wystawy towarzyszył wykład poświęcony ludobójstwu dokonanemu przez Sowietów na Polakach zamieszkujących granice Związku Sowieckiego. Wystawę można oglądać w siedzibie Fundacji przez dwa tygodnie. Następnie będzie pokazywana w polskich szkołach, m.in. w stanie New Jersey. Przedstawiciele Archiwum IPN oraz Grzegorz Tymiński złożyli także kwiaty pod Pomnikiem Katyńskim w Jersey City.

Tego samego dnia przedstawiciele Archiwum IPN spotkali się z wicekonsulem Kamilem Henne i wicekonsulem Mateuszem Gmurą. Dyskutowali m.in. o możliwościach prezentowania wystaw archiwalnych „Rozkaz nr 00485...” i „Polonica emigracyjne...” w nowych miejscach.

do góry