E-Księgarnia
Видання IPN укр-
160 rocznica Poowstania Styczniowego
Wybrane inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej w 160. rocznicę powstania styczniowego:
Warszawa: 20 stycznia 2023 r. godz. 13.00 – Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Adam Siwek 20 stycznia 2023 r. w Warszawie złoży wieniec w kwaterze powstańców styczniowych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Na Starych Powązkach o godz. 14.00 zapali biało-czerwone znicze na pięciu grobach weteranów Powstania Styczniowego (Józef Kępiński, Władysław Jastrzębowski, Tadeusz Odrowąż-Wilkoński, Szymon Tokarzewski oraz Ignacy Mickiewicz) pochowanych na Cmentarzu Powązkowskim (Stare Powązki), wpisanych do ewidencji prowadzonej przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN.
Rzeszów: 20 stycznia 2023 r., Stary Cmentarz (ul. Targowa), godz. 11.00 – konferencja prasowa obok pomnika Mogiły Powstańców Styczniowych. W tym dniu mogiły Powstańców Styczniowych zostaną oznaczone tabliczkami „Grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski”. Zostanie zaprezentowany wykaz grobów powstańczych na Podkarpaciu (ponad 300), przygotowany w ramach prac Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie.
Kraków, 20 stycznia 2023 r., Cmentarz Rakowicki – ceremonia złożenia kwiatów na grobie Ludomira Benedyktowicza oraz na innych grobach powstańców styczniowych na cmentarzu Rakowickim. Następnie złożenie kwiatów pod tablicą powstańców na cmentarzu Salwatorskim.
Łomża, 22 stycznia 2023 r. – uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej 50. łomżyńskich gimnazjalistów bestialsko zamordowanych przez Rosjan w 1863 roku oraz bohaterów powstania styczniowego poległych na terenie powiatu łomżyńskiego
Gdańsk, 22 stycznia 2023 r. – prezentacja w mediach społecznościowych i na stronie internetowej Oddziału IPN w Gdańsku sylwetek powstańców styczniowych, których nagrobki zostały wpisane do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski oraz wyremontowane przez OBUWIM Gdańsk: Franciszka Klonowskiego (cmentarz parafialny, ul. Grunwaldzka, Nowe Miasto Lubawskie) oraz Ignacego Stanisława Kuchty (cmentarz parafialny w Dąbrówce k. Bobowa).
Łódź, 22 stycznia 2023 r. – Msza św. w kościele Wniebowzięcia NMP o godz. 10.30 oraz uroczystości rocznicowe na Cmentarzu Starym (ul. Ogrodowa 43) o godz. 12.00.
Lubień Kujawski, 24 stycznia 2023 r., Cmentarz parafialny, godz. 11.00 – Odsłonięcie nagrobka po gruntownej renowacji – Józefa Nowakowskiego, weterana Powstania Styczniowego. Uroczyste wręczenie Aktu Przekazania Opieki Nad Grobem Powstańca nauczycielom i uczniom Zespołu Placówek Oświatowych im. hm. Janka Bytnara „Rudego” w Lubieniu Kujawskim.
Krasne, 31 stycznia 2023 r. – uroczystości związane z poświęceniem Krzyża Powstańczego na grobie rtm. Jana Newlin Mazarakiego.
Więcej: Inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej w 160. rocznicę powstania styczniowego
- O Powstaniu Styczniowym w portalu przystanekhistoria.pl:
Manifestacje patriotyczno-religijne 1861 roku. Preludium Powstania Styczniowego - Tekst prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego „Polska sztafeta wolności”
Tekst ukazał się:
– w wydaniu internetowym www.WszystkoCoNajwazniejsze.pl 20 stycznia 2023 r.
– w newsletterze „Wszystko co Najwążniejsze” 22 stycznia 2023 r.
– w wydaniu papierowym nr 49 miesięcznika „Wszystko co Najważniejsze” do 25 stycznia 2023 r.
– w wydaniu papierowym dziennika L’Opinion 20 stycznia 2023 r.
– w wydaniu internetowym www.lopinion.fr i w mediach społecznościowych „Wszystko co Najważniejsze” i „L’Opinion” do 23 stycznia 2023 r.
Tekst na www.WszystkoCoNajwazniejsze.pl ukazał się w jęz. polskim, angielskim, francuskim, hiszpańskim, ukraińskim.
***
Powstanie styczniowe było największym zrywem niepodległościowym XIX wieku.
22 stycznia 1863 r. w Warszawie ukonstytuował się Rząd Narodowy, który wezwał „naród Polski, Litwy i Rusi” do walki przeciw carskiemu zaborcy. Nierówna walka z rosyjskim imperium trwała do jesieni 1864 r., a na Podlasiu – gdzie walczył powstańczy oddział ks. Stanisława Brzóski – do wiosny 1865 r.
Cena za marzenia o niepodległej Polsce była ogromna – po stłumieniu powstania Polaków dotknęły liczne represje, m.in. konfiskata majątków szlacheckich, kasacja klasztorów na obszarze Królestwa Polskiego, wysokie kontrybucje i wszechobecna rusyfikacja. Władze carskie większość jego uczestników ukarały śmiercią bądź zesłali w głąb Rosji.
Pamięć o Powstaniu Styczniowym była elementem jednoczącym Polaków we wszystkich zaborach, a po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku weterani styczniowego zrywu otrzymali prawo do noszenia mundurów Wojska Polskiego, Sejm nadał im stopnie i prawa oficerskie oraz stałe dożywotnie pensje. Weteranów zapraszano jako gości honorowych na wszystkie uroczystości państwowe, odwiedzali szkoły, harcerskie zloty. Byli pokoleniem, które przekazywało tradycję powstańczą generacji Kolumbów: pierwszej od ponad 100 lat urodzonej w wolnej Polsce. I kolejnej, która musiała walczyć w wolną Ojczyznę.
***
Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN zaangażowane jest w kultywowanie pamięci o tych, którzy walczyli i przelewali krew za niepodległą i suwerenną Polskę, a po wojnach bądź powstaniach wrócili do cywilnego życia, choć często na emigracji, z dala od najbliższych i umiłowanej Ojczyzny.
Obecnie w ewidencji wpisanych jest ponad 5300 miejsc spoczynku tych, którzy swoją postawą oraz walką o niepodległą i suwerenną Ojczyznę walnie przyczynili się do wyzwolenia Narodu Polskiego, z czego prawie 580 to groby powstańców styczniowych. Z tygodnia na tydzień te liczby rosną.
Zgodnie z ustawą z 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski co roku udzielane są dotacje celowe oraz przyznawane świadczenia pieniężne na pokrycie kosztów sprawowania opieki nad grobami weteranów.
Zaniedbane groby bohaterów prosimy zgłaszać do IPN – kontakt w sprawie ustawy o grobach weteranów walk o niepodległość:
weterani-groby@ipn.gov.pl
Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN:
Mateusz Niegowski
tel. 881 936 378
mateusz.niegowski@ipn.gov.pl
Rzecznik Prasowy IPN – Dyrektor Biura:
dr Rafał Leśkiewicz
tel. 602 322 362
rzecznik@ipn.gov.pl